Բարձրաքաշ Սուրբ Գրիգորի վանք
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բարձրաքաշ Սբ. Գրիգոր վանքը (10-13-րդ դարեր) գտնվում է Լոռու մարզի Դսեղ գյուղից 2 կմ հյուսիս-արևելք (Սաղուձոր գետի (Ձաղիձոր) Մարց գետի ձախակողմյան ձորալանջին, անտառի մեջ։ Վանական համալիրը նվիրված է հայ առաջին կաթողիկոս Սուրբ Գրիգորին։
Բարձրաքաշ Սուրբ Գրիգորի վանք | |
---|---|
Հիմնական տվյալներ | |
Տեսակ | վանք և մշակութային արժեք |
Երկիր | ![]() |
Տեղագրություն | ![]() |
Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
Թեմ | Գուգարաց |
Հոգևոր կարգավիճակ | Վանական համալիր |
Ներկա վիճակ | Կիսավեր |
Կազմված է | Գավիթ, Գերեզմանոց, Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր, Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին, Խաչքար Սահակի, Խաչքար Սիմոն վարդապետի, Կամուրջ, Ձիթհան և Մատուռ Սբ. Հարություն («Ագռավի տապան») |
Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
Կառուցման սկիզբ | 13-րդ դար |
Կառուցման ավարտ | 10-րդ դար |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Համալիրն՝ ըստ երևույթի, երկար կյանք չի ունեցել, պատերի վրայի ամենաուշ արձանագրությունները վերաբերում են 13-րդ դարին։ Վանքը մեր ժամանակներն է հասել ամբողջովին ավերակ վիճակում (անցյալի տեղեկագիրներից մեկը այն նմանեցնում է «կանաչ մահճում պառկած, ժպիտը դեմքին ջահել ու գեղեցիկ ննջեցյալի»[2] ): Մասնակիորեն նորոգվել է 1939 թվականին, մաքրման աշխատանքներ են կատարվել 1950 և 1969 թվականներին։
Համալիրը կազմում են երկու եկեղեցիները, գավիթը, մատուռը, Մամիկոնյանների տոհմական գերեզմանոցը, ձիթհանը և խաչքարերի մնացորդները։ Հիմնական խումբը կազմող 2 եկեղեցիները տեղադրված են իրար կից՝ մեկ շարքում (տես՝ հատակագիծ)։
- Բարձրաքաշ սբ. Գրիգոր վանքի հատակագիծ