From Wikipedia, the free encyclopedia
Pómelóna, pommeló eða matróna[1] (fræðiheiti: Citrus maxima eða Citrus grandis) er náttúruleg tegund (þ.e.a.s. ekki blendingur) sítrusávaxta sem líta út eins og stórt greipaldin. Pómelónur eru upprunnar frá Suður og Suðaustur Asíu.
Pómelóna | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||||
Citrus maxima Merr. | ||||||||||||||||
Ávöxturinn er yfirleitt fölgrænn eða gulur þegar hann er þroskaður, með sætt hvítt (eða sjaldnar, bleikt að rautt) hold og þykkt innra hýði. Þetta er stór sítrusávöxtur 15-25sm í ummáli,[2] yfirleitt um 1-2 kíló. Blaðleggur er greinilega vængjaður.
Ávöxturinn bragðast sem sætt, milt greipaldin (sem er blendingur pómelónu og appelsínu[3]), þó að dæmigerð pómelóna sé mun stærri en greipaldin. Það hefur ekkert eða mjög lítið af biturleika greipaldins, en himnurnar eru mjög bitrar og er yfirleitt hent. Hýðið er stundum notað í marmelaði auk annars. Pómelónutréð er yfirleitt ágrætt á aðra sítrusávexti, en hægt er að rækta af fræi svo lengi sem fræið nær ekki að þorna fyrir sáningu.
Ávöxturinn er sagður hafa verið fluttur til Japan af Kantonesískum skipstjóra í An'ei tímabilinu (1772–1781).[4] Það eru tvær gerðir: sæt með hvítu holdi og súrt með bleikleitu holdi, það seinna er líklegra til að vera notað sem altarisskraut en vera étið. Pómelónur eru oft borðaðar í Asíu í tengslum við mið-haust hátíðir eða mánaköku hátíðinni.
Sum lyf geta milliverkað hættulega við pómelónuna og suma pómelónublendinga eins og greipaldin, sumar límónur og beiskar appelsínur.[5]
Pómelónan er ein fjögurra upprunalegra sítrustegunda (hinar eru sítrónur, mandarínur og papeda), af hverjum hinar ræktuðu "tegundir" eru komnar. Einkanlega eru appelsínur og grapealdin talin hafa komið fram sem náttúrulegir blendingar milli pómelónunnar og mandarínunnar, þar sem pómelónan hefur gefið meiri stærð og þéttleika.
Afkvæmi pómelónunnar eru eftirfarandi: