Homi komencis habitar la regiono di nuna Latvia cirkum 9,000 yari ante Kristo. Dum la Mezepoko la voyo inter Skandinavia e Bizancana imperio trairis la regiono, qua anke konocesis por la nomo Livonia. Latviana sucino ja konocesis centi di yari ante, da Romani e Greki.
Dum la 13ma yarcento la regiono restis sub dominaco dil Ordeno di Germana Kavalieri. Li fondis Rīga la yaro 1201. Gradope ol divenis la maxim grand urbo de la sudo di Baltiko. En 1204 l'ordeno Livoniana Espad-Fratuli - od anke Kavalieri di Kristo - fondesis, por suportar l'episkopio di Rīga dum la konverto di pagani de Kuronia (pose Kurlando), Livonia, Semigalia e Latigalia. De 1237 til 1290 li konquestis komplete Kurlando, Livonia e Semigalia.
Dum la 13ma yarcento, establisesis ekleziala stato nomizita Terra Mariana o Livonia, sub Germana skriptistitato. Ol inkluzis teritorii di la nuna Latvia ed Estonia. En 1282 l'urbi Rīga, Cēsis, Limbaži, Koknese e Valmiera divenis membri de Hansa-uniono. Rīga establisis forta komercala relati kun altra regioni de Baltiko.
Dum la 16ma yarcento Luteranismo expansis tra la regiono. En 1561 pos la milito di Livonia la regiono la regiono esis submisita a la Grandadukio Lituania, pose parto di Polonia-Lituania. Pos militi inter Polonia e Suedia (1600 til 1629) Suedia okupis Rīga ed altra teritorii en 1621. En 1629 nur la sudwestala parto de la dukio di Livonia restis sub la domeno di Polonia-Lituania, e katolikismo divenis la precipua religio en ta areo. Sueda dominaco duris til 1721.
Rusa imperio okupis Latvia dum la 18ma yarcento. Rusi probis remplasigar Latviana linguo per la Rusa dum la fino di la 19ma yarcento, ma populala nekontento explozis dum Rusa Revoluciono di 1905 qua recevis nacionalista karaktero en Baltika stati.
[[Arkivo:Latvia stamp K.Ulmanis 2001 15l.jpg|thumb|left|280px|, unesma chefo di guvernerio di Latvia. L'unesma mondomilito devastis la regiono di la nuna Latvia. Demandi por auto-determinado komence esis movado por autonomio, ma kun Rusa Revoluciono la kontrato di Brest-Litovsk e la fino dil milito ye la 11ma di novembro 1918 eventis manko di povo, e Latvia deklaris lua nedependo ye la 18ma di novembro 1918. Kārlis Ulmanis divenis lua unesma chefo di guvernerio. Lando adoptis lua unesma konstituco en februaro 1922, ma ye la 15ma di mayo 1934 Ulmanis establisis diktatoreso qua duris til 1940.
Ye la 5ma di oktobro 1939, Sovietia koaktis Latvia aceptar pakto pri "mutuala sokurso" qua posibligis Sovietia pozar 25 000 til 30 000 soldati en Latviana teritorio.[1] Pos simulachar incidenti en la frontiero, ye la 17ma di junio 1940 Sovietia anexis Latvia. Ye la 5ma di agosto sam yaro, Sovietia enkorpigis Latvia kom lua republiko, sub la nomo Republiko Socialista Sovietiana Latvia.
En 1941 Nacional-Socialista Germania atakis Sovietia ed invadis Latvia ye la 10ma di julio ta yaro. Germani komencis mortigar judi e cigani, e konskriptis cirkume 200.000 Latviani kom soldati, di qui la duimo perisis. Kande la kontreatako Sovietiana komencis en 1944 li decidis koncentrar ataki en Ukraina e Bielorusia. Do, cirkume 200.000 Germana soldati restis en Kurlando til finar la milito, ye la 8ma di mayo 1945, kande lia komandinto, kolonelo Carl Hilpert, kapitulacis.
Kom rezulto di la milito, la habitantaro di Latvia diminutis per 300 000 til 500 000 personi. Lua substrukturo subisis severa domaji. Pos la milito, Sovietiani deportis cirkume 43.000 rurala proprieteri e Latviana nacionalisti vers Siberia. L'uzado di latviana linguo restriktesis, e koaktesis l'adopto di bilingueso.
Pro mantenar bona substrukturo ed edukita specalisti malgre la perdaji dum la milito, Sovietia decidis mantenar moderna fabrikerii en Latvia, inkluzite la fabrikerio di mashini RAF, ed elektroteknikala fabrikerii. Tamen, ne pluse existis suficanta personi por konstruktar la nova fabrikerii. Do, Sovietia stimulis l'enmigro di personi de altra regioni.
.jpg)
La situaciono komencis chanjar kande Mihail Gorbachyov asumis povo en 1985. En 1987 komencis l'unesma demonstri pri nedependo, ed ye la 21ma di agosto 1991, pos intensa populala protesti, Latvia itere nedependanteskis. Anatolijs Gorbunovs esis la provizora chefo di stato di la lando til 1993, kande Guntis Ulmanis, posnevo di Kārlis Ulmanis, elektesis prezidanto. Ulmanis guvernis til 1999.
En plebicito ye la 20ma di septembro 2003 kun 69% yes-voti Latviani aprobis l'eniro di la lando en l'Europana Uniono. Ye la 29ma di marto 2004 Latvia divenis membro di NATO, ed ye la 1ma di mayo sam yaro ol divenis membro di Europana Uniono. En 2008 pos kin-yara kresko, l'ekonomio di Latvia kontraktis 4.5%[2] pro la forta financala krizo. Chomeso en 2009 superiris 18% de la laboro-povo. Pro to la TNP diminutis 18.8% ta yaro.[2]
En 2014, Rīga divenis Kulturala Chef-urbo di Europa, e Latvia adoptis Euro kom monetaro.
Videz anke
Referi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
