Sri Susuhunan Adiprabu Hanyakrawati Sénapati ing Alaga Mataram (Hanacaraka: ꦯꦸꦱꦸꦲꦸꦤ꧀ꦤꦤ꧀ꦄꦢꦶꦦꦿꦨꦸꦲꦚꦏꦿꦮꦠꦶꦯꦺꦤꦥꦠꦶꦲꦶꦁꦔꦭꦒꦩꦠꦫꦩ꧀; miyos: Kuthagedhé, Ngayogyakarta, ? - seda: Krapyak, Bantul, 1613) yaiku raja kaping pindho Kasultanan Mataram sing mréntah taun 1601-1613. Sawisé sédané, panjenengané uga asring kasebat kanthi sesebatan Panembahan Séda ing Krapyak.[1] Raja iku ramané Sultan Agung, ratu paling ageng ana ing Mataram.
Silsilah kulawarga
Prabu Hanyakrawati asma asliné Radèn Mas Jolang,[1] minangka putra saka pasangan Panembahan Sénapati lan Ratu Mas Waskitajawi kang putriné Ki Ageng Penjawi panguwasa Pathi.[2]
Prabu Hanyakrawati nikah sing pisanan karo Ratu Tulungayu putri saka Panaraga, lan peputran Radèn Mas Wuryah utawa Adipati Martapura.[2] Banjur nikah manèh karo Ratu Mas Hadi utawa Dyah Banowati, putri Pangéran Benawa ratu Pajang, lan peputran Radèn Mas Rangsang utawa Sultan Agung lan adiné Ratu Wandansari.[2]
Mangsa pamaréntahan
Prabu Hanyakrawati akèh ngalami pambrontakan lan paprangan sajeroning 12 taun mangsa pamaréntahané.
Antara taun 1601-1604, Demak nglancaraké pambrontakan sing dipanggedhèni déning Pangéran Puger[3] utawa Radèn Mas Kentol Kejuron, ya iku putra kaloro Panembahan Sénapati kang lair saka garwa selir anama Nyai Adisara.[1] Ing taun 1607, genti Panaraga ngadakaké pambrontakan sing dipanggedhèni déning Pangéran Jayaraga utawa Radèn Mas Bethothot, kang ora liya adhiné Prabu Hanyakrawati dhéwé.[1]
Taun 1612, Surabaya banjur bangkit, lan terus nglawan kakuwasaan Mataram nganti sawisé Prabu Hanyakrawati séda taun 1613.[1] Surabaya dipanggedhèni déning Pangéran Jayalengkara lan putrané Pangéran Pekik.[4] Nembé taun 1625 Sultan Agung bisa kasil tuntas ngatasi pambrontakan Surabaya sarta sekuthu-sekuthuné.[4]
Prabu Hanyakrawati uga ratu Mataram kang pisanan sing njalin gegayutan pulitik karo Kumpeni Walanda, mungkin minangka upaya ngadhepi Surabaya.[5] Ing taun 1613, panjenengané ngirim duta menyang Gubernur-Jéndral Pieter Both ing Maluku, lan sawisé Kumpeni mbukak pos dagang ing palabuhan Jepara.[5]
Cathetan sikil
Wacanan
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
