Ռուբեն Ալթունյան

Ռուբեն Թաթուլի Ալթունյան (մարտի 31, 1939(1939-03-31), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 21, 2021(2021-11-21)^[1][2], Երևան, Հայաստան), հայ կոմպոզիտոր, ալտահար, Հայաստանի Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործիչ (2009)։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ալթունյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ռուբեն Ալթունյան
Հիմնական տվյալներ
Ծնվել է	մարտի 31, 1939(1939-03-31) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Երկիր	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մահացել է	նոյեմբերի 21, 2021(2021-11-21)[1][2] (82 տարեկան) Երևան, Հայաստան
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր և դասախոս
Գործիքներ	ալտ
Աշխատավայր	Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա, Հայաստանի գուսանական և ժողովրդական երգի համույթ և Հայաստանի Թաթուլ Ալթունյանի անվան երգի-պարի պետական անսամբլ
Կրթություն	Երևանի միջնակարգ մասնագիտական երաժշտական դպրոց Չայկովսկու անվան, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա (1964), Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա (1970) և Սայաթ-Նովայի անվան երաժշտական դպրոց
Անդամակցություն	Հայաստանի կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	և Հայաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ

ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Թաթուլ Ալթունյանի որդին է, Հայաստանի Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործիչ Ժիրայր Ալթունյանի եղբայրը։

Կրթություն

Ավարտել է Երևանի Չայկովսկու անվան միջնակարգ երաժշտական տասնամյա դպրոցի ջութակի բաժինը։ 1959-1964 թթ. սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի ալտի բաժնում, 1965-1970 թթ.՝ Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի կոմպոզիցիայի բաժնում։

Աշխատանքային գործունեություն

• 1969 թվականից դասավանդում է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում։
• 1970 թվականից Հայաստանի կոմպոզիտորների և երաժշտագետների միության անդամ։
• 1974-1977 թթ. աշխատել է Հավանայի կոնսերվատորիայում։
• 1983 թվականին հիմնադրել և ղեկավարել է Հայաստանի գուսանական և ժողովրդական երգի համույթը։
• 1987-1990 թթ.աշխատել է Թաթուլ Ալթունյանի անվան երգի և պարի պետական անսամբլի գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր։
• 1998-2006 թթ. եղել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի լարային քառյակի ամբիոնի վարիչ։

Ստեղծագործական գործունեություն

Հեղինակ է կոնցերտների, 2 լարային կվարտետի, Սիմֆոնիայի, ժողովրդական նվագարանների համար գրված ստեղծագործությունների, 120 ժողովրդական երգի և պարի, հոգևոր և հայրենասիրական երգերի մշակումների տարբեր կազմերի համար և բազմաթիվ այլ ստեղծագործությունների։ Գրել է նաև երաժշտություն մուլտֆիլմերի և մանուկների համար։

Ստեղծագործությունների ցանկ

• Լարային կվարտետ N1, 1962 թ.
• Անընդհատ շարժում, ջութակի և դաշնամուրի համար, 1964 թ.
• Վեց մանրանվագ լարային քառյակի համար, 1964-1972 թթ. (նաև տարբերակ կամերային նվագախմբի համար)
• Կոնցերտ ձայնի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 1967 թ.
• Սոնատ ջութակի և դաշնամուրի համար, 1968 թ.
• «Հիշատակարան երաժշտապետին», կանտատ մենակատարի, երկսեռ երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար՝ Կոմիտասի հիշատակին, 1969 թ.
• 120 ժողովրդական երգերի և պարերի, հայրենասիրական և հոգևոր երգերի մշակումներ ժողովրդական գործիքների նվագախմբի, մենակատարների և երկսեռ երգչախմբի համար, 1969-1995 թթ.
• Շուրջ 500 երգի մշակում տարբեր գործիքների, երգիչների, անսամբլային կազմերի համար։
• «Հայաստան աշխարհ», ձայնի, երկսեռ երգչախմբի համար, 1970 թ.
• «Հեթանոս երգեր», խոսք՝ Դ. Վարուժանի, երկսեռ երգչախմբի համար, 1973 թ.
• Սոնատ-Սոլո թավջութակի համար, 1977 թ.
• Սիմֆոնիա, 1980 թ.
• Հայաստանի գուսանական և ժողովրդական երգի պետական անսամբլում աշխատած տարիներին երգացանկում տեղ են գտել «Թագվորագովք» և «Սայաթ-Նովա» լայնածավալ ծես-հանդեսները, ինչպես նաև հայ աշուղների և գուսանների երգերի մշակումներ մենակատարի, երկսեռ երգչախմբի և ժողովրդական գործիքների նվագախմբի համար, 1983-1996 թթ.:
• Լարային կվարտետ N2, 1994 թ.
• Սիմֆոնիետ, կամերային նվագախմբի համար, 1998 թ.
• Քրիստոնեության 1700-ամյակին նվիրված հիմն-օրհներգ, երկսեռ երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 1999 թ.
• «Մարգարտաշար» ժող. երգերի շարան սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 2000 թ.
• Կոնցերտ-Սիմֆոնիա ջութակի, ալտի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 2000 թ.
• «Հոգևոր նախերգանք» կամերային նվագախմբի համար, 2001 թ.
• «Հարազատ մեղեդիներ» շվիի, պկուի և կամերային նվագախմբի համար, 2001 թ.
• «Անտունի», կոնցերտինո քամանչայի և կամերային նվագախմբի համար 2001 թ.
• Սայաթ-Նովա, հինգ երգ՝ ձայնի, երկսեռ երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 2002 թ.
• «Թամզարա», սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, 2004 թ.
• «Քոչարի» և «Բերդ պար» երկու դաշնամուրի համար, 2009 թ.
• «Մատյան ողբերգության» բալետ-օրատորիա (ըստ Գրիգոր Նարեկացու) 2010 թ.
• «Հորովել» ժողովրդական գործիքների նվագախմբի համար, 2011 թ.
• «Ասերգեր», ժողովրդական գործիքների նվագախմբի համար, 2011 թ.
• «Կոմիտասիանա», ժողովրդական գործիքների նվագախմբի համար, 2011 թ.
• Դաշնամուրային տրիո, 2012 թ.
• «Խաչատրիանա», կամերային նվագախմբի համար, 2013 թ.
• Երաժշտություն մուլտֆիլմերի և մանուկների համար

Կոչումներ, մրցանակներ, գիտական աստիճան, պետական պարգևներ

• 1965 թ. Անդրկովկասյան մրցույթի առաջին կարգի մրցանակի և դափնեկրի կոչում։
• 1969 թ. ԽՍՀՄ համամիութենական երիտասարդ կոմպոզիտորների 2-րդ մրցույթում արժանացել է երկրորդ կարգի մրցանակի և դափնեկրի կոչման։
• 1983 թ. արժանացել է ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստի կոչման։
• 1990 թ. ստացել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսորի գիտական աստիճան։
• 2001 թ. արժանացել է Հայաստանի Հանրապետության Պետական մրցանակի։
• 2009 թ. շնորհվել է Հայաստանի Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչում^[3]։
• 2009 թ. պարգևատրվել է ՀՀ Մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալով^[4]։

Ծանոթագրություններ

1. https://news.am/arm/news/673518.html
2. 82 տարեկանում մահացել է ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, կոմպոզիտոր, խմբավար, ԵՊԿ պրոֆեսոր Ռուբեն Ալթունյանը
3. Հայաստանի Հանրապետության պատվավոր կոչումներ շնորհելու մասին
4. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.