Tannhvalir
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tannhvalir (fræðiheiti: Odontoceti) er annar tveggja undirættbálka hvala, hinn flokkurinn er Skíðishvalir (Mysticeti). Flokkunarfræðingar telja tæplega 80 tegundir tannhvala, en nákvæmur fjöldi tegunda er umdeildur. Tannhvalir finnast í öllum heimshöfum og í mörgum stórfljótum.
Tannhvalir Tímabil steingervinga: Snemma á eósen - okkar daga | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||
| ||||||||||||
Tannhvalir eru tenntir eins og nafnið bendir til. Tennurnar eru þó ekki eins í öllum tannhvölum. Hjá sumum hvalategundum eru tennurnar allar af sömu gerð (það er þær greinast ekki í framtennur, vígtennur og jaxla) og eru keilulaga með einfalda rót. Fjöldi tanna er einnig misjöfn eftir tegundum, sumar tegundir vatnahöfrunga (Platanistidae) eru með allt að tvö hundruð tennur, en náhvalir (Monodon monoceros) hafa aðeins eina tönn sem skagar fram úr höfðinu.
Að búrhval (Physeter catodon) undanskildum eru flestar tegundir tannhvala talsvert minni en skíðishvalir. Tannhvalir hafa eitt öndunarop en skíðishvalir tvö. Hægri og vinstri hauskúpuhelmingar tannhvala er ekki eins og er það vegna þess að þeir nota bergmálsmiðun við fæðuleit og hefur aðlögun að slíkri skynjun gert það að verkum að hauskúpa þeirra er ósamhverf.
Tannhvalir eru nær undantekningalaust hópdýr og fjölkvænisdýr með flókið félagsatferli. Fullvaxnir tannhvalstarfar eru oft verulega stærri en kýrnar. Hóparnir eru afar misstórir, allt frá nokkrum dýrum upp í tugi einstaklinga og jafnvel allt að þúsund dýr eins og þekkist meðal höfrunga. Samskipti einstaklinga innan hópsins eru mjög flókin og nota þeir meðal annars mismunandi hljóð til samskipta.
Helsta fæða tannhvala er fiskur, smokkfiskur og kolkrabbar. Sumir háhyrningsstofnar lifa á öðrum hvölum, hreifadýrum og mörgæsum.