Տուն-թանգարան

Տուն-թանգարան, անվանի մարդու կամ իրադարձության հուշային թանգարան։ Տուն-թանգարանի ինտերիերում վավերագրական հիմունքներով պահպանվում կամ վերականգնվում է հուշահամալիր կամ պատմական վայր, հետևաբար՝ կազմակերպվում է անսամբլային ցուցահանդես։ Կարող է ներառել թեմատիկ էքսպոզիցիա։ Տուն-թանգարանը կարող է ստեղծվել որպես անկախ թանգարան կամ լինել թանգարանային ասոցիացիայում, թանգարան-ունեցվածք կամ թանգարան-արգելոց^[1]։

Տուն-թանգարանների տեսակները

Թանգարանային բիզնեսի համաշխարհային պրակտիկայում, բացի հուշահամալիրից, առանձնանում են պատմաառօրյական կամ տիպաբանական տուն-թանգարանները, որոնք կապված չեն որևէ անձի կամ իրադարձության հետ, որտեղ պահպանվում է որոշակի դարաշրջանի, սոցիալական շերտի կահավորումը և այլն։

Տուն-թանգարանների օրինակներ

Ադրբեջանական

• Սաթթար Բախլուլզադեի տուն-թանգարան Ամիրջանում
• Նարիման Նարիմանովի տուն-թանգարան Բաքվում
• Լերմոնտավի տուն-թանգարան Գուսարում

Հայկական

• Հովհաննես Թումանյանի թանգարան Երևանում
• Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարան Գյումրիում
• Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն-թանգարան Երևանում
• Սիլվա Կապուտիկյանի տուն-թանգարան Երևանում

Բելառուսական

• ՌՍԴԱԿ-ի I համագումարի տուն-թանգարան Մինսկում
• Ադամ Միցկևիչի տուն-թանգարանը Նովոգրուդոսկում Գրոդնենսկի մարզում

Բրիտանական

• Փիքֆորդի տուն-թանգարան Դերբիյսկում
• Շերլոկ Հոլմսի թանգարան Լոնդոնսկում
• Ջեյն Օսթինի տուն-թանգարան Չոութենսկում

Գերմանական

• Շիլերի տուն-թանգարան Լեյպցիգսյում
• Դյուրերի տուն-թանգարան Նյութնբերգսկում

Իտալական

• Գաբրիել դը’Անունցիոյի տուն-թանգարան

Ղազախական

• Աուեզովայի տուն-թանգարան Ալմա-Աթինսկում
• Եմելյա Պուգաչովայի տուն-թանգարան Ուրալում

Չինական

• Գո Մոժոյի տուն-թանգարան Պեկինում
• Լի Դաչժաոյի տուն-թանգարան
• Մաո Դունյայի տուն-թանգարան Պեկինում
• Մեյ Լանֆանի Պեկինում
• Ցի Բայշիի տուն-թանգարան Պեկինում
• Չեն Յանցյուի տուն-թանգարան Պեկինում
• Բա Ցզինյայի տուն-թանգարան Շանհայում

Կուբինական

• Խոսե Մարտիի տուն-թանգարան Հավանայում
• Էռնեստ Հեմինգուեյի տուն-թանգարան Հավանայում

Լիտվական

• Վենցլովի տուն-թանգարան Վիլնյուսում
• Մարիա և Յուրգիս Շլապյալիսների տուն-թանգարան Վիլնյուսում

Մեքսիկական

• Տրոցկու տուն-թանգարան Մեխիկոյում
• Ֆրիդա Կալոյի տուբ թանգարան

Մոլդովական

• Ա․ Ս․ Պուշկինի տուն-թանգարան Կիշինյովսկում
• Ն․ Դ․ Զելինսկիի տուն-թանգարան Տիրասպոլում

Մոնղոլական

• ժուկովի տուն-թանգարան Ուլան-Բատորսկում
• Ռերիխովի տուն-թանգարան

Նիդերլանդական

• Աննա Ֆրանկի տուն-թանգարան Ամստերդամում
• Ռեմբրանդի տուն-թանգարան Ամստերդամում

Լեհական

• Վ․ Ի․ Լենինի տուն-թանգարան Կրակովսկում (1954-1989)

Ռուսական

• Ս․ Դ․ Էրզյայի տուն-թանգարան Բաևսկում
• Սեմյոն Բուդյոննու տուն-թանգարան Բուդյոնովսկում
• Վլադիմիր Կորոլենկոյի տուն-թանգարան Ջամխոտսկում
• Պ. Պ. Բաժովի տուն-թանգարան Եկանտերինբուրգում
• Դ. Ն. Մամին-Սիբիրյակի տուն-թանգարան Եկանտերինբուրգում
• Ֆ. Մ. Ռեշետնիկովի գրական հուշահամալիր տուն-թանգարան Եկանտերինբուրգում
• Վլադիմիր Լենինի տուն-թանգարան Կազանում
• Պ. Ի. Չայկովսկու պետական տուն-թանգարան Կլինսկում
• Միխայիլ Լերմոնտովի տուն-թանգարան Մոսկվայում
• Ֆեոդոր Շալյապինի տուն-թանգարան Մոսկվայում

Ուզբեկական

• Օրիֆ Գուլխանի տուն-թանգարան Սամարկանդսկում
• Գաֆուր Գուլյամի տուն-թանգարան Տաշկենտում
• Մուխտարա Աշրաֆի տուն-թանգարան Տաշկենտում

Ուկրաինական

• Դ․ Ի․ Յավորնիցկիի տուն-թանգարան Դնեպրսկում
• Չեխովի տուն-թանգարան Սումսկում

Ֆինլանդական

• Ett Hem-ի տուն-թանգարան Տուրկուում

Ֆրանսիական

• Բոնապարտների տուն-թանգարան Կորսիկայում
• Բալզակի տուն-թանգարան Փարիզում
• Վիկտոր Հյուգոյի տուն-թանգարան Փարիզում

Շվեցարական

• Ալբերտ Էյնշտեյնի տուն-թանգարան Բերնսկում

Ծանոթագրություններ

1. Проблемы теории, истории и методики музейной работы. Словарь музейных терминов. Музейное дело. Сб. науч. тр. № 31. 2-е изд., перераб. и испр. Авторы-составители: Г. К. Ольшевская, А. С. Балакирев, Л. П. Брюшкова, Л. Н. Годунова, Е. В. Денисова, О. И. Литвинова, В. Н. Цуканова. — Москва: ГЦМСИР, 2010. C. 44.