Օդափոխություն

Օդափոխություն, կարգավորվող օդափոխանակություն շենքերում, ինչպես նաև այն ստեղծող տեխնիկական միջոցների համախումբ։ Նախատեսված է օդի անհրաժեշտ մաքրությունը, ջերմաստիճանը, խոնավությունն ու շարժունությունն ապահովելու համար։

Տեսակները

Տարբերում են ներծծիչ, արտածծիչ, ընդհանուր փոխանակման, տեղային, բնական և մեխանիկական օդափոխություններ։

• Ներծծիչ օդափոխությունը ապահովում է միայն մաքուր օդի մատուցումը շենքին, որտեղից օդի հեռացումը հիմնականում կատարվում է պատող կոնստրուկցիաների ծակոտիների և բացվող դռների միջոցով՝ առաջացող հավելյալ ճնշման հաշվին։
• Արտածծիչ օդափոխությունը նախատեսված է օդափոխվող շենքից օդը հեռացնելու և նոսրացում ստեղծելու համար, որի հաշվին կոնստրուկցիաների ծակոտիների և դռների միջոցով օդն այդ շենք կարող է թափանցել դրսից և կից շինություններից։
• Ներծծիչ արտածծիչ օդափոխանակությունը օդի մատուցումը և կազմակերպված հեռացումն ապահովում է միաժամանակ, ընդ որում, կախված մատուցվող և հեռացվող օդի քանակների հարաբերությունից, շենքի ներսում կարող է առաջանալ հավելյալ ճնշում կամ նոսրացում։ Կից շենքերում հավելյալ ճնշումը և նոսրացումը խոչընդոտում են ապականված օդի ներթափանցմանը մի շենքից մյուսը։
• Ընդհանուր փոխանակման օդափոխության դեպքում (կիրառվում է բոլոր բնակելի և հասարակական շենքերում) շենքում առաջացող վտանգավոր նյութերը մատուցվող թարմ օդով նոսրացվում են (մինչև թույլատրելի կոնցենտրացիաները)։ Ջերմության և խոնավության ավելցուկներն ասիմիլացվում են առավել ցածր ջերմաստիճան և խտություն ունեցող ներծծիչ օդով։
• Տեղային ներծծիչ օդափոխանակությունը օդային ջրցանների և օազիսների օգնությամբ նպաստավոր օդային միջավայր է ստեղծում արտադրական շենքերի սահմանափակ տարածությունում։
• Բնական օդափոխանակության դեպքում օդը շենք է թափանցում և դուրս գալիս ջերմաստիճանների տարբերության հետևանքով, ինչպես նաև քամու ներգործությամբ։ Չկազմակերպված բնական օդափոխանակությունը իրականացվում է պատուհանների, դռների ճեղքերով, շենքի պատող կոնստրուկցիաների ծակոտիներով օդի ներթափանցմամբ և դուրս գալով, իսկ կազմակերպված բնական օդափոխանակությունը՝ օդատարներով տեղափոխվող, ինչպես նաև պատերի, լուսամուտների, երդիկների՝ որոշակի կարգով բացված անցքերով օդի մատուցմամբ և հեռացմամբ (տես՝ Աերացիա)։
• Մեխանիկական օդափոխանակությունը իրականացվում է առավելապես էլեկտրական հաղորդակով օդափոխիչների միջոցով։

Առավել տարածված եղանակը բնակելի տներում, հասարակական և արտադրական շենքերում

Բնակելի տներում առավել տարածված է խոհանոցներից և սանհանգույցներից բնական հարկադրումով (արտաքին օդը մտնում է պատուհանների փեղկերով, օդանցքներով են) արտածծիչ օդափոխանակություն։ Ժամանակակից արտադրական և հասարակական շենքերում լայնորեն կիրառվում է մեխանիկական հարկադրումով ներծծիչ-արտածծիչ օդափոխիչ։ Մի շարք դեպքերում ներծծիչ օդափոխիչը համատեղում են օդային ջեռուցման հետ, որի համար այն հանդերձվում է հզոր օդատաքացուցիչով։ Եթե շենքում օդի պարամետրերը մշտապես պետք է համապատասխանեն խիստ որոշակի պայմանների, ապա կիրառվում է օդի կոնդիցիոնում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 520)։