Գիսաստղի փոշի, անվանում են տիեզերական փոշին, որն արտանետվել է գիսաստղից։ Գիսաստղի փոշու հետազոտությունները կարող են բացատրել գիսաստղերի ծագումը։ Երբ Երկիրը հատում է գիսաստղի պոչը, այն կարող է առաջացնել ասուպային հոսք։
Գիսաստղերի ծագման հնարավոր մոդելներն են[1]՝
- Միջաստղային մոդել. համաձայն այս մոդելի ցնդող նյութերի սառույցները խառնվել են փոշու մասնիկներին Արեգակից առաջ գոյություն ունեցած խիտ ամպում։ Սառցի և փոշու խառնուրդը հետագայունմ դարձել է գիսաստղ առանց զգալի քիմիական փոփոխությունների։ Այս վարկածն առաջ է քաշել Մայո Գրինբերգը 1986 թվականին։
- Արեգակնային համակարգի մոդելի համաձայն միջաստղային ամպում առաջացած սառույցները սկզբում գոլորշիացեկ են նախաաստղի շուրջ գտնվող գազի և փոշու ակկրեցիոն սկավառակից։ Գոլորշիացած նյութերը հետագայում բյուրեղացվել են և վերածվել գիսաստղերի։ Այսպիսով այս մոդելով ստեղծված գիսաստղերը կունենան միջաստղային սառցից գոյացած գիսաստղերից տարբեր քիմիական կազմություն։
- Սկզբնական նյութի բեկորների մոդելի համաձայն գիսաստղերը ձևավորվել են Յուպիտերի ձևավորման գոտում։
- Պլանետեզեմալների կենտրոնացումը Ուրան–Նեպտուն ռեգիոնում գտնվող փոշու սկավառակում։
- Նախաաստղային քամու կողմից քշված սառած նյութի կտորներ։
Գիսաստղի փոշու առանձնահատկությունները, այսպես, օրինակ խտությունը և քիմիական կազմությունը, կարող են բացատրել թէ, որ մոդելին է պատկանում գիսաստղը։ Օրինակ, գիսաստղի և միջաստղային փոշու իզոտոպիկ բաշխումը իրար շատ նման են և կարող են խոսել նման ծագման մասին։
Սթարդասթը հայտնաբերեց սիլիկատների բյուրեղներ Վիլդի 2 գիսաստղի փոշու մեջ, ապացուցելով, որ գիսաստղը ձևավորվել է ապակու ջերմաստիճանից (> 1000 Կ) բարձր ջերմաստիճաններում սկավառակի ներքին մաերում, երիտասարդ աստղի շրջակայքում։ Վիլդի 2 գիսաստղի փոշու կազմությունը համընկնում է նոր ստեղծվող աստղերի ակկրեցիոն սկավառակի արտաքին մասերում գտնվող նյութի կազմությանը[2]։
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
