Hokusai
Hapon nga artista, pintor ti ukiyo-e ken agprenprenta From Wikipedia, the free encyclopedia
Hapon nga artista, pintor ti ukiyo-e ken agprenprenta From Wikipedia, the free encyclopedia
Ni Katsushika Hokusai (葛飾 北斎, ?Oktubre 31, 1760 – Mayo 10, 1849)[1] ket maysa idi a Hapon nga artista, ukiyo-e a pintor ken agprenprenta iti Edo a paset ti panawen. Isu ket naimpluensian babaen kadagiti pintor a kas ni Sesshu, ken dagiti dadduma nga estilo ti Insik a pinintaan.[2] Isu ket naipasngay idiay Edo (tattan ket ti Tokyo), ni Hokusai ket nasayaat nga ammo a kas ti mannurat ti imprenta ti muton ti kayo a serye ti Tallopulo a Pakaimatangan ti Bantay Fuji (富嶽三十六景, Fugaku Sanjūroku-kei, c. 1831) a nangiraman iti sangalubongan a mabigbigan nga imprenta ti, Ti Nalatak nga Allon idiay Kanagawa, a napartuat idi las-ud ti tawtawen ti 1820.
| Hokusai 北斎 | |
|---|---|
 Ni Katsushika Hokusai, iti bukod a retrato idi 1839 | |
| Nayanak | Tokitarō 時太郎 ?Oktubre 31, 1760 Edo (a tattaan ket naamammuan a kas ti Tokyo), Hapon |
| Natay | Mayo 10, 1849 (edad 88) Edo (tattan ket ti Tokyo), Hapon |
| Pakipagilian | Hapon |
| Nakaam-ammuan | Pinintaan ken Ukiyo-e Imprenta ti Muton ti kayo |
| Nalatak nga obra | Ti Nalatak nga Allon |
Ni Hokusai ket nagpartuat ti "Taalopulo a Panakaimatangan" a kas panangisungbat kadagiti panag-adu ti domestiko a panagbanbaniaga ken kas paset ti kinabukboikodan a panagragragut ti Bantay Fuji.[3] Iti daytoy a serye, a naisangsangayan ti Ti Nalatak nga Allon a prenta ken Fuji iti Napintas a Tiempo, ti nangipatalged ti pammadayaw kenni Hokusai idiay Hapon ken ti ballasiw taaw. A kas ti inbaga ti historiador a ni Richard Lane, "Isu ngarud, no adda ti maysa nga obra a nakaaramid ti nagan ni Hokusai, idiay Hapon ket ti ballasiw taaw, isu ngata ti monumental a serye ti prenta...".[4] Bayat a dagiti obra ni Hokusai sakbay kadagitoy a serye ket nangruna, saan a nakaala ti nawatiwat a pannakabigbigan aginggana ti daytoy a serye ken nangibati ti napaut a nagbanagan iti lubong ti arte . Iti pay Ti Nalatak nga Allon a prenta ti ti immuna a nakaala, ken agtultuloy a makaala, ti pammadayaw ken kinadayeg iti lumaud a lubong.
Ti petsa a pannkaipasngay ni Hokusai ket saan a makengan a maammuan, ngem kankanayon a naibagbaga nga iti kano maika 23 nga aldaw iti maika-9 a bulan iti maika-10 a tawen ti Hōreki a panawen (iti duog a kalendario, wenno Oktubre 31, 1760) iti maysa nga artisano a pamilia, idiay Katsushika a distrito iti Edo, Hapon.[5] Ti kinaubing a naganna ket Tokitarō.[1] Namatmatian a ti amana ket ti agar-aramid ti sarming a ni Nakajima Ise, nga isu idi ket nagpatpataud kadagiti sarmiung para iti shogun.[1] Ti amana ket saan a nangramid kenni Hokusai a kas maysa tumawid, isu a mabalin a ti inana ket maysa idi a kamalala.[5] Ni Hokusai ket nangrugrugi a nagpinta idi isu ket agarup nga agtawen iti innem, mabalin a nakaadal ti arte manipud iti amana, a ti panag-obobrana kadagiti sarming ket mairaman pay ti panagpinta kadagti disenio iti likmut dagiti sarming.[5]
Ni Hokusai ket naamammuan idi babaen kadagti saan a basbassit ngem tallopulo a nagnagan iti las-ud ti kabibiagna. Urayno ti panagusar ti adu a nagnagan idi ket kadawyan a panagsanay dagiti Hapon nga artista iti dayta a panawen, ti bilang dagiti naganna ket labsanna ti ania man a nangruna a Hapon a pintor. Ti panagsuksukat kadagiti nagan ni Hokusai ket kankanayu unay, ken kankanayon a maikabagian kadagiti panagsuksukatna iti artistiko a panagpataud ken estilo, ket dagitoy ket naserbi apara iti panangilaslasin dagitipaset ti panawen ti biagna.[5]
Idi agtawen idi 12, isuna ket inpatulod ti amana nga agtrabaho iti maysa apaglakuan ti libro ken pagibulodan a biblioteka, timaysa a nadayeg a kita ti patakder kadagiti siudad ti Hapon, a ti panagbasbasa ti liblibro a naaramid kadagiti napisi a muton ti kayo ket nadayeg idi a pangliwliwaan dagiti adda iti tengnga ken nangatngato a klase.[6] Idi agtawen ti 14, isu ket nagbalin a sinursuruan ti agkitkitikit ti kayo, nga idiay ti nagtrabahuanna aginggana idi agtawen iti 18, ken kalpasann ket naawat idiay estudio ni Katsukawa Shunshō. Ni Shunshō ket maysa idi nga artista iti ukiyo-e, ti maysa nga estilo dagiti prenta ti muton ti kayo ken dagiti pinintaan a paglainganto ni Hokusai, ken daulo ti nakunkuna nga eskuela ti Katsukawa.[1] Ti Ukiyo-e, a kas naisansanay babaen ti artista a kasla kenni Shunshō, ket agipatengnga tiisip kadagiti ladawan dagiti kortesano ken dagiti Kabuki nga aktor a nadayeg idi kadagiti siudad ti Hapon iti dayta a pnawen.[7]
Kalpasan ti maysa atawen, ti nagan ni Hokusai ket immuna nasukatan, idiisuna ket tinawtawagan iti Shunrō babaen ti apona. Iti daytoy a nagan idi isu ket immuna nagipablaak dagiti prentana, ti serye dagiti ladawan dagiti Kabuki nga aktor a naipablaak idi 1779. Iti las-ud ti dekada isu ket nagtrabaho idiay estudio ni Shunshō, ni Hokusai ket nangikalleysa ti immuna nga asawana, a bassit laeng ti pannakaammuan kaniana malaksid nga isu ket pimmusay idi kasapaan atawtawen tio 1790. Isuna ket nangasawa manen idi 1797, ngem ti maikadua nga asawana ket pimmusay met ti nabiit a panawen. Isu ket nagputot ti dua a lalaki ken tallo a babbai kadagitoy a dua nga assawa, ken ti kaubingan nga anakna a babai a ni Sakae, a naamammuan pay a kas ni Ōi, ket dimteng a nagbalin a maysa nga artista.[7]
Kalpasan ti ipupusay ni Shunshō idi 1793, ni Hokusai ket nangrugrugi a nagsuksukisok kadagit isabali nga estilo ti arte, a mairaman dagiti pannkaanala ti Europeano nga estilo a naipakita kaniana babaen ti Pranses ken Olandes a kinitkitikit iti gambang.[7] Isuna idi ket pinatalaw manipud idiay eskuela ti Katsukawa babaen ni Shunkō, ti pangulo a disipulo ni Shunshō, mabalin a gapu dagiti panagadadalna idiay kasuppiat nga Kanō nga eskuela. Daytoy a pasamak idi ket, iti bukodna sao, ket nagparegget: "Ti pudno a nagparegget ti panagrang-ay ti artistikonga estilok ket ti nasagsagabak a pannkaibabainko kadagiti ma ni Shunkō."[4]
Ni Hokusai ket nagbalbaliw pay kadagiti suheto dagiti obrana, a pimmampanaw manipud kadagiti ladawan dagiti kortesano ken dagiti aktor a tradisional a suheto iti ukiyo-e. Embes ket, ti obrana ket naipatengnga iti isip kadagitiladawan ti daga ken dagiti ladawan ti inaldaw a biag ti tattao a Hapon manipud kadagiti nadumaduma a sosial nga agpang. Ti panagbalbaliw ti suheto ket maysa a baro a panagrang-ay iti ukiyo-e ken iti pagsapulan ni Hokusai.[7] Dagiti palplalibang idiay Rangtay Ryōgoku (1790) dagiti petsa manipud iti daytoy a panawen iti biag ni Hokusai.[8]
