Ֆրենսիս Մերիոն

Ֆրենսիս Մերիոն (անգլ.՝ Francis Marion [ˈmɛr-iː-ən, ˈmɑːr-iː-ən]^[3], փետրվարի 26, 1732(1732-02-26)^[1], Ջորջթաուն, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ - փետրվարի 27, 1795(1795-02-27)^[2], Ջորջթաուն, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ), ԱՄՆ-ի անկախության պատերազմի (1775—1783) մասնակից։

Ֆրենսիս Մերիոն
փետրվարի 26, 1732(1732-02-26)[1] - փետրվարի 27, 1795(1795-02-27)[2] (63 տարեկան)
Ծննդավայր	Ջորջթաուն, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ
Մահվան վայր	Ջորջթաուն, Հարավային Կարոլինա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Զորատեսակ	Մայրցամաքային բանակ
Կոչում	փոխգնդապետ և բրիգադի գեներալ
Մարտեր/ պատերազմներ	Ֆրանս-հնդկական պատերազմ և Անկախության պատերազմ Հյուսիսային Ամերիկայում

Կենսագրություն

Ֆրենսիս Մերիոնը ծնվել է Գաուտֆիլդ պլանտացիայում (Բերկլի շրջան, Հարավային Կարոլինա նահանգ)։ Մոտավորապես 15 տարեկանում աշխատանքի է անցել Արևմտյան Հնդկաստան ուղևորվող նավի վրա, որը, սակայն, խորտակվել է փոթորիկի ժամանակ։ Մերիոնը նավի անձնակազմի մյուս անդամների հետ փրկվել է փրկամակույկի շնորհիվ․ նրանք ստիպված են եղել ծովում մեկ շաբաթ անցկացնել, մինչև ցամաք հասնելը^[4]։ Ռազմական կարիերան սկսել է մինչ 25 տարեկան դառնալը։ Ֆրենսիսը և իր եղբայրը՝ Ջոբը, կապիտան Ջոն Պոստելի հետ զինվորագրվել են ոստիկանությունում՝ ֆրանսիացիների և հնդկացիների դեմ մղվող պատերազմին մասնակցելու համար։ 1761 թվականին, լեյտենանտի կոչումով կապիտան Ուիլամ Մոլտրիի հրամանատարությամբ, մասնակցել է հնդկացի չերոկիների դեմ արշավին։

1775 թվականին եղել է Հարավային Կարոլինա նահանգի Նահանգային կոնգրեսի անդամ։ Մերիոնը նշանակվել է կապիտան Հարավային Կարոլինայի երկրորդ գնդում՝ Ուիլյամ Մոլտրիի հրամանատարությամբ։ 1776 թվականի հունիսին մասնակցել է Չառլստոն նավահանգստում գտնվող Սալիվան ռազմական ամրոցի պաշտպանությանը։ Նույն թվականի սեպտեմբերին Մայրցամաքային կոնգրեսը Մերիոնին շնորհել է փոխգնդապետի կոչում։

1779 թվականի աշնանը Մերիոնը մասնակցել է Սավաննայի պաշարմանը։ 1780 թվականի հուլիսին նրան շնորհվել է Մայրցամաքային բանակի գնդապետի կոչում։ Նույն թվականի օգոստոսին նա միացել է գեներալ Գեյտսի բանակին, կարճ ժամանակ անց նշանակվել ոստիկանության հրամանատար Հարավային Կարոլինայի Պի-Դի շրջանում։

Քամդենի ճակատամարտից հետո կազմակերպեց գրոհայինների ջոկատ, որը կոչվել է « Մերիոնի պարտիզաններ»։ 1780-1781 թվականներին հաջողությամբ գործել է անգլիացիների և հավատարիմների դեմ Հարավային Կարոլինայի ճահճուտ շրջաններում։ Այս գործողության համար ստացել է «ճահճի աղվես» (անգլ.՝ Swamp Fox) մականունը։ Նաև Մերիոնի գրոհայինները բռնել և նախկին սեփականատերերին վերադարձրել են փախստական սևամորթ ստրուկներին^[5]։ 1781 թվականի օգոստոսին Մերիոնը ստացել է բրիգադի գեներալի կոչում։ Պատերազմական գործողությունների ժամանակ Մերիոնի պլանտացիան այրվել է, իսկ ստրուկները փախել են անգլիացիների մոտ։ Պատերազմից հետո ստիպված է եղել գումար վերցնել պլանտացիան վերականգնելու և նոր ստրուկներ գնելու համար^[6]։ Այդ ժամանակ Մերիոնը ամուսնացել է իր զարմուհի՝ Մերի Եսթեր Վիդի հետ^[7]։

1782 թվականի հունվարին Մերիոնն ընտրվել է Հարավային Կարոլինայի սենատում։ 1784 թվականին նշանակվել Ջոնսոն ռազմական ամրոցի ղեկավար՝ 500 դոլար տարեկան աշխատավարձով^[8]։

Նա համարվում է պարտիզանական պատերազմի ժամանակակից մարտավարության և ռազմավարության ստեղծողներից մեկը։ Նրա անունը առկա է ԱՄՆ-ի գրոհայինների ցուցակում։

Կերպարը կինոյում և հեռուստաֆիլմերում

Գեներալ Ֆրենսիս Մերիոնը ծառայել է որպես նախատիպ «Հայրենասերը» ֆիլմի գլխավոր հերոսի կերպարի ստեղծման համար։ Այս դերը խաղացել է Բենջամին Մարտինը՝ հայտնի դերասան Մել Գիբսոնի ֆիլմում։ Ավելի շուտ՝ 1959 թվականին, նկարահանվել է «Ճահճի աղվեսը» հեռուստասերիալը, որտեղ Ֆրենսիս Մերիոնի դերում խաղացել է Լեսլի Նիլսենը։

Ծանոթագրություններ

1. Find A Grave — 1996.
2. Encyclopædia Britannica
3. «Definition of MARION». www.merriam-webster.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 31-ին.
4. The Swamp Fox, By Amy Crawford, Smithsonian Magazine, Smithsonian.com, July 01, 2007(անգլ.)
5. Young p.74
6. Risjord p.93
7. «Banner Description». Berkeley County Government. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
8. Hickman, Kennedy. «American Revolution: Brigadier General Francis Marion – The Swamp Fox». About.com Military History. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 7-ին.