From Wikipedia, the free encyclopedia
Հմտություն, շարժողական կամ մտավոր խնդիր լուծելու լրիվ կամ մասնակի ավտոմատիզմի հասցված կարողություն։
Հմտությունները կարող են լինել՝
Հմտությունները օգտագործվում և կատարելագործվում են գործունեության գործընթացում։ Յուրացման ենթակա ամեն մի նոր գործողություն սկզբնապես լինելով ինքնուրույն, ծավալուն և գիտակցված գործողություն, բազմակի կրկնությունների շնորհիվ աստիճանաբար ավտոմատացվում է, հաճախ մտնելով այլ գործողության կազմի մեջ որպես բաղադրամաս։ Վարժությունների օգնությամբ հմտություները մշակելիս փոխվում են շարժումների կատարման հնարները (մի շարք մասնավոր և առանձին կատարվող գործողություններ ձուլվում են մեկ միասնական գործողության մեջ), վերանում են ավելորդ շարժումները։ Մարդը կարողանում է գործողությունները միաժամանակ կատարել երկու ձեռքով (կամ ոտքով), մեծանում է կատարման արագությունը։ Փոխվում են գործողությունների զգայական վերահսկողության հնարները, տեսողական վերահսկողությունը փոխարինվում է առավելապես մկանային-կինեսթետիկ վերահսկողությամբ։ Հմտորեն գործող մարդու ուշադրությունն ազատվում է գործողությունների հնարներն ընկալելուց և տեղափոխվում է իրադրության ու արդյունքների վրա։
Նախկինում յուրացված հմտության բացասական ազդեցությունը նոր հմտությունների ձևավորման և օգտագործման գործընթացի վրա։ Դրանց հաղթահարման համար պետք է մեծացնել առաջին հմտության կատարման (ավտոմատացվածության ու ճկունության) մակարդակը, իսկ նոր հմտությունը յուրացնել որքան հնարավոր է գիտակցված ու նրա մեջ մտնող գործողությունների մանրակրկիտ զննման ու ինքնակարգավորման ապահովմամբ։ Հմտությունների ինտերֆերենցիայի ռետրոակտիվ (հետադարձ) և պրոակտիվ (դեպի առաջ, դեպի նոր հմտության ձևավորման գործընթացը ուղղված) արգելակման հետևանք է[1]։
Նախկինում ձևավորված հմտությունների դրական ազդեցությունը նոր հմտությունների յուրացման ընթացքի վրա։
Նախկինում ձևավորված և ներկայումս ձևավորվող հմտությունների փոխադարձ ազդեցությունը, որը լինում է երկու տեսակ՝
Հմտությունը տարբերվում է սովորությունից, քանի որ իր հիմքում որոշակի պայմաններում վերարտադրվելու կայուն միտում չունի։ Հմտությունները տեղափոխվում են այլ իրադրություններ՝ մասնակցելով նոր խնդիրների լուծման պրոցեսներին։ Կենսափորձը զգալի չափով կազմված է հմտություններից, որոնք փոխներգործում են։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
