ტაჯიკეთის დემოგრაფია
From Wikipedia, the free encyclopedia
ტაჯიკეთის დემოგრაფია — ტაჯიკეთის მოსახლეობის დემოგრაფიული მახასიათებლები, მათ შორის მოსახლეობის ზრდა, მოსახლეობის სიმჭიდროვე, განათლება, ჯანდაცვა, ეკონომიკური მდგომარეობა, რელიგიური კუთვნილება და მოსახლეობის სხვა ასპექტები. 2013 წლის 5 თებერვლის მდგომარეობით, ტაჯიკეთის მოსახლეობა შეადგენს 8,734,951 მილიონ ადამიანს, მათ შორის 84.3 % ტაჯიკებს, 13.8 % უზბეკს, 0.5 % რუსს (1989 წელს ეთნიკური რუსები მოსახლეობის 7.6% -ს შეადგენდნენ[1]; 2000 წელს კი — 1.1%-ს). ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს მონაცემებით 237 ქვეყანას შორის ტაჯიკეთი 96 ადგილზეა.[2]
ტაჯიკეთის მთავარ ეთნიკურ გგუფად არიან აღიარებულნი ტაჯიკები, ხოლო უმცირესობად უზბეკები, ყირგიზები და რუსები. თანამედროვე ტაჯიკები არიან ირანელი ხალხი და ეთნიკური სპარსელები. კერძოდ, ისინი შუა აღმოსავლეთ ირანელი ხალხებიდან არიან წარმოშობით.[3] ისტორიულად ტაჯიკეთი და უზბეკეთი იყვნენ ბუჰარელი ებრაელები, რომლებიც თავიანთ წინაპრებს ძვ. წ. VII საუკუნეში ბაბილონელთა ტყვეობაში გადაჰყავდათ ისრაელის დაკარგული ტომიდან, მაგრამ თითქმის არც ბუჰარელი ებრაელები დარჩნენ ტაჯიკეთში.[4] მე -20 საუკუნეში რეგიონის მოსახლეობა ორი სახის იყო. XIX საუკუნის მიწურულს, ტაჯიკი და უზბეკი ხალხი, რომლებიც საუკუნეების მანძილზე ცხოვრობდნენ და ხშირად იყენებდნენ ერთმანეთის ენებს, არ აღიქვამდნენ ერთმანეთს, როგორც ორ განსხვავებულ ერს.
ტაჯიკეთის მთავარი ენაა ტაჯიკური, რომელიც ირანულია , რის გამოც სპარსულ ენად ითვლება. გარდა ტაჯიკეთისა, ეს ენა არის სახელმწიფო ენა ირანში და ავღანეთში.