![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Klein_bottle.svg/langhy-640px-Klein_bottle.svg.png&w=640&q=50)
Կլայնի շիշ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Կլայնի շիշ, փակ միակողմանի մակերևույթ։ Առաջինը նկարագրել է գերմանացի մաթեմատիկոս Ֆելիքս Կլայնը 1882 թվականին։ Այն փողկապակցված է Մյոբիուսի ժապավենի հետ։ Հավանաբար արտահայտությունը գերմաներենից սխալ թարգմանության արդյունք է, ի սկզբանե անվանվելով «Կլայնի մակերևույթ» գերմ.՝ Kleinsche Fläche, այն թարգմանվել է որպես «Կլայնի շիշ» (գերմ.՝ Kleinsche Flasche)։
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Klein_bottle.svg/220px-Klein_bottle.svg.png)
Կլայնի շիշը կարող է ստացվել երկու ծայրն էլ բաց խողովակից, եթե ճկելով այն, նեղ ծայրը անցկացվի իր պատի միջով և միմյանց «սոսնձվեն» (նույնացվեն) երկու շուրթերը՝ արտաքին, լայն շուրթը ծռելով ներս, իսկ ներքին, նեղ շուրթը՝ դուրս։ Այսպիսով, ստացվում է ինքնահատվող մակերևույթ։ Առանց ինքնահատման Կլայնի շիշը կարելի է կառուցել միայն քառաչափ տարածության մեջ։
Կլայնի շիշը պաշտոնապես կարելի է ստանալ սոսնձացման միջոցով , բացահայտման միավոր
երբ
և
при
, ինչպես ներկայացվում է դիագրամում