Ժամանակի պարագա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ժամանակի պարագա, նախադասության երկրորդական անդամ, բայական անդամի լրացում, որը ցույց է տալիս գործողության, եղելության ժամանակը[1], այսինքն՝ այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում սկսվում կամ ընթանում և կամ ավարտվում է գործողությունը[2]։ Հիմնական հարցերն են՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց։
Ժամանակի պարագան ունի իմաստային տարբերակներ, որոնք անվանվում են գործողության կատարման, սկզբնավորման, վախճանի ժամանակի պարագաներ[3]։ Ժամանակի պարագան ցույց է տալիս՝
- Գործողության կատարման կամ եղելության ժամանակը. օրինակ՝ Գործարանը ներկայումս թողարկում է 7 տարբեր տեսակի արտադրանք («Սովետական Հայաստան»)։ Սլացիկ սոսիներն ու ցարասիները գիշեր-ցերեկ սոսափում էին այնտեղ (Ավետիք Իսահակյան)։ Ծաղկելու է էգուց վարդերով իր (Եղիշե Չարենց)։
- Գործողության ժամանակային սկզբնակետը, այսինքն՝ այն ժամանակը, որից սկսվում է գործողությունը. օրինակ՝ Վաղուց նա չէր տեսել այդպիսի տեսարան (Շիրվանզադե)։ Այսուհետև պիտի ապրեն հանքերում (Շիրվանզադե)։
- Այն ժամանակը, մինչև որը տևում է գործողությունը. օրինակ՝ Ու ես ցմահ կպարծենամ երկրե-երկիր, Իմ ժողովուրդ, քո անունով՝ վեհ ու հեզ (Հովհաննես Շիրազ)։ Դեռ մի քանի ժամ մնում էր մինչև ճաշը (Րաֆֆի)։