From Wikipedia, the free encyclopedia
Núðlur eru matur gerður úr gerlausu deigi og eru yfirleitt soðnar í vökva en stundum steiktar eða djúpsteiktar. Til eru ýmsar tegundir af núðlum. Sumar eru matreiddar um leið og þær hafa verið búnar til en aðrar eru geymdar til síðari tíma og eru þá þurrkaðar eða kældar.
Orðið núðla er komið úr þýsku, Nudel, og gæti verið tengt latneska orðinu nodus (sem þýðir „hnútur“). Núðlur eru til í ýmsum formum þótt mjóar lengjur, ýmist sívalar eða flatar, séu algengastar. Pasta er í rauninni núðlur en á íslensku og ýmsum öðrum málum er gerður greinarmunur á því og öðrum núðlum og yfirleitt einungis átt við austurlenskar núðlur þegar talað er um núðlur.
Núðlur eru borðaðar víða, til dæmis í Kína, Japan, Kóreu, Indónesíu og ýmsum Evrópulöndum, svo sem Þýskalandi. Á Vesturlöndum eru núðlur yfirleitt búnar til úr hveiti og oft einnig eggjum. Hveitinúðlur eru einnig algengar í Asíu en þar eru núðlur þó ekki síður úr hrísgrjónum. Einnig eru núðlur gerðar úr bókhveiti og fleiri korntegundum, kartöflum eða baunum.
Núðlur eiga sér langa sögu. Í Kína fundu fornleifafræðingar árið 2002 leirskál með núðlum sem taldar voru um 4000 ára gamlar og voru ágætlega varðveittar. Þær voru gerðar úr tveimur tegundum af hirsi. Núðlur eru fyrst nefndar í skriflegri kínverskri heimild sem er að minnsta kosti 1800 ára gömul og er talið að þær hafi verið orðnar algengur matur í Kína um það leyti.
Á 5. öld voru Arabar farnir að hafa með sér núðlur sem nesti á langferðum og er það elsta heimildin sem þekkt er um þurrkaðar núðlur eða pasta. Þeir fluttu að líkindum pasta eða núðlur úr durumhveiti með sér þegar þeir lögðu Sikiley undir sig seint á 7. öld og til eru skriflegar lýsingar á itriyya, löngum og mjóum hveitinúðlum, frá 9. öld. Pasta hefur því borist með Aröbum til Ítalíu en ekki með Marco Polo, eins og stundum er haldið fram.
Þýskar eggjanúðlur, spätzle, eru fyrst nefndar í heimildum 1725 en eru taldar mun eldri.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.