Սուիցիդալ մտքեր

Սուիցիդալ մտքերը ընդհանուր բժշկական տերմին է ինքնասպանության մասին մտքերի համար, որոնք կարող են մշակված պլանի նման մանրամասն լինել՝ առանց բուն ինքնասպանության գործողության։ Չնայած նրան, որ սուիցիդալ մտքեր ունեցող մարդկանց մեծամասնությունը ինքնասպան չի լինում, որոշները, այնուամենայնիվ, ինքնասպանության փորձեր կատարում են^[1]։ Սուիցիդալ մտքերի շրջանակը տատանվում է թռուցիկ մտքերից մինչև մանրամասն պլանավորում, դերախաղ կամ անհաջող փորձեր, որոնք կարող են կանխամտածված կերպով այնպես կառուցված լինել, որ ձախողվեն կամ բացահայտվեն, կամ կարող են լիովին հաջողությամբ ավարտվելու նպատակ ունենալ։

Շվեյցարացի նկարիչ Էռնստ Շտյուկելբերգի «Սապփո» կտավը

Ֆինլադնիայում կատարված հետազոտության արդյունքները ցույց են տվել, որ ինքնասպանություն գործած պացիենտների 22%-ը իրենց սուիցիդալ մտադրությունը քննարկել էին առողջապահության մասնագետի հետ՝ վերջին անգամ նրա գրասենյակ այցելելու ժամանակ^[2]։

Ռիսկային գործոններ

Հոգեկան խանգարումներ

• Խոշոր դեպրեսիվ խանգարում, որը պետք է ներառի սոցիալական մեկուսացում
• Անորեքսիա ներվոզա
• Պոստտրավմատիկ ստրեսային խանգարում
• Հարմարվողականության խանգարում
• Շիզոֆրենիա
• Անձի սահմանային խանգարում
• Պանիկական խանգարում
• Մարմնի դիսմորֆիկ խանգարում
• Դիսսոցիատիվ ինքնության խանգարում
• Սոցիոֆոբիա
• Նյութերի չարաշահում (մասնավորապես՝ ալկոհոլի)
• Բիպոլար խանգարում (մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզ)
• Սեռական դիսֆորիա

Կյանքի իրադարձություններ

• Վիշտ
• Սեռական շահագործում
• Հարաբերությունների խզում
• Գործազրկություն
• Մերժվածություն

Անցյալ պատմություն

• Ինքնասպանության նախկին փորձերի պատմություն
• Պարասուիցիդի մասին ընտանեկան պատմություն

Նշանակվող դեղերի կողմնակի էֆեկտներ

Տարբեր նշանակվող դեղեր կարող են որպես կողմնակի էֆեկտ ունենալ սուիցիդալ մտքերը, ինչպիսին է, օրինակ SSRI-ն։

Սուիցիդալ մտքերի նախանշանները

• Հուսահատություն
• Անհեդոնիա
• Անքնություն
• Դեպրեսիա
• Խիստ անհանգստություն
• Կոնցենտրացիայի խանգարում
• Փսիխոմոտոր ագիտացիա
• Հանկարծակի խուճապ

Ծանոթագրություններ

1. Gliatto, Michael F.; Rai, Anil K. (1999 թ․ մարտ). «Evaluation and Treatment of Patients with Suicidal Ideation». American Family Physician. 59 (6). Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 8-ին.
2. Halgin, Richard P.; Susan Whitbourne (2006). Abnormal psychology : clinical perspectives on psychological disorders. Boston : McGraw-Hill. էջեր 267–272. ISBN 0-07-322872-9.

• Beck, AT; Steer, RA; Kovacs, M; Garrison, B (1985). «Hopelessness and eventual suicide: a 10-year prospective study of patients hospitalized with suicidal ideation». Am J Psychiatry. 142 (5): 559–563.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
• Uncapher, H (2000-2001). «Cognitive biases and suicidal ideation in elderly psychiatric inpatients». Omega. 42 (1): 21–36.
• Uncapher, H; Gallagher-Thompson, D; Osgood, NJ (1998). «Hopelessness and suicidal ideation in older adults». The Gerontologist. 38 (1): 62–70. PMID 9499654.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Արտաքին հղումներ

• Evaluation and Treatment of Patients with Suicidal Ideation Արխիվացված 2006-09-25 Wayback Machine
• Suicidal Thoughts Արխիվացված 2009-10-30 Wayback Machine
• National Suicide Prevention Lifeline--warning signs Արխիվացված 2010-10-15 Wayback Machine