ალაგირი

ალაგირი^[2] (რუს. Алагир) — ქალაქი რუსეთში, ჩრდილოეთ ოსეთის ცენტრალურ ნაწილში, ალაგირის რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. 20 013 მცხოვრები (2019).^[1] მდებარეობს მდინარე არდონზე (თერგის მარცხენა შენაკადი), ალაგირის ხეობიდან მისი გამოსვლის ადგილზე, ჩრდილოეთ ოსეთის ვაკეზე. რკინიგზის სადგური. ოსეთის სამხედრო გზის საწყისი პუნქტი. წარმოიშვა XIX საუკუნის შუა ხანებში, როგორც გამაგრებული დასახლება ფერადი ლითონების გამოდნობის ქარხანასთან (მოქმედებდა 1853–1897 წლებში), ძველი ვერცხლ-ტყვიის საბადოსთან ახლოს, ალაგირის ხეობის შესასვლელთან. 1938 წლიდან ქალაქის სტატუსი გააჩნია. აღსანიშნავია არქიტექტურული ძეგლები: ალაგირის ცენტრში — დაბალი ციხის კედლები კოშკებითა და სათოფურებით, ტაძარი რუსულ-ბიზანტიურ სტილში (1850–1853, მხატვარ გ. გ. გაგარინის პროექტი; იტერიერის მოხატულობა კ. ლ. ხეთაგუროვისა, 1888–1889). ქალაქში მდებარეობს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი, ალაგირის წინაღობებისა და ხის დასამუშავებელი ქარხნები, კვების მრეწველობის საწარმო. ქალაქის სიახლოვეს, მდინარე ტამისკდონის ხეობაში არის ბალნეოლოგიური კურორტი ტამისკი გოგირდწყალბადოვანი წყლებით^[3] (დაარსდა 1937 წელს). საბჭოთა პერიოდში მოიპოვებდნენ ტყვია-თუთიის მადანს, ცემენტის მერგელს.^[3]

ქალაქი
ალაგირი რუს. Алагир ოს. Алагир
ქვეყანა	რუსეთი
ფედერაციის სუბიექტი	ჩრდილოეთი ოსეთიჩრდილოეთი ოსეთი
რაიონი	ალაგირი
კოორდინატები	43°02′30″ ჩ. გ. 44°12′38″ ა. გ.
დაარსდა	1850
ამჟამინდელი სტატუსი	1938
ფართობი	26,76 კმ²
ცენტრის სიმაღლე	611 მ
კლიმატის ტიპი	ზომიერი
ოფიციალური ენა	ოსური და რუსული
მოსახლეობა	20 013[1] კაცი (2019)
სიმჭიდროვე	747,87 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	ოსები, რუსები და სხვ.
სასაათო სარტყელი	UTC+3
სატელეფონო კოდი	+7 86731
საფოსტო ინდექსი	363240 — 363243, 363245, 363246
რუსეთი ჩრდილოეთი ოსეთი
ალაგირი ვიკისაწყობში

ლიტერატურა

• АЛАГИР // Большая российская энциклопедия. т. 1. — М., 2005. — стр. 2005.

სქოლიო

1. Оценка численности постоянного населения Республики Северная Осетия-Алания на 1 января 2019 г. в разрезе муниципальных образований დაარქივებული 11.07.2019, საიტზე Wayback Machine. . Дата обращения 7 мая 2019.
2. ელერდაშვილი ა., ალაგირი // უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი : [3 ტომად], 1-ლი გამოც., თბ.: ფანტაზია, 2006.
3. Алагир // Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия 1969—1978.