![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Europa-moon.jpg/640px-Europa-moon.jpg&w=640&q=50)
Evrópa (tungl)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Evrópa eða Júpíter II, er sjötta innsta fylgitungl Júpíters og hið minnsta af Galíleótunglunum fjórum. Þó er það eitt af stærri tunglum sólkerfisins. Galíleó Galílei fann Evrópu fyrstur manna árið 1610 svo að vitað sé en mögulega fann Simon Marius tunglið einnig um svipað leyti. Miklar athuganir á tunglinu hafa farið fram síðan þá í gegnum sjónauka á jörðinni en frá og með áttunda áratug 20. aldar hafa jafnframt farið fram athuganir með ómönnuðum geimförum.
![]() Evrópa í nálægt því réttum litum. Gígurinn neðarlega til hægri heitir Pwyll og dekkri svæði þýða að þar hefur ísyfirborðið meira steinefnainnihald en þau ljósari. Myndin var tekin 7. september 1996 af Galíleó-geimfarinu. | |||||||||||||
Uppgötvun | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Uppgötvuð af | Galíleó Galílei & Simon Marius | ||||||||||||
Uppgötvuð | 8. janúar 1610 | ||||||||||||
Heiti | |||||||||||||
Nefnd eftir | Evrópu | ||||||||||||
Önnur nöfn | Júpíter II | ||||||||||||
Einkenni sporbaugs | |||||||||||||
Viðmiðunartími 8. janúar 2004 | |||||||||||||
Júpíternánd | 664.862 km | ||||||||||||
Júpíterfirrð | 676.938 km | ||||||||||||
Miðskekkja | 0,009 | ||||||||||||
Umferðartími | 3,551182 d | ||||||||||||
Meðal sporbrautarhraði | 13,74 km/s | ||||||||||||
Brautarhalli | 0,47° (miðað við miðbaug Júpíters) | ||||||||||||
Er tungl | Júpíters | ||||||||||||
Eðliseinkenni | |||||||||||||
Meðalgeisli | 1560,8 km (0,245 jörð) | ||||||||||||
Flatarmál yfirborðs | 3,09 × 107 km2 (0,061 jörð) | ||||||||||||
Rúmmál | 1,593×1010 km3 (0,015 jörð) | ||||||||||||
Massi | 4,7998×1022 kg (0,008 jörð) | ||||||||||||
Þéttleiki | 3,01 g/cm3 | ||||||||||||
Þyngdarafl við miðbaug | 1,314 m/s2 (0,134 g) | ||||||||||||
Lausnarhraði | 2,025 km/s | ||||||||||||
Snúningstími | bundinn | ||||||||||||
Möndulhalli | 0,1° | ||||||||||||
Endurskinshlutfall | 0,67 ± 0,03 | ||||||||||||
| |||||||||||||
Lofthjúpur | |||||||||||||
Loftþrýstingur við yfirborð | 0,1 µPa |
Evrópa er aðeins minni að þvermáli en tungl jarðarinnar (máninn) og er að uppistöðu til úr silíkatbergi, sennilega með járnkjarna. Hún hefur þunnan lofthjúp sem er aðallega úr súrefni. Yfirborð Evrópu er úr vatnsís og eitt það sléttasta sem þekkist í sólkerfinu. Yfirborðið er þó þakið sprungum og rákum en tiltölulega lítið er um gíga eftir árekstra loftsteina, sem gefur til kynna að yfirborð tunglsins sé ungt. Vegna þess hve ungt og slétt yfirborðið virðist vera er uppi tilgáta um það að haf úr vatni liggi undir ísnum og að þar séu mögulega aðstæður sem séu hagstæðar lífi.[1] Þessi tilgáta gerir ráð fyrir því að þyngdarkraftarnir frá Júpíter og hinum fylgitunglum hans verki á Evrópu þannig að berg hennar togni og teygist þannig að varmi myndist sem gæti dugað til þess að viðhalda fljótandi höfum.[2]
Megnið af þeim upplýsingum sem til eru um Evrópu fengust frá Galíleó geimfarinu sem skotið á var loft 1989. Önnur geimför hafa aðeins flogið framhjá Evrópu en áhugaverðir eiginleikar hennar hafa orðið til þess að metnaðarfullar tillögur um frekari könnun hennar hafa verið lagðar fram. Næsta geimfar sem til stendur að senda til Evrópu er Júpíter ístunglakönnuðurinn á vegum Geimferðastofnunar Evrópu sem áætlað er að skjóta á loft árið 2022.[3]