Maria Goeppert-Mayer

Maria Goeppert-Mayer (lair ing Katowice, Silesia Hulu, wekdal punika Jerman, 28 Juni 1906 – pati ing San Diego, California, Amérika Sarékat, 20 Fèbruari 1972 ing umur 65 taun) inggih punika salah satunggaling fisikawan Amérika Sarékat–Jerman. Piyambakipun minanga namung satunggalipun putra saking Friedrich Goeppert lan garwanipun, Maria Wolff. Saking sisih bapakipun, piyambakpun minangka keturunan langsung ingkang angka 7 saking guru besar universitas.^[1]

Nalika taun 1910 bapakipun njabat dados profesor ngèlmu keséhatan anak-anak wonten ing Göttingen ing pundi MAria nelasaken sapérangan ageng gesangipun dumugi palakrama. Piyambakipun ndhérék sekolah privat lan umum wnten ing Göttingen lan pikantuk guru ingkang saé sanget. Éwadéné boten baté dipunrembag, nanging dipunanggep pesthi déning tiyang sepuhipun kados déning piyambakipun bilih Maria badhé nglajengaken dhateng perguruan tinggi. Nanging, wekdal punika boten prakawis ingkang biyasa manawi laré putri ingkang nindakaken. Wonten ing Göttingen namung wonten satunggal sekolah ingkang dipunsengkuyung saperlu nyiapaken para kenya saperlu "abitur", ujian mlebet universitas. Sekolah punika tutup sadangunipun inflasi, nanging ara-araipun terus maringi pitedah dhateng muridipun. Maria Goeppert pungkasanipun mendhet ujian abitur wonten ing kutha Hannover, nalika taun 1924, dipunuji déning guru ingkang boten naté kapanggih sadéréngipun wonten ing gesangipun.^[2]

Wonten ing mangsa semi 1924 piyambakipun ndhérék pendidikan wonten ing Universitas Göttingen, kanthi ancas saperlu dados matematikawati. Nanging piyambakipun lajeng sadhar bilih piyambakipun langkung remen kaliyan fisika.

Kajawi 1 wekdal ingkang dipuntelasaken wonten ing Cambridge, Inggris, kaliyan sinau basa Inggris, karier perguruan tingginipun langkung kathah wonten ing Göttingen. Piyambakipun pikantuk pambiyantu ingkang kathah sanget saking Max Born, kanggé bimbinganipun ingkang langkung saé saking pendidikan ilmiahnya. Piyambakipun mendhey gelar dhoktor nalika taun 1930 wonten ing babagan fisika teoretis. Wonten 3 pratélan pamenang bebungah nobel wonten ing komite dhoktoral, Born, Franck, lan Windaus.^[3]

Sawetawis wekdal sadéréngipun kapanggih kaliyan Joseph Edward Mayer, anggota Rockefeller Amérika ingkang makarya kaliyan James Franck. Nalika taun 1930, kekalih punika palakrama lan tindak dhateng Universitas Johns Hopkins wonten ing Baltimore. Wekdal punika minangka masa depresi, lan boten wonten universitas ingkang mikir kanggé pados pagawé garwa profesor. Nanging Maria tetep makarya, namung kanggé remenanipun wonten ing babagan berfisika.^[4]

Karl F. Herzfeld mendhet kawigatosanipun Maria anggénipun makarya, lan wonten ing sangandhapipun prabawa lab ugi saking garwanipun, kanthi alon piyambakipun saged ngrembaka dados fisikawan kimia. Piyambakipun nyerat kathah karya kaliyan Herzfeld lan garwanipun, lan wiwit makarya babagan warna molekul organik.

Nalika taun 1939, lajeng pindhah dhateng Universitas Columbia. Dr. Goeppert Mayer ngajar satunggal taun wonten ing Sarah Lawrence College, nanging piyambakipun langkung kathah wonten ing Laboratorium S. A. M., babagan pamisahan isotop uranium, kaliyan Harold Urey minangka direktur. Urey biyasa boten maringi tugas wonten ing jalur utama riset laboratorium, nanging wonten ing prakawis sisih, kados ta ngamati kamungkinan pamisahan isotop kaliyan reaksi fotokimia. amat sabar dan suka menolong.

Nalika taun 1948 piyambakipun wiwit makarya babagan bilangan ajaib, nanging punika mndhet taun-taun sanèsipun saperlu manggihaken andharanipun, lan sawatawis taun saperlu mecahaken akibatipun. Kasunyatan bilih Haxel, Jensen lan Suess, ingkang déréng naté kapanggih, maringi andharan ingkang sami saperlu ngyakinaken bilih punika leres. Piyambakipun kapanggih kaliyan Johannes Hans Jensen nalia taun 1950.

Nalika taun 1960, Maria dugi ing La Jolla ing pundi piyambakipun minangka guru besar fisika. Maria Goeppert Mayer minangka anggota Akademi Sains Nasional lan anggota pengurus serat-serat wonten ing Akademie der Wissenschaften ing Heidelberg. Maria sampun pikantuk gelar kehormatan Doctor of Science saking Russel Sage College, Mount Holyoke College lan Smith College.^[5]

Nalika taun 1963, Maria Goeppert-Mayer dipunanugrahi Bebungah Nobel Fisika kaliyan Johannes Hans Daniel Jensen saking penemuanipun ingkang gegayutan kaliyan struktur kulit nuklir. Sesarengan kaliyan kekalih punika, Eugene Paul Wigner ugi pikantuk Penghargaan Nobel babagan Fisika saking sumbanganipun babagan téyori nukleus atom lan unsur dhasar, mliginipun lumantar penemuan lan penerapan asas simetris fundamental.

Maria Goeppert-Mayer tilar donya tanggal 20 Fèbruari 1972.