Oromo language
From Wikipedia, the free encyclopedia
Oromo (/ ˈɒrəmoʊ/ ma ọ bụ /ɔːˈroʊmoʊ/; Oromo: Afaan Oromoo), nke a na-akpọbu Galla (aha nke nwere nkọwa pụtara ya mere ndị Oromo jụrụ ya), bụ asụsụ Afroasiatic nke sitere na ngalaba Cushitic. O sitere na steeti Oromia nke Etiopia na ndị Oromo na agbụrụ ndị gbara agbata obi na mpi Afrịka na-asụ ya. A na-eji ya dị ka asụsụ franca karịsịa na Etiopia na ugwu ọwụwa anyanwụ Kenya.
Oromo | |
---|---|
Afaan Oromoo | |
Native to | Ethiopia, Kenya[1] |
Region | Oromia |
Ethnicity | Oromo |
Native speakers |
37,400,000 (all countries) (2018)[2] 36,600,000 in Ethiopia, 627,000 in Kenya,[3] 41,600 in Somalia (2015 census)[1] |
Language family |
Afro-Asiatic
|
Writing system |
Latin (Qubee, Oromo alphabet) |
Official status | |
Official language in |
Ethiopia[4] |
Recognised minority language in |
|
Language codes | |
ISO 639-1 | om |
ISO 639-2 | orm |
ISO 639-3 | orm – inclusive codeIndividual codes: gax – Borana–Arsi–Guji–Wallaggaa-Shawaa Oromohae – Eastern Oromoorc – Ormagaz – West Central Oromossn – Waata |
Glottolog | nucl1736 |
Areas in East Africa where Oromo is spoken | |
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA. |
N'inwe ihe karịrị nde mmadụ iri atọ na isii na-asụ asụsụ nke mejupụtara pasentị 33.8 nke ọnụ ọgụgụ ndị Etiopia niile, Oromo nwere ọnụ ọgụgụ kachasị ukwuu nke ndị na-asụrụ asụsụ n'Etiopia, ma bụrụ asụsụ nke abụọ a na-asụgharị n'Ethiopia site na ọnụ ọgụgụ ndị na-ekwu okwu (gụnyere ndị na- asụ asụsụ nke abụọ) na-esote Amharic.[5][6][7] Ụdị Oromo na-asụ dị ka asụsụ mbụ site na ọkara nde mmadụ ọzọ n'akụkụ ugwu na ọwụwa anyanwụ Kenya.[8] Ọnụ ọgụgụ dị nta nke ndị na-akwaga mba ndị ọzọ dị n'Afrịka dịka South Africa, Libya, Egypt na Sudan na-asụkwa ya. Oromo bụ asụsụ Cushitic a na-asụkarị ma n'etiti asụsụ ise nke Africa nwere ọtụtụ ndị na-asụrụ ya.[9]
Oromo na-eje ozi dị ka otu n'ime asụsụ ọrụ gọọmentị nke Etiopia ma bụrụkwa asụsụ ọrụ nke ọtụtụ steeti n'ime usoro gọọmentị etiti Etiopia gụnyere mpaghara Oromia, Harari na Dire Dawa na mpaghara Oromia na mpaghara Amha. Ọ bụ asụsụ nke ụlọ akwụkwọ praịmarị na Oromia, Harari, Dire Dawa, Benishangul-Gumuz na Addis Ababa na nke mpaghara Oromia na mpaghara Amhara. A na-eji ya dị ka asụsụ ịntanetị maka webụsaịtị gọọmentị yana Tigrinya. N'okpuru ọchịchị Haile Selassie, a machibidoro Oromo iwu n'agụmakwụkwọ, na mkparịta ụka, na n'ihe gbasara nchịkwa.