Lohika

Ti lohika (manipud iti Griego λογική, logikē)^[1] ket mangitudtudo ti panagadal kadagiti moda ti panagrason (a dagitoy ket umisu ken dagitoy ket kaallilawan)^[2]^[3] ken ti panagusar ti umisu a panagrason. Iti kinaudi a kapanunotan, ti lohika ket kaaduan a naus-usar kadagiti intelektual nga aktibidadl, a mairaman ti pilosopia ken siensia, ngem iti umuna kapanunotan, daytoy ket kangrunaan a maad-adal kadagiti disiplina ti pilosopia, matematika, semantika, ken siensia ti kompiuter. Daytoy ket sukimatenna dagiti sapasap a porma a maala dagiti pangsuppiat. Iti matematika, daytoy ket ti panagadal kadagiti umisu a panagipagarupan nga adda iti kaunegan ti pormal a pagsasao.^[4] Ti lohika ket inad-adal pay iti pangsuppiatan a teoria.^[5]

Ti lohika ket inadadal kadagiti nadumaduma a taga-ugma a sibilisasion, a mairaman ti India,^[6] Tsina,^[7] ken Gresia. Idiay laud, ti lohika ket nabangon idi a kas maysa apormal a disiplina babaen ni Aristoteles, a nangited daytoy ti kammasapulan a lugarna iti pilosopia. Ti panagadal ti lohika ket paset idi ti klasiko a trivium, a nangiraman pay ti gramatika ken retoriko.

Ti lohika ket kankanayon a nabingbingay kadagiti tallo a paset, induktibo a panagrason, abduktibo a panagrason, ken deduktibo a panagrason.

[1]
"nagtagikua ti rason, intelektual, dialektikal, pangsuppiat", ken maikabagian pay ti wiktionary:λόγος (logos), "balikas, panunot, kapanunotan, panagsuppiat, panangibaga, rason, wenno pamunganayan" (Liddell & Scott 1999; Online a Diksionario ti Etimolohia 2001).
[2]
Richard Henry Popkin; Avrum Stroll (1 Hulio 1993). Napalaka a Pilosopia. Random House Digital, Inc. p. 238. ISBN 978-0-385-42533-9. Naala idi 5 Marso 2012.
[3]
Jacquette, D. (2002). Ti Kadua ti Pilosopiko a Lohika. Wiley Online a Biblioteka. p. 2.
[4]
Hofweber, T. (2004). "Lohika ken Ontolohia". Iti Zalta, Edward N (ed.). Ensiklopedia ti Pilosopia ti Stanford. Metaphysics Research Lab, Stanford University.
[5]
Cox, J. Robert; Willard, Charles Arthur, dagiti ed. (1983). Panagrang-ay iti Pangsuppiat a Teoria ken Panagsukimat. Unibersidad ti Akin-abagatan nga Illinois a Pagmalditan]. ISBN 978-0-8093-1050-0.
[6]
Kas pagarigan, Nyaya (silohistiko a rekursion ) ket napetsaan manipud idi 1900 a tawtawen.
[7]
Dagiti Mohista ken ti eskuela ti Nagnagan ket napetsaan manipud idi 2200 a tawtawen.

Dagiti midia a mainaig iti Lohika iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig iti Lohika iti Wikiquote (iti Ingles)

Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

[argumentative-1] [1]
"nagtagikua ti rason, intelektual, dialektikal, pangsuppiat", ken maikabagian pay ti wiktionary:λόγος (logos), "balikas, panunot, kapanunotan, panagsuppiat, panangibaga, rason, wenno pamunganayan" (Liddell & Scott 1999; Online a Diksionario ti Etimolohia 2001).

[PopkinStroll1993-2] [2]
Richard Henry Popkin; Avrum Stroll (1 Hulio 1993). Napalaka a Pilosopia. Random House Digital, Inc. p. 238. ISBN 978-0-385-42533-9. Naala idi 5 Marso 2012.

[jacquette2002-3] [3]
Jacquette, D. (2002). Ti Kadua ti Pilosopiko a Lohika. Wiley Online a Biblioteka. p. 2.

[stanford-logic-onthology-4] [4]
Hofweber, T. (2004). "Lohika ken Ontolohia". Iti Zalta, Edward N (ed.). Ensiklopedia ti Pilosopia ti Stanford. Metaphysics Research Lab, Stanford University.

[Advances_in_Argumentation_Theory_and_Research-5] [5]
Cox, J. Robert; Willard, Charles Arthur, dagiti ed. (1983). Panagrang-ay iti Pangsuppiat a Teoria ken Panagsukimat. Unibersidad ti Akin-abagatan nga Illinois a Pagmalditan]. ISBN 978-0-8093-1050-0.

[syllogistic-6] [6]
Kas pagarigan, Nyaya (silohistiko a rekursion ) ket napetsaan manipud idi 1900 a tawtawen.

[mohist-7] [7]
Dagiti Mohista ken ti eskuela ti Nagnagan ket napetsaan manipud idi 2200 a tawtawen.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Lohika

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

Paammo

Dagiti akinruar a silpo