Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar

Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar er fyrsta bók sem prentuð var á íslenska tungu. Prentun bókarinnar lauk 12. apríl 1540 í Hróarskeldu, Danmörku. Bókin er um 330 blöð og í litlu broti eða 8vo (sjá -vo). Ekki er vitað hve mörg eintök voru prentuð en talið er líklegt að Oddur hafi ætlað sérhverjum presti á Íslandi eintak.

Þýðing Odds

Fræðimenn hafa löngum hrósað þýðingu Odds á Nýja testamenntinu fyrir það kjarnyrta mál sem Oddur notar og benda á að hann hafi lagt grunninn að þeim stíl sem enn er viðhafður í biblíuþýðingum. Margir hafa þó bent á að hann eigi oft í brösum við að mynda íslenskulegar setningar og að hann riti ekki hreint mál. Sigurður Nordal kallaði samt þýðinguna „eitt af leiðarmerkjunum í sögu íslenskra bókmennta“. Hann taldi stíl hans „svo svipmikinn og mergjaðan og mál hans svo auðugt, að enn er unun að lesa guðspjöllin í þeim búningi“. Dr. Jón Helgason prófessor tók ekki eins djúpt í árinni. Þó taldi hann stíl Odds „maklegan þeirra lofsyrða - ef litið er á þá kafla, sem best hafa tekist“. Í formála að bók sinni: Málið á Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar skrifar Jón samt sem áður:

Enginn, sem vill kynnast sögu íslenzkrar tungu, getur látið undir höfuð leggjast að athuga Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar. Það er fyrsta bók íslenzk, sem komst á prent, að minsta kosti þeirra er varðveizt hafa. Hitt er þó meira vert, að það er upphaf og elzta fyrirmynd guðrækilegra rita á Íslandi í lútherskum sið.

Heimild

• Orð Guðs á íslensku

Tenglar

• Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar; af heimasíðu Orðabókar Háskólans Geymt 7 ágúst 2007 í Wayback Machine
• Nýja testamenti Odds í veglegri útgáfu; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1988
• Nýjatestamenti Odds Gottskálkssonar; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1933