From Wikipedia, the free encyclopedia
Կառավարման համակարգն իրենից ներկայացնում է տվյալ երկրում իշխանության ձևավորման և ժողովուրդ -իշխանություն փոխհարաբերությունների համակարգ։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ պետությունները լինում են՝
Միապետական կառավարման համակարգի պարագայում իշխանությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, ժողովուրդն այստեղ իշխանության ձևավորման գործընթացում էական ազդեցություն չի ունենում։ Միապետությունները բաժանվում են 2 խմբի՝
Բացարձակ միապետական կառավարման համակարգերում իշխանությունն ամբողջովին կենտրոնացած է միապետների ձեռքին, որը իրականացնում է ինչպես օրենսդիր, այնպես էլ գործադիր գործառույթներ։ Բացարձակ միապետություններ գոյություն ունեն աշխարհի մոտ 10 պետություններում։ Դրանցից ամենախոշորը Սաուդյան Արաբիան է, Օմանը, Կատարը։ Միապետությունը, պետության կառավարման համակարգ է, երբ իշխանության գլուխ կանգնած է մեկ անձնավորություն՝ միապետը։ Հաճախ միապետությունը ժառանգական է, հետևաբար տվյալ պետության իշխանությունը պատկանում է մեկ դինաստիայի։ (Արաբական էմիրություն, Քուվեյթ, Մարոկկո, Հորդանան)։ Դեմակրատական քաղաքական համակարգն հայտնի է երկու՝ նախագահական հանրապետություն, խորհրդարանական հանրապետություն և կիսանախագահական հանրապետություն։ Նախագահական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Նախագահական կառավարման ձևի առաջացման և տարածման մեջ ամենանշանակալի ավանդն է ունեցել ԱՄՆ-ն և այդ երկրի առաջին նախագահ Ջորջ Վաշինգտոն։Նախագահական երկրներում ի տարբերություն մյուս կառավարման ձև ունեցող պետությունների նախագահը կանգնած է երկրի գլխին, կառավարության ղեկավարն է և իրավունք ունի դնել պառլամենտում քննարկվող հարցերի կամ պառլամենտի կողմից կայացված որոշումների վրա, նախագահները հիմնականում ընտրվում են ժողովրդի կողմից ուղղակի ընտրությունների միջոցով, սակայն կան երկրներ որտեղ նախագահը ընտրվում է պառլամենտի կողմից։
2020 թվականի դրությամբ աշարհում մնացել է թվով վեց բացարձակ միապետություն.
Երկիր | Լուսանկար | Ղեկավար | Ծննդյան թիվ (տարիք) | Կառավարում է |
---|---|---|---|---|
Բրունեյ[1][2][3] | Հասանալ Բոլկիահ | 1946 հուլիսի 15 (78 տարի, 91 օր) |
(57 տարի, 10 օր) | |
Օման[4][5][6] | Հայսամ բին Թարիք Ալ Սաիդ | 1954 հոկտեմբերի 13 (70 տարի, 1 օր) |
(4 տարի, 277 օր) | |
Կատար[7][8][9] | Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի | 1980 հունիսի 3 (44 տարի, 133 օր) |
(11 տարի, 111 օր) | |
Սաուդյան Արաբիա[10][11] | Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ | 1935 դեկտեմբերի 31 (88 տարի, 288 օր) |
(9 տարի, 265 օր) | |
Վատիկան[12][13] | Ֆրանցիսկոս | 1936 դեկտեմբերի 17 (87 տարի, 302 օր) |
(11 տարի, 215 օր) | |
Արաբական Միացյալ Էմիրություններ[14][15] | Խալիֆա իբն Զայիդ ալ-Նահյան | 1948 սեպտեմբերի 7 (76 տարի, 37 օր) |
(19 տարի, 346 օր) | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.