Աշխատանքային հարաբերություններ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Աշխատանքային հարաբերություններ, հարաբերություններ են, որոնք հիմնված են աշխատողի և գործատուի միջև կնքված պայմանագրի վրա՝ աշխատողի կողմից աշխատավարձի համար աշխատանքային գործառույթի (պաշտոնի, մասնագիտության կամ իրեն հանձնարարված աշխատանքի որոշակի տեսակի) անձնական կատարման վերաբերյալ։ Աշխատանքային հարաբերությունների մեջ մտած աշխատողը պարտավոր է ենթարկվել աշխատանքային ներքին կանոնակարգի կանոններին, իսկ գործատուն պարտավոր է ապահովել նրա աշխատանքային պայմանները օրենսդրությանը, կոլեկտիվ կամ անհատական աշխատանքային պայմանագրին համապատասխան[1]։
Աշխատողի և գործատուի միջև աշխատանքային հարաբերությունները ծագում են նրանց կողմից կնքված աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա։ Բացի այդ, աշխատանքային հարաբերությունները կարող են առաջանալ նաև աշխատողի գիտությամբ կամ գործատուի անունից աշխատելու փաստացի թույլտվության հիման վրա, նույնիսկ եթե աշխատանքային պայմանագիր չի կնքվել։
Միևնույն ժամանակ, կորպորացիաները, առևտրային կազմակերպությունները, ոչ առևտրային կազմակերպությունները, կոոպերատիվները կամ այլ սուբյեկտները կարող են հանդես գալ որպես գործատու, իսկ ֆիզիկական անձինք կարող են հանդես գալ որպես աշխատողներ։
Աշխատավարձը, որը աշխատողը ստանում է որպես փոխհատուցում իր աշխատանքի համար, կարող է լինել ժամային կամ տարեկան աշխատավարձի տեսքով՝ կախված իր կատարած աշխատանքի տեսակից կամ գործունեության տեսակից (կամ արդյունաբերությունից)։ Որոշ ոլորտներում աշխատողների փոխհատուցումը կարող է ներառել նաև թեյավճարներ, բոնուսներ կամ բաժնետոմսերի ընտրանքներ։ Որոշ գործողություններում աշխատողները կարող են ի լրումն աշխատավարձի այլ տեսակի փոխհատուցման իրավունք ունենալ, որը կարող է ներառել բժշկական ապահովագրություն, բնակարանային, հաշմանդամության ապահովագրություն կամ (վճարումներ) մարզասրահից օգտվելու համար։
Աշխատանքային հարաբերությունները սովորաբար կարգավորվում են աշխատանքային օրենսդրությամբ, կազմակերպչական կամ իրավական պայմանագրերով։ Այսպիսով, Ռուսաստանում աշխատանքային հարաբերությունների բոլոր հիմնական դրույթները, որոնք ծագում են աշխատանքային գործունեության իրականացման գործընթացում, կարգավորվում են Ռուսաստանի Դաշնության աշխատանքային օրենսգրքով։