From Wikipedia, the free encyclopedia
Բաշկիրական էպոս, բաշկիր ժողովրդի բանահյուսություն, էպիկական հեքիաթների շարք, որոնք բանավոր հարուստ ավանդույթներով արտացոլում են տարբեր էթնիկ շերտեր և մշակութային ավանդույթներ[1]։ Ծնվելով նախնադարյան հասարակական համակարգի խորքերում, էպոսը ուղեկցել է բաշկիր ժողովրդին ողջ պատմության ընթացքում[2]։
Բաշկիրական էպոս | |
---|---|
Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
Ժանր | էպոս |
Երկիր | Բաշկորտոստան |
Բնագիր լեզու | բաշկիրերեն |
Բաշկիրական էպոսում կարելի է առանձնացնել սյուժեներ, որոնք.
Բաշկիրական էպոսի հիմնական ժանրերն են.
Հին բաշկիրների համար Հայրենիք և Ուրալ հասկացությունները անբաժանելի էին, դրանք ընկալվում էին որպես միասնական մի բան, առանց որի անհնար է պատկերացնել նրանց գոյությունը երկրի վրա։ Բաշկիրների ամենաինտիմ մտքերը, երգերը, մեղեդիները, լեգենդները և էպիկական հեքիաթները-կուբայրները նվիրված են Ուրալին կամ կապված են դրա հետ[1]։ Օրինակ, բանաստեղծական լեզվով «Ուրալ-բատիր» կուբայրը ամեն ինչ պատմում է բաշկիրցիների նույն անբաժան միասնության մասին Ուրալի, ուրալյան երկրի հետ[3]։
Բաշկիր ժողովրդի ժողովրդական էպիկական ավանդույթն արտացոլված է «Ուրալ-Բատիր», «Ակբուզատ», «Բաբսակ և Կուսեկ» ստեղծագործություններում, որտեղ բաշկիրների պատմական անցյալը բաժանված է երեք հսկայական ժամանակաշրջանի.
Դյուցազներգական հեքիաթներ ստեղծողներն ու պահողները ժողովրդական պատմող-սեսեներն են։ Նրանց միջոցով է փոխանցվել և մեր օրերը հասել հոգևոր մշակույթի անմեռ հուշարձանները։ Սեսեները ժողովրդի մտքերի ու ձգտումների իսկական արտահայտողներն էին։ Սեսեների առաքելությունը՝ գեղարվեստորեն արտացոլել մարդկանց կյանքն ու իդեալները, բերել է նրանց ժողովրդականություն և հարգանք[4]։
Ուրալ-Բատիր, Ակբուզատ, Բաբսակ և Կուսեկ, Իդել և Յայիկ, Կոնգուր-Բուգա, Զայատուլյակ և Խիուխիլու, Իդուկայ և Մուրադիմ, Ակխակ-կուլա, Կարա Յուրգա, Ալպամիշա և Բարսինխիլու, Տարգին և Կուջակ, Էք-Մերգեն, Մերգեն և Մայան, Ակխա-կոլա, Կուզիկուրպես և Մայանխիլիու, Ալդար և Զուխրա, Յուսուֆ և Զուլեյխա և այլն։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.