Maikadua a kalipa ti Rashidun a Kalipato From Wikipedia, the free encyclopedia
Ni Omar wenno Umar (Arabiko: Umar ibn Al-Khattāb, Umar Anak a lalaki ni Al-Khittab, c. 586–590 CE – 7 Nobiembre 644), natituluan iti Farooq ti Natan-ok ket maysa idi kadagiti kabilegan ken impluensial a Muslim a nagturturay iti pakasaritaan.[2] Isu ket maysa idi a sahabi (kumadduaan) ti Islamiko a propeta a ni Mahoma. Isu ti nangsukat kenni Kalipa Abu Bakr (632–634) a kas ti maikadua a Kalipa ti Rashidun a Kalipato idi 23 Agosto 634. Isu ket maysa idi a nalaing a hurista ken isu ket nadayeg nga ammo para iti hustisiana, a nakagunodanna ti titulo nga Al-Farooq (Ti mangilaslasin ti nagbaetan ti umno ken dakes). Babaen ni Umar ti Islamiko nga Imperio ket naipadakkel ti saan pay a nakitkita a kinapardas a nagturturay ti amin a Sassanid a Persiano nga Imperio ken ti ad-adu ngem pagkatlo ti Akindaya nga Imperio a Romano.[3] Dagiti panagrautna ti Sassanid a Persiano nga Imperio ket nagbanagan ti pannakaparukma ti Persiano nga imperio iti basbassit ngem dua a tawtawen.[4] Ni Umar idi, segun ti Hudio a tradison, ti nangipaigid ti Kristiano a panagiparit kadagiti Hudio ken nangpalubos kadagiti Hudio idiay Herusalem ken ti panagraem.[5]
Omar | |
---|---|
Islamiko nga imperio idi Las-ud ti Panagturay | |
Agbilbilin kadagiti Mammati (Amir al-Mu'minin) | |
Napno a Nagan | 'Umar bin al-Khattab (عمر ابن الخطاب) |
Panagturay | 23 Agosto 634 – Nobiembre 7 644 |
Naipasngay | c.586-590 |
Nakaipasngayan | Meka, Arabia |
Pimmusay | 7 Nobiembre 644 |
Pimmusayan | Medina, Arabia |
Nakaipunpunan | Al-Masjid al-Nabawi, Madinah |
Sinaruno | Abu Bakr |
Simmaruno | Uthman |
Ama | Khattab ibn Nufayl |
Ina | Hantamah binti Hisham ibn al-Mugheerah |
Kakabsat a lallaki | Zayd ibn al-Khattab |
Kakabsat a babbai | Fatimah bint al-Khattab |
Assawa | • Zaynab bint Mazh'un • Umm Kulthum bint Ali • Quraybah bint Abi Umayyah al-Makhzumi • Umm Hakim bint al-Harith ibn Hisham • Jamilah bint Ashim ibn Thabit ibn Abi al-Aqlah • Atikah bint Zayd ibn Amr ibn Nifayl • Luhyah • Fukayhah |
Annak a lallaki | • `Abd Allah ibn `Umar • 'Abd ar-Rahman ibn 'Umar • 'Ubaid Allah ibn 'Umar • Zayd ibn 'Umar • Asim ibn Umar • Iyaad ibn 'Umar • 'Abd ar-Rahman ibn 'Umar • Az-Zubayr ibn Bakkar (Abu Shahmah) |
Annak a babbai | • Hafsa bint 'Umar • Fatima bint 'Umar • Zaynab bint 'Umar |
Dagiti putot | Farooqui |
Dagiti sabali a titulo | Al-Farooq ("Mangilaslasin ti baetan ti pudno ken ulbod") Amir al-Mo`mineen ("Agbilbilin kadagiti Mammati") [1] |
Ni Umar ket naipasngay idi idiay Meka iti kaputotan ti Banu Adi, ken akinrebbeng idi para iti arbitarasion kadagiti tribu.[6] Ti amana ket ni Khattab ibn Nufayl ken ti inana ket ni Hantama bint Hisham, manipud iti tribu ti Banu Makhzum. Nakunkuna nga isu ket kameng ti pamilia ti tengnga a klase. Idi isu ket agtutubo, isu ket nagtartaraken kadagiti kamelio tiamana kadagiti tanap nga asideg idiay Meka. Ti agtagtagilako nga amana ket naindayegan idi gapu ti kasiribna kadagiti kameng ti tribuna. Kinuna met ti Umar: "Ti amak, ni Al-Khattab ket nauyong idi a tao. Pinagtrabtrahonak idi iti narigat; no saanak nga agtrabaho binabautnak ken pinagtrabahonak aginggana intono mabannogak."[7]
Urayno manmano dagiti makabasa ken makasaurat iti sakbay ti Islamiko nga Arabia, ni Umar ket nakaadal nga agbasa ken agsurat idi ubing. Urayno isu ket saan a mannaniw, isu ket nakaparang-aya iti panagayat iti daniw ken literatura.[8] Segu ti tradision ti Quraish, bayat nga isu ket kadagiti agtutubo a panawen, ni Umar ket nakaadal iti martial arts, panagsakay iti kabalio ken gabbo. Isu ket natayag, napigsa, ken nalaing a gumagabbo.[8][9] Isu ket nalaing pay nga orador ken simmaruno kenni amana a kas maysa arbitrador kadagiti tribu.[10]
Ni Umar ket nagbalin nga agtagtagilako ket napan kadagiti nadumaduma apanagbanniaga idiay Roma ken Persia, a naibagbaga nga idiay ket nakasarak kadagiti nadumaduma nga eskolar ken nangusig kadagiti kagimongan ti Romano ken Persia. Isu ket nagballigi pay a kas maysa nga agtagtagilako.[8][11] Kasla met dagiti nakapalikmut kaniana, ni Umar ket nagay-ayat nga uminom kadagiti aldawna iti masakbayan nga Islamiko.[12]
Ni Umar ket nangasawa kadagiti 9 a babbai iti kabibiagna ken addaan idi kadagiti 14 nga annak, 10 nga annak a lalaki ken 4 nga annak a babbai.
Dagiti salaysay ket dagiti sumaganad:
Ti sabali pay nga anak a lalaki ket ni az-Zubayr ibn Bakkar, tinawtawagan ti Abu Shahmah, ngem di ammo no ania ti ina.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.