5ma di oktobro

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

sep – oktobro – nov
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 5ma di oktobro esas la 278ma dio di la yaro (279ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 87 dii til la fino di la yaro.

---

Dio

• Dio di la Republiko, en Portugal.
• Dio dil Armeo, en Indonezia.

Eventi

• 456 - Visigoti, duktata da Theodorik la 2ma, invadas Hispania.
• 816 - Louis la 1ma, la pia, kronizesas imperiestro en Reims dal papo Stefanus la 4ma.
• 1762 - Britaniana navaro kaptas Manila en Filipini de Hispania.
• 1880 - Katedralo di Köln kompleteskas pos 632-yara konstrukto.
• 1897 - Hispania grantas autonomio a Porto-Riko.
• 1908 - Bulgaria nedependanteskas del Otoman imperio, samatempe kam Austria-Hungaria anexas Bosnia e Herzegovina, antee Otomana teritorio.
• 1910 - Portugal abolisas monarkio e divenas republiko. Manuel la 2ma fugas ad Anglia.
• 1938 - Prezidanto di Chekoslovakia, Edvard Beneš, renuncas.
• 1943 - Duesma mondomilito: Eventas sucesoza atako dal Usan avioni kontre Japoniani che Insulo Wake.
• 1944 - Mulieri recevas la voto-yuro en Francia.
• 1948 - Ter-tremo kun epicentro proxim Ashgabat, Turkmenistan, Sovietia, produktas 110.000 morti.
• 1954 - Italia ed Yugoslavia paktas pri la divido di la Libera Teritorio di Trieste. Ye la sequanta dio anke Usa ed Unionita Rejio aceptas la pakto. La Zono A donesas ad Italia e la Zono B donesas a Yugoslavia.
• 1958 - Madagaskar nedependanteskas de Francia, kun Philibert Tsiranana kom lua unesma chefministro.
• 1962 - Unesma disko da The Beatles publikigesas (Love Me Do, P.S. I Love You).
• 1962 - Dr. No, l'unesma cinematografuro di James Bond, lansesas.
• 1988 - Brazilia adoptas lua nuna konstituco.
• 1988 - En Chili, 54% ek la votanti opozas su a plulongigo dil mandato por Augusto Pinochet.
• 1991 - Unesma oficala versiono di Linux-kerno aparas.
• 2000 - Eventas granda demonstro avan Yugoslaviana parlamento en Belgrad, qua igos la prezidanto Slobodan Milosevic renuncar la sequanta dio. Vojislav Kostunica sucedos ilu.^[1]
• 2001 - Roberts Stevens, redaktero de The Sun, mortas che Florida, Usa. Ilu recevis spori di antraxo per letro de teroristi. En Usa on recevos letri til la 23ma di oktobro; 5 homi mortos, e 19 plusa homi infektesos.
• 2020 - Eventas granda protesti en Kirgizistan, pos ke la parlamentala elekti qui eventis ye l'antea dio judikesis kom fraudoza.^[2]

Naski

• 1712 - Francesco Guardi, Italiana piktisto (m. 1793)
• 1713 - Denis Diderot, Franca skriptisto e filozofo, un del kreinti dil Encyclopédie, l'unesma enciklopedio moderna (m. 1784)
• 1828 - Charles Floquet, chefministro di Francia (m. 1896)
• 1829 - Chester Arthur, prezidanto di Usa (m. 1886)
• 1848 - Édouard Detaille, Franca piktisto (m. 1912)
• 1853 - Konstantin Stoilov, chefministro di Bulgaria (m. 1901)
• 1861 - Ismael Montes Gamboa, prezidanto di Bolivia (m. 1933)
• 1864 - Louis Lumière, Franca inventisto (m. 1948)
• 1869 - Ellen Thesleff, Finlandana piktisto (m. 1954)
• 1879 - Francis Peyton Rous, Usana patologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1970)
• 1887 - René Cassin, Franciana yuristo, Nobel-laureato pri paco (m. 1976)
• 1899 - Georges Bidault, chefministro di Francia (m. 1983)
• 1902 - Ray Kroc, Usana entraprezisto, fondinto di McDonald's (m. 1984)
• 1902 - Larry Fine, Usana komediisto (m. 1975)
• 1909 - Edward Osóbka-Morawski, chefministro di Polonia (m. 1997)
• 1919 - Donald Pleasence, Britanian aktoro (m. 1995)
• 1925 - Antoine Gizenga, chefa ministro di Demokratial Republiko Kongo (m. 2019)
• 1930 - Reinhard Selten, Germana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2016)
• 1934 - Richard Schmid, Usana piktisto (m. 2021)
• 1935 - Tarcísio Meira, Brazilian aktoro (m. 2021)
• 1936 - Václav Havel, skriptisto e prezidanto di Chekia (m. 2011)
• 1939 - A. R. Penck, Germana piktisto e skultisto (m. 2017)
• 1941 - Eduardo Duhalde, prezidanto di Arjentinia^[3]
• 1952 - Imran Khan, chefministro di Pakistan
• 1957 - Bernie Mac, Usan aktoro e komediisto (m. 2008)
• 1962 - Michael Andretti, Usan automobilisto
• 1971 - Erdenocogtin Cogtjargal, Mongoliana boxisto
• 1971 - Sandagsürengiyn Erdenebat, Mongoliana boxisto
• 1975 - Kate Winslet, Britanian aktorino
• 1976 - Ramzan Kadirov, Rusa politikisto de republiko Chechenia
• 1983 - Jesse Eisenberg, Usan aktoro e cinematografisto
• 1983 - Mashrafe Mortaza, Bangladeshana kriketisto
• 1993 - Martin Frk, Chekiana hokeisto
• 2004 - Reese Brantmeier, Usana tenisistino

Morti

• 1056 - Heinrich la 3ma, Santa Romana imperiestro (n. 1016)
• 1214 - Rejulo Alfonso la 8ma di Kastilia (n. 1155)
• 1285 - Rejulo Philippe la 3ma di Francia (n. 1245)
• 1811 - Adolf Ulrik Wertmüller, Sueda piktisto (n. 1751)
• 1880 - Jacques Offenbach, Germana-Franca kompozisto (n. 1819)
• 1880 - William Lassell, Angla astronomo (n. 1799)
• 1957 - José Leandro Andrade, Uruguayana futbalisto (n. 1901)
• 1974 - Zalman Shazar, prezidanto di Israel (n. 1889)
• 1976 - Lars Onsager, Norvegiana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
• 1985 - Abdus Sattar, prezidanto di Bangladesh (n. 1906)
• 1992 - Eddie Kendricks, Usana kompozisto e kantisto (The Temptations) (n. 1939)
• 2004 - Maurice Wilkins, Britaniana mediko, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1916)
• 2011 - Steve Jobs, Usan entraprezisto, fondinto di Apple Inc. (n. 1955)
• 2016 - Michal Kováč, prezidanto di Slovakia (n. 1930)