From Wikipedia, the free encyclopedia
Xinjiang (Tionghoa: 新疆; pinyin: Xīnjiāng; Wade-Giles: Hsin1-chiang1; Uighur: شىنجاڭ), asma jangkèpipun Laladan Otonomi Uighur Xinjiang, inggih punika sawijining laladan otonomi ing Républik Rakyat Cina. Xinjiang kawatèsan kaliyan Laladan Otonomi Tibet ing sisih kidul lan Provinsi Qinghai sarta Gansu ing kidul-kulon. Wewengkon punika ugi wewatesan kaliyan Mongolia ing sisih wétan, Ruslan ing lor, sarta Kazakhstan, Kirgizstan, Tajikistan, Afganistan, lan Kashmir ing kilèn. Xinjiang ugi nyangkup dados wewengkon Aksai Chin — didhaku déning India dados péranganing Praja Jammu lan Kashmir.
 | Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
| Singkatan: 疆 (pinyin: Jiāng) | |
| center|250px|thumb|Peta Cina menunjukkan lokasi Xinjiang (merah tuwa) | |
| Ètimologi | 新 xīn-baru疆 jiāng-wates"Perbatasan baru" |
| Tipe administrasi | Laladan otonomi |
| Kutha krajan dankutha terbesar | Urumqi |
| Sekretaris Komite Xinjiang CCP | Wang Lequan |
| Ketua Umum | Ismail Tiliwaldi |
| Wewengkon | 1.660.000 km² |
| Penduduk (2002) -Kepadatan | 19.050.000 jiwa 11,5/km² |
| PDB (2003) -per kapita | 187,8 milyar yuan 9.710 yuan |
| Etnis (2000) | Uighur-45%Han-41%Kazakh-7%Hui-5%Kirgiz-0,9%Mongol-0,8%Dongxiang-0,3%Tajik-0,2%Xibe-0,2% |
| ISO 3166-2 | CN-65 |
"Xinjiang" kanthi barès bermakna 'Perbatasan Baru' utawi 'Laladan Baru',[2] asma ingkang dipunparingakè semasa Dinasti Qing Manchu. Asma mau dipunanggep dados sebutan sinis[2] dan terkesan nyakitaken manah para pendukung kemerdekaan Xinjiang ingkang langkung condong ing ngginakaken asma lokal ingkang bersejarah utawi beretnik kados ta Turkestan Cina, Turkestan Timur utawi Uighuristan. amargi katiga asma punika gegayutan raket kaliyan obahan kemerdekaan, pamaréntah Cina lan kathah warga lokal suku Han nganggep ofensif.[butuh sitiran]
Penduduk asli Xinjiang asalipun saking ras-ras Turki ingkang beragama Islam, utama suku Uighur (45,21%) lan suku Kazakh (6,74%).[3]
Perlawanan kaliyan kekuasaan Cina sampun kalangsungan sampun lami ing Xinjiang. ing wanci punika, kathah pemimpin perlawanan wonten ing pengasingan, antawisipun ing Turki, Jerman lan Amérikah Sarékat. Kathah obahan punika ya iku obahan karemenan ingkang sekuler, manawi kaliyan pinten-pinten obahan ingkang berideologi Islam.[4]
Sejak Peristiwa 11 September ing Amérikah Sarékat, pamaréntah Cina ugi ngklaim kaliyan obahan terorisme internasional ing Xinjiang, ingkang dipuntuduh gegayutan kaliyann Gerakan Taliban ing Afganistan. Miturut laporan pamaréntah Cina ing taun 2002, punika antawis 57 tiyang tewas punika serangan teroris ing Xinjiang.[5]
Pamaréntah Cina dipunlaporaken sampun nglampahi pelanggaran-pelanggaran hak asasi manungsa (HAM) ing Xinjiang, antawisipun pelanggaran kebebasan beragama, kebebasan berkumpul lan berpendapat, hambatan atas pendidikan, diskriminasi, sarta hukuman pejah kaliyan tahanan pulitik.[2][4][6] Keberadaan sekolah Islam, masjid lan imam dipunkontrol kanthi ketat, lan para imam dipunkedhahaken "madeg ing sisih pamaréntah kaliyan teguh lan nyampaiaken pendapatipun kaliyan boten samar-samar.".[7] Sejak 1995 hingga 1999, pamaréntah sampun meruntuhaken 70 panggènan ngibadah sarta ncabut surat izin 44 imam.[8][9] Pamaréntah ugi kanthi resmi menerapkan larangan ngibadah perorangan ing panggènan-panggenanganipun kagunagara. Larangan punika ugi ncakup larangan salat, puasa ing wulan Ramelan ing kantor utawa sekolah kagunganipun nagara.[4] Kepemilikan Al-Qur'an kémawon ugi saged dipunhukum, lan pihak keamanan nglampahi pencarian rutin kaliyan "penerbitan ilegal" sarta "bahan-bahan agama ilegal".[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
