Le Figaro

«Le Figaro» (ֆր.՝ Le Figaro, ամենահին ֆրանսիական օրաթերթը։ Այն հիմնադրվել է 1826 թվականին՝ Էտյեն Արգոյի և Մորիսոն Ալուայի կողմից։ Թերթն իր անունը ստացել է Պիեռ Բոմարշեի «Խելահեղ օր կամ Ֆիգարոյի ամուսնությունը» պիեսի Ֆիգարոյի պատվին։ Թերթի կարգախոսը՝ տպագրված հենց թերթի անվան տակ՝ ֆր.՝ Sans la liberté de blâmer, il n’est point d'éloge flatteur («Որտեղ չկա քննադատության ազատություն, այնտեղ ոչ մի գովասանք չի կարող ընդունվել»)։

Le Figaro ֆր.՝ Le Figaro և ֆր.՝ Figaro[1]
Տեսակ	օրաթերթ և թերթ
Լեզու	ֆրանսերեն[1]
Գլխավոր խմբագիր	Alexis Brézet?
Հիմնադրվել է	հունվարի 15, 1826
Հրատարակիչ	Société du Figaro?
Սեփականատեր	Ֆրանսուա Կոտի, Robert Hersant? և Dassault Group?
Երկիր	Ֆրանսիա
Հրատարակման վայր	Փարիզ
Գրասենյակ	Փարիզի 9-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[2]
Նախորդ	Le Gaulois?
ISSN	0182-5852 և 2496-8994
OCLC	473539292
Կայք	lefigaro.fr​(ֆր.)
Le Figaro Վիքիպահեստում

Մինչև 1854 թվականի ապրիլ ամիսը թերթը տպագրվել է անկանոն, փոքր ձևաչափով։ Այն ունեցել է չորս էջ, բովանդակությունը եղել է երգիծական։ Առաջին խմբագիրներից են եղել Ֆելիքս Դևինը, Լեոն Գոզլանը, Օգյուստ Ժալը, Ժյուլ Ժանենը, Ալֆոնս Կառը, Նեստոր Ռոկպլանը, Ժորժ Սանդը, Ժյուլ Սանդոն։

Պատմություն

«Le Figaro»-ն որպես երգիծական շաբաթաթերթ հիմնադրվել է 1826 թվականին^[3][4]։ Իր անունն ու կարգախոսը վերցվել է Պիեռ Բոմարշեի «Խելահեղ օր կամ Ֆիգարոյի ամուսնությունը» պիեսից։ Թերթի առաջին հոդվածագիրներն են եղել Ալբերտ Վոլֆը, Էմիլ Զոլան, Ալֆոնս Կառը, Թեոֆիլ Գոթիեն և Ժյուլ Կլարետին։ Այն որոշ չափով՝ մինչև 1854 թվականը, տպագրվել է անկանոն։ 1854 թվականին թերթը գնել է լրագրող Հիպոլիտ դե Վիլմեսանը, որին մոտ տաս տարվա ընթացքում հաջողվել է բարելավել թերթի տպագրությունը։ 1866 թվականից թերթը դարձել է օրաթերթ։ Նրա առաջին օրվա հրատարակությունը՝ 1866 թվականի նոյեմբերի 16-ին, վաճառվել է 56․000 օրինակով։

1914 թվականի մարտի 16-ին Ֆրանսիայի ֆինանսների նախարար Ժոզեֆ Կալիոյի կինը՝ Հենրիետ Կալիոն, մտել է «Le Figaro»-ի խմբագրություն և ատրճանակով կրակել ու սպանել թերթի խմբագիր Գաստոն Կալմետին։ Սպանության պատճառն այն է եղել, որ թերթը հրապարակել է նախարարի մի քանի անձնական նամակ^[5]։

1922 թվականին թերթի սեփականատեր է դարձել ֆրանսիացի պարֆյումեր, գործարար Ֆրանսուա Կոտին։ 1929 թվականի մարտին նա թերթը վերանվանել է պարզապես «Figaro», որը մնացել է մինչև 1933 թվականը^[6]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբին «Le Figaro»-ն դարձել է Ֆրանսիայի առաջատար թերթը։ Պատերազմից հետո այն դարձել է միջին խավի ձայնը և շարունակել է պահպանել իր առաջնային դիրքերը։

1975 թվականին «Le Figaro»-ն գնել է ֆրանսիացի թերթի մագնատ Ռոբերտ Հերսանտը։ 1999 թվականին «Carlyle Group» խոշորագույն ներդրումային հիմնադրամը ձեռք է բերել թերթի 40% բաժնեմասը, որը վաճառել է 2002 թվականի մարտին։ 2004 թվականի մարտից «Le Figaro»-ն վերահսկվել է ֆրանսիացի գործարար, քաղաքական գործիչ, միլիարդատեր Սերժ Դասոյի (1925-2018) կողմից^[7]։

2006 թվականին Le Figaro-ն արգելվել է Եգիպտոսում և Թունիսում՝ իսլամը վիրավորող հոդվածներ հրապարակելու համար^[8][9]։

Ըստ որոշ տվյալների թերթն արտացոլում է աջակողմյա կուսակցությունների տեսակետները, այդ պատճառով թերթը պարբերաբար քննադատվում է «ձախակողմյա» հրատարակիչների կողմից^[10]։

Պատկերասրահ

• 
  Թերթի տարբերանշանը 1820-ական թվականներին
• 
  Թերթի տարբերանշանը 1820-ական թվականներից հետո
• 
  6-րդ համար, 20 հունվարի 1826 թ․
• 
  «Le Figaro»-ի կենտրոնական գրասենյակը Փարիզում
• 
  «Մադամ Մոնեի դիմանկարը», նկարի հեղինակ՝ Պիեռ-Օգյուստ Ռենուար, Գալուստ Գյուլբենկյանի թանգարանի հավաքածո

Ծանոթագրություններ

1. The ISSN portal — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 0182-5852
2. http://mentions-legales.lefigaro.fr/page/mentions-legales
3. «The press in France». BBC. 2006 թ․ նոյեմբերի 11. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
4. «Media Landscape Media Claims» (PDF). European Social Survey. May 2014. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 12-ին.
5. Martin (1984), p.151
6. Roulhac Toledano, Elizabeth Z. Coty, "Napoleon of the Press","François Coty: Fragrance, Power, Money". Retrieved 28 May 2018
7. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4295349.stm The press in France
8. «The impact of blasphemy laws on human Rights» (Policy Brief). Freedom House. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
9. «Tunisia, Egypt ban newspaper editions on controversy over pope's comments». CPJ. New York. 2006 թ․ սեպտեմբերի 27. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
10. Сильнее чем «Правда»: Figaro подвергает цензуре Путина Արխիվացված 2017-01-16 Wayback Machine («Marianne», Франция, 18 сентября 2008).

Արտաքին հղումներ

• Թերթի պաշտոնական կայք
• 1826-1942 թվականների թերթի պաշտոնական արխիվը «Գալլիկա» առցանց գրադարանի կայքում)
• Медиа-профиль газеты «Фигаро» и Робера Эрсана(անգլ.)
• «Carlyle Group» о приобретении газеты «Фигаро»(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Le Figaro» հոդվածին։