From Wikipedia, the free encyclopedia
ქიბლა (არაბ. قبلة — მიმართულება; ორიენტირი. ის, რაც შენს პირდაპირ მდებარეობს) — ისლამში მკაცრად დადგენილი მიმართულება არაბეთში, ქ. მექაში, წმინდა ქააბას მიმართულებით, რომლის შესრულება სავალდებულოა დედამიწის ნებისმიერ კუთხეში მცხოვრები მუსლიმისათვის ყოველდდღიური 5-ჯერადი ლოცვის და გარკვეული რიტუალების შესრულების დროს.
ქიბლას (ორიენტაციას) დიდი მნიშვნელობა აქვს მეჩეთის და ისლამური კულტურის სხვა შენობების მშენებლობისას. აგრეთვე, მუსლიმთა ყოველდღიური ცხოვრებისათვის. ის ემსახურება მუსლიმთა სულიერ ერთობას, სადაც არ უნდა ცხოვრობდნენ და იმყოფებოდნენ.
თავდაპირველად, მუჰამედის წინასწარმეტყველების ადრეულ ეტაპზე (610-623 წწ.) ქიბლა მდებარეობდა ე. წ. ტაძრების მთაზე, რომელიც მდებარეობს იერუალიმში, სადაც საბოლოოდ აიგო ალ-აქსის მეჩეთი. გადმოცემის თანახმად, ერთხელ, შუადღის ლოცვისას მედინაში, ორი ქიბლის მეჩეთში, მუჰამედს ეუწყა ალაჰის გამოცხადება ქიბლას შეცვლის შესახებ და მუჰამედმა დანარჩენ მლოცველებთან ერთად ლოცვის შეუწყვეტლად შეიცვალა მიმართულება. ქიბლის შეცვლის მიზეზები ახსნილია ყურანის თავებში (სურა 2:142-150).
მეჩეთების მშენებლობა ხდება ქიბლასთან შესაბამისად, ამასთან, მექის მხარეს კეთდება სპეციალური ნიშა ე. წ. მიჰრაბი, რომელშიც იმამი ასრულებს კოლექტიურ ლოცვას. მეჩეთში ხალიჩებისა და საფენების განლაგებაც მიუთითებს სწორი ორიენტაციისაკენ (პირით მექისკენ), თუ მისი თავდაპირველი ორიენტირება არასწორი იყო. არაბული ქვეყნების სასტუმროებში შეიძლება შეგხვდეთ დაფები ისრით, რომელიც ქიბლას მიგანიშნებს.
XVI საუკუნეში შავი ბაზალტის გამოყენება ცენტრალური მიჰრაბისათვის ჩველებრივი პრაქტიკა იყო. ბაზალტი ისლამურ არქიტექტურაში მიღებულია იმის გამო, რომ მათი მთავარი სალოცავი ქააბა არის შავი ბაზალტის ქვით აგებული.
მიჰრაბები შეიძლება იყოს გაფორმებული ლამაზი, ჩაწნული რთული ორნამენტებით ე. წ. არაბესკებით. ასევე, მიჰრაბზე მოთავსებულია ორნამენტული ჩამოკიდებული ფანრები.
მუსულმანთათვის აუცილებელია იცოდნენ ქიბლა ხშირად გარკვეული მოქმედებების შესასრულებლად. მაგ:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
