Մայա մեղվիկի արկածները

«Մայա մեղվիկի արկածները» (գերմ.՝ The Adventures of Maya, The Bee), գերմաներեն գիրք, հեղինակ՝ Վալդեմար Բոնզելս։ Հրատարակվել 1912 թվականին։ Թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով և ադապտացվել է տարբեր մեդիաներում: Ամերիկյան առաջին հրատարակությունը լույս է տեսել 1922 թվականին Թոմաս Սելտցերի կողմից և նկարազարդվել է Հոմեր Բոսի կողմից։ Վերջինիս կինը՝ Ադել Շոլդ-Սելցերը (1876-1940)՝ Բենջամին Շոլդի դուստրը և Հենրիետա Շոլդի կրտսեր քույրը, թարգմանչուհի էր^[1]։

Մայա մեղվիկի արկածները գերմ.՝ Die Biene Maja
Հեղինակ	Վալդեմար Բոնզելս
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն և մեդիաֆրանշիզ
Կազմված է	Maya the Honey Bee?, Die Biene Maja?, Die Biene Maja – Der Kinofilm?, Die Biene Maja – Die Honigspiele?, Մեղվիկ Մայան. բզզալու արկածներ և Die Biene Maja und ihre Abenteuer?
Երկիր	Գերմանիա
Հրատարակման տարեթիվ	1912
Կայք	maya.tv​(գերմ.)
Maya the Bee Վիքիպահեստում

Պատմությունները պտտվում են Մայա (գերմ.՝ Die Biene Maja) անունով մի փոքրիկ մեղվի և նրա ընկերների՝ մեղուների, այլ միջատների և այլ արարածների շուրջ։ Գիրքը պատկերում է Մայայի զարգացումը արկածախնդիր երիտասարդից մինչև մեղուների հասարակության պատասխանատու չափահաս անդամ:

Սյուժե

Բոնսելսի բնօրինակ գիրքը պարունակում է 200 էջից պակաս: Սյուժեն կենտրոնացած է Մայայի հարաբերությունների և նրա բազմաթիվ արկածների վրա:

Մայան մեղու է, որը ծնվել է մեղուների փեթակում ներքին անկարգությունների ժամանակ. փեթակը բաժանվում է երկու նոր գաղութների: Մայային դաստիարակում է նրա ուսուցչուհին՝ Միսս Կասանդրան։ Չնայած Միսս Կասանդրայի նախազգուշացումներին՝ Մայան ցանկանում է ուսումնասիրել հսկայական աշխարհը և աններելի հանցանք է գործում՝ թողնելով փեթակը: Իր արկածների ընթացքում Մայան, որն այժմ աքսորված է, բարեկամություն է հաստատում այլ միջատների հետ և նրանց հետ միասին հաղթահարում վտանգները: Գրքի գագաթնակետին Մայան գերի է ընկնում եղջյուրներին՝ մեղուների երդվյալ թշնամիներին։

Եղջյուրների բանտարկյալ Մայան իմանում է իր հայրենի փեթակի վրա հարձակվելու պլանի մասին: Մայան կանգնած է ընտրության առաջ՝ կա՛մ վերադառնալ փեթակ և կրել իր արժանի պատիժը՝ փրկելով փեթակը, կա՛մ առանց նախազգուշացման հրաժարվել ծրագրից՝ փրկելով իրեն, բայց ոչնչացնելով փեթակը: Լուրջ մտորումներից հետո նա որոշում է կայացնում վերադառնալ: Փեթակում նա հայտարարում է գալիք հարձակման մասին և անսպասելիորեն ներում է ստանում: Նախազգուշացված մեղուները հաղթում են եղջյուրներին: Մայան, որը դարձել է «Փեթակի» հերոսուհին, դառնում է ուսուցիչ, ինչպես Միսս Կասանդրան, և կիսվում է իր փորձով ու իմաստությամբ ապագա սերնդի հետ:

Գրքի վերլուծություն

Սուլևի Ռիուկուլեխտոն ենթադրել է, որ գիրքը, հնարավոր է, իր մեջ քաղաքական ուղերձ է կրել։ Այս տեսակետը փեթակը ներկայացնում է որպես լավ կազմակերպված ռազմատենչ հասարակություն, իսկ Մայային՝ որպես իդեալական քաղաքացի: Ազգայնականության տարրերը դրսևորվում են նաև այն ժամանակ, երբ Մայան բարկանում է մորեխի վրա՝ մեղուներին կրետներից տարբերելու անկարողության համար (որին նա անվանում է «անօգուտ ավազակախումբ», որոնք չունեն «տուն կամ հավատ»), և նրան վիրավորող ճանճի վրա, որին Մայան սպառնում է սովորեցնել «հարգանք մեղուների նկատմամբ» իր խայթոցով։ Ռիուկուլեխտոն սա մեկնաբանում է այնպես, որ հարգանքը հիմնված է բռնության սպառնալիքի վրա: Կոլեկտիվիզմն ընդդեմ անհատականության նույնպես թեմա է: Մայայի անկախությունը և փեթակից հեռանալը դիտվում է որպես կշտամբանք, բայց դա քավվում է եղջյուրների հարձակման մասին նրա նախազգուշացումով։ Հավատարմության այս դրսևորումը վերականգնում է նրա դիրքը հասարակության մեջ։ Պատմության այն հատվածը, որը պատմում է եղջյուրների հարձակման մասին, նշում է մեղուների՝ փեթակը պաշտպանելու կամքը և մեղուների սպաների հերոսական մահը հաճախ բացահայտ ռազմատենչ տոնով^[2]:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո հարմարեցումը զգալիորեն մեղմացրեց ռազմատենչ տարրը՝ նվազեցնելով եղջյուրների դերը: 1975 թվականի անիմեն ավելացրեց Վիլլիի՝ ծույլ և ընդհանրապես չպատերազմող, չթռչող մեղվի կերպարը։ Մուլտսերիալում աշխույժ երթով ընթացող, բայց ծիծաղելիորեն ապաշնորհ մրջյունների բանակները ներկայացնում են միլիտարիզմի ծաղրերգություն:

Գլխավոր հերոսներ

• Մայա մեղվիկ․ սերիալի գլխավոր հերոսուհին: Նա սիրում է ազատություն և ինքնուրույն ապրել մարգագետնում՝ ի տարբերություն այլ մեղուների, որոնք ապրում են փեթակում: Նա բարի է, արդար, երջանիկ և պատրաստ է օգնել բոլորին:
• Միսս Կասանդրա․ մեղու, մեղուների դպրոցի ուսուցչուհի:

Հետևյալ կերպարները հայտնվում են միայն անիմացիոն սերիալներում և ֆիլմերում․

• Վիլլի մեղու․ ծույլ, անշնորհք և վախկոտ, երբեմն ցուցադրական, բայց ընդհանուր առմամբ բարեհամբույր ոչ թե Բոնսելսի բնօրինակ պատմվածքում, այլ 1926 թվականի ֆիլմից բացի՝ բոլոր ադապտացիաներում գլխավոր հերոսը: Նրա հարաբերությունները Մայայի հետ անհամապատասխան են պատկերված. ադապտացիաների մեծ մասում նա Մայայի լավագույն ընկերն է, որը գաղտնի սիրահարված է նրան, հակված է խանդի, երբ Մայան իր ուշադրությունը սևեռում է ուրիշների վրա: Հաճախ Մայան դժկամությամբ է ներքաշվում արկածների մեջ:
• Ֆլիպ (կամ Ֆիլիպ) մորեխ․ Մայայի և Վիլլիի իմաստուն ընկերը: Առաջին անգամ ներկայացվել է անիմացիոն շարքում։ Արդյոք այն պետք է նույնական լինի գրքի անանուն մորեխի հետ, պարզ չէ:
• Ալեքսանդր մուկ․ մտավորական, որի հարգանքի մակարդակը ի թիվս այլ արարածների և Մայայի հետ սերտ բարեկամությունը հաճախ ստիպում են Վիլիին խանդել: Հայտնվում է միայն հին անիմացիոն շարքի երկրորդ սեզոնում (1978):

Ֆիլմեր, անիմե և հեռուստատեսություն

Անձնակազմ	Հեռուստասերիալ		Feature films
	Մայա մեղու	Մայա Մեղու	Ֆիլմ Մայա Մեղու	Մայա Մեղու: Մեղր Խաղեր	Մայա մեղու: Ոսկե գնդակ
	1975-1980	2012-2017	2014	2018	2021
Տնօրեն(ներ)	Սեյջի էնդո և Հիրոսի Սաիտո	Դանիել Դուդան և Ժերոմ Մուշադեն	Ալեքս Շտադերման	Նոել Քլերի և Սերխիո Դելֆինո	Նոել Քլերի
Արտադրող(ներ)	-		Բարբարա Սթիվեն և Թորստեն Վեգեներ Թրեյսի Լենոն և Բենջամին Էյ	Թրեյսի Լենոն, Բրայան Ռոզեն և Թորստեն Վեգեներ
Գործադիր պրոդյուսեր(ներ)	-	Կատել Ֆրանսիա	Ջիմ Բալանտայն և Պատրիկ Էլմենդորֆ Բարբարա Ստեֆեն և Հանս-Ուլրիխ Ստոֆ	Մարտին Կրիգեր, Բարբարա Սթիվեն և Թորստեն Վեգեներ
Հեղինակ(ներ)	Տարբեր		Ֆին Էդքվիստ և Մարկուս Սաուերման	Հոդվածի հեղինակ՝ Նոել Քլերի, Ֆին Էդքվիստ և Ալեքս Շտադերման	Ադրիան Բիկենբախ և ֆին Էդքվիստ
Կոմպոզիտոր	Կարել Սվոբոդա	Ֆաբրիս Աբուլկեր	Ուտե Էնգելհարդտ
Խմբագիր	Մարտի Մերֆի	Յոհաննա Գոլդշմիդտ	Ադամ Ռեյնֆորդ
Արտադրող ընկերություն	Անիմացիա Nippon	Անիմացիոն ստուդիա 100 ZDF TF1			Անիմացիա Studio 100
Տարածում ԱՄՆ-ում	Nickelodeon	Sprout	Shout! Factory
Թողարկված	Ապրիլի 1, 1975 (1975-04-01) - Սեպտեմբերի 13, 1980 (1980-09-13)	Սեպտեմբերի 5, 2012 (2012-09-05) - Օգոստոսի 23, 2017 (2017-08-23)	Մարտի 8, 2015 (2015-03-08)	Մայիսի 1, 2018 (2018-05-01)	Հունվարի 7, 2021 (2021-01-07)

1926 թվականի ֆիլմ

Գերմանացի ռեժիսոր Վոլֆրամ Յունգհանսը նկարահանել է 1926 թվականի ֆիլմի համր տարբերակը։ Ֆիլմը կորել էր մեկ տասնամյակ, մինչև Ֆինլանդիայում հայտնաբերվել է ֆիլմի միակ բնօրինակը^[3]։ Նյութը վերականգնվել է 2005 թվականին նոր երաժշտական գնահատականով և թողարկվել DVD-ով 2012 թվականին KAVI-ի և Bundesarchiv-Filmarchiv-ի հետ համատեղ, իսկ ֆիլմը ցուցադրվել է ինչպես Համբուրգում, այնպես էլ Հելսինկիում^[3][4]։

1975 անիմե

Թերևս այս պատմության ամենահայտնի և լայնորեն հայտնի ադապտացիան Ճապոնական անիմեն է՝ «Մայա Մեղուն»։ Ի սկզբանե ցուցադրվել է ճապոնական հեռուստատեսությամբ 1975 թվականին, անիմեն կրկնօրինակվել է 42 լեզվով^[5]։ Ճապոնական հեռուստասերիալին նախորդել է Tokyo Kodomo Club-ի երաժշտական ​​պիեսը, որը հիմնված է կարճ պատմվածքի վրա, ներկայացված է Mitsubachi Māya («Մայա մեղու մեղու») անունով և տարածվել է LP ալբոմում։

Բնօրինակ թեման հեղինակել է Կարել Սվոբոդան և երգել է Կարել Գոթը գերմանական, չեխական և սլովակերեն տարբերակներով, Զբիգնև Վոդեցկին լեհական տարբերակով^[6][7]։

2012 հեռուստասերիալ

2012 թվականին Studio 100 Animation-ը թողարկեց 78 մասանոց 13 րոպեանոց հեռուստասերիալ^[8]։ Սերիալը ներկայացվել է CGI անիմացիայով^[9]։ Երկրորդ եթերաշրջանը, որը բաղկացած է 52 դրվագից, հեռարձակվել է 2017 թվականին։

Ֆիլմաշար

2014 թվականին թողարկվել է 2012 թվականի սերիալի հիման վրա նկարահանված ադապտացիան^[10]։ 2018 թվականին 2014 թվականի ֆիլմի շարունակությունը, որը կոչվում է Մայա մեղու։

2021 թվականի հունվարի 7-ին Ավստրալիայում թողարկվել է երրորդ ֆիլմը, որը կոչվում է «Մայա Մեղու. Ոսկե գնդակ»։ Դրա թողարկումը հետաձգվել է իր սկզբնական ամսաթվից մինչև 2020 թվականը ՝ COVID-19 համավարակ պատճառով:

Բեմական ներկայացումներ

Օպերա

Մայա մեղուն նաև հիմք հանդիսացավ մանկական օպերայի համար, որը գրվել է խորվաթ կոմպոզիտոր Բրունո Բելինսկու կողմից 1963 թվականին:2008 թվականին այն բեմադրվել է Ավստրիայի Ֆիլախ քաղաքում ՝ Կարինտիայի ամառային երաժշտական փառատոնի շրջանակներում^[11]։ Այս ներկայացումը տարբերվում էր նրանով, որ «մեղուները» խաղում էին երեխաները, այլ ոչ թե պրոֆեսիոնալ օպերային երգիչները, ինչպես սովորաբար լինում է^[12]։

Տիկնիկային մյուզիքլ

Երգչուհի-երգահան Նենսի Հարոուն ստեղծել է պատմության ջազ-երաժշտական ​​տարբերակը, որը կոչվում է Մայա մեղվի արկածները, որտեղ ներկայացված են Զոֆիա Չեխևսկայի տիկնիկները: Հարոուի ադապտացիան նկարահանվել է Նյու Յորքում The Culture Project-ի կողմից 2000 թվականին և վերածնվել 2012 թվականին^[13]։

Երաժշտական

2016 թվականի հոկտեմբերի 10-ին բելգիական Studio 100 ընկերությունը (սերիալի ներկայիս սեփականատերերը) ստեղծեց ֆլամանդական մյուզիքլ, որը կոչվում է «Մայան Պոլենբոլենում», որը հիմնված է 2012 թվականի սերիալի վրա, որտեղ մարդիկ կրում են սերիալի հերոսների զգեստները։ Շոուում հնչել են Studio 100 ստուդիայի ստեղծած երգերը, ինչպես նաև մի քանի լրատվական ստեղծագործություններ, որոնք ստեղծվել են հատուկ շոուի համար: Մյուզիքլի ուշադրության կենտրոնում Մայան է, ով Ֆլիպի և Բեատրիսի հետ միասին նշում է Վիլիի ծննդյան օրը։ Ավելի ուշ՝ 2017 թվականի գարնանը մյուզիքլը վերադարձվեց։

2016 թվականից ի վեր օրիգինալ բեմական շոուի կենդանի դերասանները բազմիցս հայտնվել են Studio 100-ի կողմից անցկացվող բազմաթիվ բեմական ներկայացումների և հատուկ միջոցառումների ժամանակ: Հատկանշական է, որ նոյեմբերի վերջից մինչև դեկտեմբերի սկիզբ Studio 100-ը հյուրընկալում է ամենամյա «De Grote Sinterklaasshow»-ը, որտեղ Sinterklaas-ը և Zvarte Piten-ը դիտում են Studio 100-ի տարբեր կերպարներ, ինչպիսիք են Կաբուտեր Պլուպը և Փիթ Պիրատը (ներառյալ Մայան և ընկերները), բեմում կատարում են երաժշտական համարներ: Նույն դերասանուհին, ով մյուզիքլում մարմնավորել է Մայային նաև հերոսուհու պաշտոնական ֆլամանդական ձայնն է և կրկնել է իր դերը Studio 100 «De Liedjestuin» ֆիլմում, որտեղ Մայան երգում է տարբեր հոլանդական մանկական երգեր և տնկարանային ոտանավորներ: «Ձեռնպահ պարտեզ»-ի ֆրանսիական և Վալոնական տարբերակում Մայային մարմնավորում է մեկ այլ դերասանուհի։

Զվարճանքի այգիներ

Studio 100 արտոնությունը ձեռք բերելուց հետո Plopsa-ն սկսեց ընդլայնել արտոնությունը իր սեփական թեմատիկ այգիներում: Plopsaland De Panne-ը բացեց փակ մանկական տարածք, որը կոչվում էր Մերիլենդ 2011 թվականի հուլիսի 3-ին, նախքան տեսախաղերը սկսեցին հեռարձակվել Եվրոպայի բազմաթիվ հեռուստաընկերություններում: Մայան Flip-ի և Willy-ի հետ միասին հայտնվել է նաև Plopsa-ին պատկանող այլ զբոսայգիներում, ինչպիսիք են Plopsa Coo-ն և Plopsa Indoor Hasselt-ը: Լեհաստանում Plopsa-ն բացել է փակ թեմատիկ այգի, որը կոչվում է «Majaland Kownaty» այն հանրության համար բացվել է 2018 թվականի սեպտեմբերի 28-ին: Այգու թեման հիմնականում կենտրոնանում է Մայա մեղվի վրա, բայց այն ներկայացնում է Studio 100-ի այլ նախագծեր (ինչպիսիք են Bumba-ն և Pete Pirat-ը):

Մայալանդի բացումից մեկ տարի անց Պլոպսալանդում ՝ Գերմանիայի հանգստյան այգում բացվեց Մայա թե Բեե-ի նման մանկական տարածքը, որը կոչվում է «Մաջալանդ», այն բացվեց 2012 թվականի մարտի 31-ին:

Վիդեո Խաղեր

Maya the Bee վիդեոխաղերի ծագումը ծագել է South Park-ի Game Boy Color-ի տեսախաղից, որը մշակվել է Crawfish Interactive-ի կողմից 1998 թվականին^[14]։ Բայց, ի վերջո, չեղարկվեց, քանի որ South Park-ի ստեղծողներ Մեթ Սթոունը և Թրեյ Փարքերը հայտարարեցին, որ խաղը չի տեղավորվի Game Boy Color-ի վրա, քանի որ այդ վահանակը վաճառվում էր երեխաների համար: Մեկ տարի անց՝ 1999-ին չթողարկված խաղի շարժիչը և ակտիվները կրկին օգտագործվեցին երկու լրացուցիչ Game Boy Color տիտղոսների համար Crawfish-ից և Acclaim-ից՝ Maya the Bee & Her Friends՝ հիմնված Maya the Bee ֆրանշիզայի վրա, որը թողարկվել էր Եվրոպայում, և The New Adventures-ը: Մերի-Քեյթի և Էշլիի մասին, որը հիմնված է Մերի-Քեյթի և Էշլի Օլսենի վրա թողարկվել է Հյուսիսային Ամերիկայում՝ լինելով դուետի վրա հիմնված տարբեր տեսախաղերից առաջինը:

Թողարկված

• Մայա մեղուն և նրա ընկերները (Game Boy Color - 1999), մշակված է Crawfish-ի կողմից, հրատարակվել է Acclaim-ի կողմից:
• Maya the Bee: Garden Adventures (Game Boy Color - ն 2000)^[15]

Մշակված է Neon Studios-ի և Kiloo-ի կողմից, հրատարակված Acclaim և Plan-B Media-ի կողմից:

• Մայա մեղու. Ինչպիսի ամպրոպ (PC - 2001) Մշակված է Junior Interactive-ի կողմից, հրատարակված Tivola-ի կողմից: The Great Adventure (Game Boy Advance - 2002)^[16]

Մշակված է Shin'en Multimedia-ի կողմից, հրատարակված Acclaim-ի կողմից:

• Maya the Bee: A Wonderful Surprise! (PC - 2004)

Մշակված է The Web Production-ի կողմից, հրատարակված Tivola-ի կողմից:

• Maya the Bee: Sweet Gold (Game Boy Advance - 2005)^[17]

Մշակված է Shin'en Multimedia-ի կողմից, հրատարակված Midway-ի կողմից։

• Maya the Bee and Friends (mobile - 2006)^[18]

Մշակվել է Kiloo-ի կողմից և համատեղ հրատարակվել Plan-B Media-ի կողմից:

• The Bee Game (Game Boy Advance,^[19] Nintendo DS^[20] - 2007)^[21]

The Bee Game-ը արկածային տեսախաղ է, որը թողարկվել է Nintendo DS-ի և Game Boy Advance-ի համար, որը մշակվել է գերմանական Independent Arts Software ստուդիայի կողմից։ Խաղը թույլ է տալիս խաղացողներին զգալ Մայա մեղվի և նրա ընկեր Ուիլիի արկածները, երբ նրանք փնտրում են իրենց ընկերներին, որոնք կորցրել են ուժեղ փոթորիկից, որը փչել է Corn Poppy Meadow-ում:

• Maya (Nintendo DS - 2013)

Մշակված է Studio 100-ի և Engine Software-ի կողմից՝ հրատարակված Bandai Namco Games Europe-ի կողմից:

• Maya the Bee: The Nutty Race (iOS and Android - 2019)

Mobile racing game. Մշակվել է Midnight Pigeon-ի կողմից՝ Studio 100-ի հետ համատեղ:

Առևտրայնացում

Ամբողջ աշխարհում շատ ընկերություններ նպաստել են կերպարի հաջողությամբ տարածմանը՝ արտադրելով և վաճառելով նմանատիպ ապրանքատեսակներ: Դրանցից շատերը նկարվել են 1976-1986 թվականներին արտոնագրված կերպարների ֆրանսիացի մասնագետ Անդրե Ռոշի կողմից^[22]: Նրա աշխատանքները ներառում են տեքստիլի, ճենապակու, գրքերի, կոմիքսների և խաղերի մոտիվներ, այդ թվում՝ Kinder Surprise Eggs-ի արշավը:

Ծանոթագրություններ

1. Slávka Rude-Porubská: Vergessen und unsichtbar? Übersetzerinnen der „Biene Maja“ von Waldemar Bonsels
2. Riukulehto, Sulevi (October 2001). «Lukiko Hitler Maija Mehiläistä? - Politiikka luuraa lastenkirjoissa. Tieteessä tapahtuu, 2001/7». Tieteessä Tapahtuu. Tieteellisten seurain valtuuskunta. 19 (7).
3. Maija Mehiläinen Suomen Elokuva-arkisto (in Finnish)
4. 2012 DVD release by seeberfilm.com
5. Filip Rožánek (February 13, 2007). «Páteční youtubení: Včelka Mája | Blok Filipa Rožánka». Blok.rozanek.cz. Արխիվացված է օրիգինալից December 17, 2013-ին. Վերցված է April 30, 2012-ին.
6. «Populární včelka Mája se vrací ve 3D. Karel Gott nechybí» (չեխերեն). Týden. February 15, 2013. Վերցված է May 3, 2014-ին.
7. «Jak Zbigniew Wodecki został Pszczółką Mają» (լեհերեն). Polskie Radio Program I. November 24, 2013. Վերցված է May 3, 2014-ին.
8. «Studio100 » Animation». Studio100.tv. Արխիվացված է օրիգինալից September 27, 2017-ին. Վերցված է January 4, 2018-ին.
9. Vlessing, Etan (May 8, 2012). «Canada's Thunderbird Films Steers 'Maya the Bee' into North America». The Hollywood Reporter. Վերցված է October 4, 2014-ին.
10. Zahed, Ramin. «Flying Bark Launches 'Maya the Bee' Movie». Animation Magazine. Վերցված է October 4, 2014-ին.
11. «Carinthischer Sommer». Carinthischersommer.at. Վերցված է April 30, 2012-ին.
12. «Carinthischer Sommer». Carinthischersommer.at. Վերցված է April 30, 2012-ին.
13. «The Culture Project presents The Adventures of Maya the Bee». Nancyharrow.com. Վերցված է September 13, 2016-ին.
14. «South Park (found build of unreleased Game Boy Color video game; 1998)». Վերցված է 15 April 2021-ին.
15. Neon Studios Maya the Bee Արխիվացված Մարտ 23, 2008 Wayback Machine
16. «Shin'en Maya the Bee». Shinen.com. Վերցված է April 30, 2012-ին.
17. «Shin'en Maya the Bee 2». Shinen.com. March 18, 2005. Վերցված է April 30, 2012-ին.
18. Kiloo page Արխիվացված Ապրիլ 19, 2008 Wayback Machine
19. «tBG GBA page». Independent-arts-software.de. Վերցված է April 30, 2012-ին.
20. «tBG DS page». Independent-arts-software.de. Վերցված է April 30, 2012-ին.
21. «Midway the Bee Game page». Mayabeegame.com. Վերցված է April 30, 2012-ին.
22. «- Holzwickeder Sport Club». kinder-characters-creator.illustration.de. Արխիվացված է օրիգինալից July 9, 2012-ին. Վերցված է January 3, 2018-ին.

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք (de)
• The Finnish Film Archive (November 23, 2005). "Esitykset: Maija Mehiläinen" (in Finnish). Retrieved January 20, 2006.
• cinefest – International Festival of German Film Heritage Արխիվացված 2008-04-10 Wayback Machine. Retrieved January 20, 2006.
• Silent film version on DVD with english subtitles. Retrieved March 18, 2020.