Kiyèf

Kiyèf^[1] utawa Kyiv (basa Ukraina: Ки́їв) inggih punika kutha krajan Ukraina. Mapanipun ing Ukraina sisih ler tengah ing pinggir Lepen Dnieper. Nalika tanggal 1 Januari 2022, cacahipun penduduk 2.952.301,^[2] ndadosaken Kyiv kutha kaping pitu paling rame ing Eropa.^[3] Kyiv inggih menika pusating industri, kawruh, pendhidhikan, lan kabudayan ingkang wigati ing Eropa Wetan. Wonten kathahipun industri teknologi inggil, institusi pendhidhikan inggil, lan situs-situs titilanipun jaman rumiyin. Kutha menika gadhah sistem transportasi lan infrastruktur kathah, kalebet Metro Kyiv.

Kyiv Київ  (Ukrainia) Kiev
Kutha krajan
Maidan Nezalezhnosti Kyiv Pechersk Lavra Universitas Abang Griya Kimera Katedral Santo Sofia Mariinskyi Palace
Gendéra Lambang Logo

Asmanipun kutha menika dipunmastani saking nama Kyi, salah satunggaling sekawan pendiri legendarisipun. Sejarahipun, Kyiv menika salah satunggaling kutha paling dangu ing Eropa Wetan, sampun nglampahi mapinten-pinten tahap kaunggulan lan kaculikan. Kutha menika kemriki sampun wonten minangka pusating perdagangan wiwit abad kaping 5. Satunggaling padesan Slavia ing linton perdagangan ageng antawisipun Skandinavia lan Konstantinopel, Kyiv dados upeti saking Khazars,^[4] ngantos dipunjunjung dening Varangians (Viking) ing pertengahan abad kaping 9. Ing ngandhap kerajaan Varangian, kutha menika dados ibu kutha Kievan Rus', negari Slavia Wetan ingkang sepisan. Dipunrisidhah sinamikan nalika panjahan Mongol ing 1240, kutha menika nglajengaken kalajengaken kaliyanpun kuwasa ingkang sekedhik ing sawatawis abad ingkang badhe rawuh. Dumugi ing ngandhap Lithuania, lajeng Polandia lan lajeng Rusia, kutha menika tumbuh saking peken wilayah perbatesan dados pusating panggulawentah Ortodoks ingkang wigati ing abad kaping 16, lan salajengipun minangka pusat industri, perdagangan, lan pamerintahan ing abad kaping 19.

Kutha menika lajeng makmur malih nalika Revolusi Industri Kakaisaran Rusia ing akhir abad kaping 19. Ing 1918, nalika Republik Rakyat Ukraina nglenggahaken kamardikan saking Republik Rusia sawingkingipun Revolusi Oktober, Kyiv lajeng dados ibu kuthaning republik. Sasampunipun Perang Ukraina-Soviet lan Polandia-Soviet pungkasan ing 1921, Kyiv dados kutha ing Republik Soviet Sosialis Ukraina, lan dados ibu kuthanipun ing 1934. Kutha menika nglampahi risaking ingkang signifikan nalika Perang Jagad II nanging enggal dipunbangun malih ing saderengipun tasih dados kutha kaping tiga paling ageng ing Uni Soviet.

Sasampunipun risaking Soviet lan kamardikan Ukraina ing 1991, Kyiv lajengaken dados ibu kutha lan ngalami sungsungan warga etnis Ukraina saking wilayah sanes ing negari menika.^[5] Nalika transisi negari dhateng ekonomi pasar lan demokrasi elektoral, Kyiv lajeng dados kutha paling ageng lan sugih ing Ukraina. Asil industrinipun ingkang migatosaken persenjataan cekap kirang sasampunipun risaking Soviet, ndadosaken kawruh lan teknologi dipunkuwati, nanging sektor-sektor enggal ekonomi kadosmaten jasa lan keuangan nggamblangaken pertumbuhan Kyiv ing kalangan gaji lan investasi, sarta nyekongaken anggaran kanthi lestari kangge pembangunan papan lan infrastruktur perkotaan. Kyiv medal dados wilayah paling pro-Kulon ing Ukraina; parpeleng ingkang nyengkuyung integrasi ingkang rumiyin kaliyan Uni Eropa lajeng menangaken pemilihan.

Pranala njaba

• Gereja Sofia ing Kyiv - warisan donya

Sitiran

1. Kajawen Balai Pustaka 1937 11 1666^{[pranala mati permanèn]}, kaca 1423
2. "Number of present population of Ukraine 1 January 2022" (PDF) (ing basa Ukraina). UkrStat.gov.ua. 1 January 2022. Diarsip (PDF) saka asliné ing 10 August 2022. Dibukak ing 20 February 2023.
3. "City Mayors: The 500 largest European cities (1 to 100)". www.citymayors.com. Diarsip saka asliné ing 2 January 2010. Dibukak ing 19 February 2017.
4. "Kiev". TheFreeDictionary.com. Diarsip saka asliné ing 5 August 2018. Dibukak ing 4 July 2015.
5. Magocsi, Paul Robert (2010). A History of Ukraine: The Land and Its Peoples (édhisi ka-2nd, Revised). University of Toronto Press. kc. 481. ISBN 978-1-4426-9879-6. Diarsip saka asliné ing 14 June 2020. Dibukak ing 9 September 2017.