Majaveldið
From Wikipedia, the free encyclopedia
Majaveldið var mesóamerísk siðmenning sem átti uppruna sinn í Mið-Ameríku, þar sem nú er Mexíkó, Gvatemala, Belís, vesturhluta Hondúras og El Salvador. Majar voru þekktir fyrir ritmál sitt, list, byggingarlist og uppgötvanir í stærðfræði og stjörnufræði.
Saga Majaveldis hefur verið skipt í þrjú tímabil; forklassíska, klassíska og síðklassíska. Forklassíska tímabilið stóð yfir frá árinu 2000 f.Kr. til 250 e.Kr. Á þessu tímabili komst siðmenning Maja á fót. Klassíska tímabilið stóð yfir frá árinu 250 til ársins 900. Majaveldið var í mestum blóma á þeim tíma. Árið 1000 hófst hnignun veldisins og stöðnun en ástæður þess eru okkur enn ókunnar. Þrátt fyrir mikla hnignun og fólksfækkun í stórum borgum, voru Majar enn uppi á síðklassíska tímabilinu sem stóð yfir frá árinu 950 til 1539. Að lokum var hver borgin á eftir annari yfirgefin og veldi Maja, sem náði yfir 1000 ára tímabil, leið undir lok.
Samfélag Maja var byggt á akuryrkju. Maísræktun var undirstaðan en Majar ræktuðu þó einnig fjölda nytjajurta, s.s. afbrigði af chilipipar og baunum, sætar kartöflur, tómata, lárperur, grasker, kakó, vanillu, tóbak, baðmull og hamp. Verslun í Majaveldi var umfangsmikil og vörur eins og eðalsteinar, málmar, sjaldgæfar fjaðrir og fleira bárust langt að. Vöruskipti voru stunduð meðal Maja en þeir notuðu gjarnan kakóbaunir sem gjaldmiðil.