Azia

Azia esas la maxim vasta e populoza kontinento de la mondo, ed esas quar-ople plu granda kam Europa. Ol kovras 8,6% de la tota surfaco di la planeto, e havas cirkume 60% de lua tota habitantaro. Azia ed Europa formacas kune la superkontinento Eurazia.

• Surfaco: 44,4 milioni km².
• Habitanti: 3 879 milioni (2010)^[1].

Nedependanta stati en Azia

Yen listo pri la nedependanta landi qui havas teritorii en Azia. La maxim populoza lando del mondo, Popul-Republiko Chinia jacas en Azia.

Politikala mapo di Azia. Ica interpreto de la geografiala limiti di Azia inkluzas Armenia e Gruzia.

Afganistan Armenia[2] Azerbaijan[3] Bahrain Bangladesh Brunei Butan PR Chinia Chipro[4] Egiptia[5] Filipini Gruzia[6] India Indonezia[7] Iran

Irak Israel Japonia[8] Jordania Kambodja Kazakstan[9] Kirgizistan Kuwait Laos Libano Malaizia Maldivi Myanmar Mongolia Nepal Nord-Korea Oman Pakistan

Katar Rusia[10] Saudi-Arabia Singapur Siria Sri-Lanka Sud-Korea Tajikistan Tailando Estal Timor[11] Turkmenistan Turkia[12] Unionita Araba Emirii Uzbekistan Vietnam Yemen[13]

Geografio

Topografiala mapo di Azia.

Azia esas la centrala ed estala parto di Eurazia, formacita per 50 landi. Azia unionas su kun Afrika per la peninsulo di Sinai, e kun Europa per longa bordero sequante l'Urali.

Extrema punkti

• Maxim norda loko: Kabo Chelyuskin, Rusia (77˚ 36' N).
• Maxim esta loko: Kabo Dejnyov, Rusia (169˚ 45' W).
• Maxim suda loko: Kabo Bulus, Malaizia (1˚ 16' N).
• Maxim westa loko: Kabo Baba, Turkia (26˚ 4' E).
• mezavalora altitudo dil kontinento: 950 metri.
• Maxim alta monto: Monto Everest, kun 8,848 metri di altitudo.

Ekonomio

Yen la 20 maxim granda TNP de Azia.^[14]

Rango	Lando	TNP (2009) Miliardi di Dolari
1	PR Chinia	$8 789
2	Japonia	$4 137
3	India	$3 560
4	Rusia	$2 116[10]
5	Sud-Korea	$1 356
6	Indonezia	$969,2
7	Iran	$876
8	Turkia	$863,3
9	Taiwan	$717,7
10	Saudi-Arabia	$585,8
11	Tailando	$538,6
12	Pakistan	$449,3
13	Malaizia	$381,1
14	Filipini	$324,8
15	Hong Kong	$301,6
16	Vietnam	$258,1
17	Bangladesh	$242,4
18	Singapur	$235,7
19	Israel	$206,8
20	Unionita Araba Emirii	$201,4
—	Totalo 20 landi:	27 109,8

Ciel-skraperi en Tokyo, Japonia.

Azia esas la maxim granda produktero e konsumero di nutrivi di la Tero, e havas le maxim granda jaceyi di minerali dil planeto. Popul-Republiko Chinia - la maxim granda ekonomio de la regiono - divenis la 6ma granda ekonomio dil mondo en 2006, e kreskas mezavalore 9,5% omnayare. Altra du granda ekonomii esas Indiana e Japoniana.

Landi exemple Japonia o Israel havas moderna industriala ekonomii. On remarkas anke tale nomizita Aziana Tigri: Sud-Korea, Republiko Chinia (Taiwan), Singapur e Hong Kong.

Referi

1. List of continents by population World Atlas
2. Armenia judikesas kom lando inter Europa ed Azia. Kulturale ol apartenas ad Europa.
3. Azerbaijan judikesas kom lando inter Europa ed Azia. La teritorio di Naktichevan esas enklavo qua apartenas ad Azerbaijan.
4. Ordinare, Chipro judikesas kom Europana lando, ma lua teritorio jacas en Azia.
5. Granda parto di la teritorio di Egiptia jacas en Afrika, ma Sinai peninsulo jacas en Azia.
6. Kelka okazioni Gruzia judikesas kom parto di Europa.
7. Kelka okazioni Indonezia judikesas kom lando inter Azia ed Oceania.
8. l'insuli Ogasawara e l'insulo Minami Torishima (insuli Markus) jacas en Oceania.
9. Kazakstan judikesas kom lando inter Europa ed Azia.
10. Rusia havas teritorii en Azia ed en Europa.
11. Estal Timor judikesas kom kelkafoye parto di Oceania.
12. Turkia jacas havas teritorii en Azia ed en Europa.
13. L'insulo Sokotra jacas en Afrika.
14. CIA - The World Factbook - Country comparison: National product (rekuperita ye 5ma di julio 2010)

Kontinenti di Tero

Afrika

Antarktika

Azia

Amerika

Europa

Oceania