Frumuskipting
From Wikipedia, the free encyclopedia
Frumuskipting er ferli þar sem fruma skiptir sér í tvær eða fleiri frumur. Í heilkjörnungum eru tvær gerðir af frumuskiptingum, annars vegar jafnskipting (mítósa) og hins vegar rýriskipting (meiósa).
Jafnskipting á sér stað í einlitna eða tvílitna frumum. Móðurfruma skiptir sér í tvær eins dótturfrumur. Tvílitna móðurfruma (2n) verður því að tveimur eins dótturfrumum, eða systurlitningum (2n + 2n) Einlitna móðurfruma (n) verður að tveimur eins dótturfrumum (n + n).
Í æxlunarhring flestra heilkjörnunga verður rýriskipting á sérstökum tvílitna frumum (e. meiocyte). Í þessum æxlunarhring verða til kynfrumur, eins og sáðfrumur og eggfrumur í plöntum og dýrum og gró hjá sveppum og þörungum. Við rýriskiptingu skiptir fruman sér tvisvar þannig að úr einni tvílitna móðurfrumu (2n) verða til fjórar eins einlitna frumur (n + n + n + n)[1]