Ապրանքային սակավություն ԽՍՀՄ-ում

Խորհրդային միության ապրանքային սակավություն (դեֆիցիտ), խորհրդային պլանային տնտեսությանը բնորոշ երևույթ, առանձին ապրանքատեսակների մշտական սակավություն, որոնք գնորդները, չնայած գումարի առկայության, անկարող էին ձեռք բերել^[1]։

Դեֆիցիտը հանդիսանում է պլանային տնտեսության անբաժանելի մասը, քանի որ կենտրոնացված պլանավորումն ի վիճակի չէ հաշվի առնել ո՛չ ապրանքային դիրքերի հսկայական քանակությունը, ո՛չ էլ մարդկանց մշտապես փոփոխվող պահանջները^[2]։

Տարբեր ծավալներով և տարբեր ոլորտներում ապրանքային սակավությունը բնորոշ էր ԽՍՀՄ գոյության գրեթե ողջ ժամանակաշրջանում և ձևավորեց «վաճառողի տնտեսագիտությունը». արտադրողները և առևտրի համակարգը պլանային տնտեսության և մրցակցության բացակայության պայմաններում շահագրգռված չէին ապահովել ապրանքի բարձր որակ և գրավիչ տեսք, որակյալ սպասարկում, ճիշտ ժամանակին մատակարարում և այլն։ Պլանային տնտեսության խոչընդոտների պատճառով վաճառքից պարբերաբար անհետանում էին նույնիսկ առաջին անհրաժեշտության ամենահասարակ ապրանքները։ Այս երևույթը բնորոշ էր ոչ միայն զանգվածային օգտագործման ապրանքերին, այլև զգալի չափով խոշոր արդյունաբերական արտադրությանը։

Ծանոթագրություններ

1. Ն. Սպիրիդոնովա, Теоретический анализ экономических систем:Учебное пособие.Стандарт третьего поколения, Սանկտ Պետերբուրգ, ISBN 9785496000352։
2. «Q&A: Thomas Sowell, Hoover Institution, Senior Fellow». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.