![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Shuttle.jpg/640px-Shuttle.jpg&w=640&q=50)
Geimskutluáætlunin
From Wikipedia, the free encyclopedia
Geimskutluáætlunin (opinbert heiti Space Transport System, STS, eða Geimsamgöngukerfið) voru mönnuð geimskip þróuð fyrir ríkisstjórn Bandaríkjanna á árunum 1981 til 2011. Formlegt upphaf áætlunarinnar hjá NASA var árið 1972. Geimskutlurnar voru ræstar lóðrétt með utanáliggjandi einnota eldsneytistanki og tveimur margnota eldflaugum. Þær fluttu yfirleitt 5 til 7 geimfara (þótt allt að 8 hafa verið fluttir) og gátu borið allt að 22.700 kg farm á nærbraut jarðar. Þegar verkefni geimskutlunnar var lokið gat hún flogið inn í lofthjúp jarðar og lent með vængjunum eins og flugvél.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Shuttle.jpg/640px-Shuttle.jpg)
Geimskutlurnar eru einu vængjuðu geimflaugarnar sem hafa bæði náð að komast á sporbaug um jörðu og lenda, og líka einu mönnuðu geimförin sem farið hafa margar ferðir á braut um jörðu. Verkefnið fól í sér að flytja mikinn farm til ýmissa nota (þar á meðal varahluti í Alþjóðlegu geimstöðina), að flytja áhafnir til Alþjóðlegu geimstöðvarinnar og vinna ýmis þjónustuverkefni. Geimskutlur hafa einnig endurheimt gervihnetti og annan farm á braut um jörð og komið þeim aftur til jarðar, en slík notkun var sjaldgæf. Hins vegar hefur skutlan verið notuð til að koma farmi aftur til jarðar frá Alþjóðlegu geimstöðinni þar sem rússneska geimskipið Sojús hafði takmarkað flutningsgetu. Hver geimskutla var hönnuð miðað við 100 ferða áætlaðan líftíma eða 10 ára starfstíma.
Grunnurinn að áætluninni innan NASA var lagður undir lok 7. áratugarins og frá 1972 var hún ríkjandi áætlun fyrir mannaðar geimferðir. Samkvæmt Framtíðarsýn geimkönnunar (VSE) árið 2004 miðaðist notkun geimskutlunar við að ljúka samsetningu Alþjóðlegu geimstöðvarinnar árið 2010. Eftir að það var áætlunin lögð niður og verkefni sem geimskutlurnar sáu áður um í höndum ýmissa einkaaðila eins og SpaceX og Orbital ATK. NASA hefur þróað Geimskotakerfið (SLS) og geimfarið Orion fyrir mannaðar geimferðir utan við nærbraut jarðar.