Օդափոխում

Օդափոխում, փակ շինություններում, տրանսպորտային միջոցներում մարդկանց ինքնազգացողության, տեխնոլոգիական պրոցեսների անցկացման, սարքավորումների և սարքերի աշխատանքի համար օդի առավել բարենպաստ ջերմաստիճանի, հարաբերական խոնավության, մաքրության, բաղադրության, շարժման արագության ստեղծում և ավտոմատ կարգավորում։ Կոնդիցիոնման համակարգերը հաճախ կատարում են ներհոս օդափոխիչի ֆունկցիաներ։ Օդի կոնդիցիոնումը կատարվում է կոնդիցիոնման համակարգերում, որոնք օդը մշակում (օդափոխիչներ), խառնում (խառնիչ տուփեր) և բաշխում են (օդաբաշխիչ հարմարանքներ)։ Օդափոխման համակարգերը լինում են կենտրոնական (սպասարկում են մի քանի շինությունների), տեղական (սպասարկում են մեկ շինության կամ դրա մի մասին), ամբողջ տարվա համար և սեզոնային (տարվա տաք կամ ցուրտ ժամանակաշրջանի համար)։ Ըստ օդափոխիչների ստեղծած ճնշման, կոնդիցիոնման համակարգերը լինում են ցածր ՝ մինչև 1 Կպա (100 կգ/մ³), միջին ՝ 1—3 Կպա, և բարձր ճնշման ՝ 3 Կպա-ից ավելի։

Հյուսիսային Կարոլինայի համալսարաններից մեկի օդափոխման համակարգը` տեղադրված դրսում։

Օդի հովացումը սկիզբ է առնում նախապատմական ժամանակներից։^[1][2] Կրկնապատված պատերով բնակելի տարածքներ, որտեղ երկու պատերի միջև բաց տեղ կա օդի մուտքը ապահովելու համար, հայտնաբերվել են Հին քաղաք Համուկարում, ժամանակակից Սիրիայում։ Հին եգիպտական շենքերում նույնպես օգտագործվել են օդի պասիվ հովացման մեթոդների լայն բազմազանություն։^[3] Դրանք լայնորեն տարածված էին Պիրենեյան թերակղզուց մինչև Հյուսիսային Աֆրիկա, Մերձավոր Արևելք և Հյուսիսային Հնդկաստան։ Պասիվ մեթոդները լայնորեն տարածված էին մինչև 20-րդ դարը, երբ դրանք դուրս եկան նորաձևությունից և փոխարինվեցին էլեկտրական հովացմամբ։ Օգտագործելով ինժեներական ուսումնասիրությունների տվյալները ավանդական շենքերի մասին, պասիվ մեթոդները վերականգնվում և փոփոխվում են 21-րդ դարի ճարտարապետական նախագծերի համար։^[4]

Շոգ եղանակին օդափոխիչը կարող է կանխել ջերմային հարվածը, գերբարձր քրտինքի պատճառով ջրազրկումը, հեղուկների և էլեկտրոլիտների խանգարումները, երիկամների անբավարարությունը,^[5] ինչպես նաև հիպերտերմիայի հետ կապված այլ խնդիրներ։ Օդի հովացումը (ներառյալ ֆիլտրացումը, խոնավացումը, հովացումը և ախտահանությունը) կարող է օգտագործվել մաքուր, անվտանգ, հիպոալերգիկ մթնոլորտ ապահովելու համար^[6] հիվանդանոցների վիրահատարաններում և այլ տարածքներում, որտեղ պատշաճ մթնոլորտն կարևոր նշանակություն ունի հիվանդների անվտանգության և բարեկեցության համար։ Երբեմն այն խորհուրդ է տրվում տնային օգտագործման համար ալերգիայով տառապողներին, հատկապես բորբոսի նկատմամբ։

Որոշ օդափոխության համակարգեր կարող են շրջել հովացման շրջանը և աշխատել որպես օդային աղբյուրով ջերմային պոմպ, այսինքն՝ տաքացնելով, այլ ոչ թե հովացնելով ներսի միջավայրը։^[7][8][9] Դրանք սովորաբար կոչվում են «շրջվող շրջանի հովացուցիչներ»։ Ջերմային պոմպը զգալիորեն ավելի էներգաարդյունավետ է, քան էլեկտրական դիմադրության տաքացումը։

Տես նաև

• Օդորակիչ

Ծանոթագրություններ

1. «A History of Air Conditioning». slate.com. Վերցված է 2024-08-04-ին.
2. «The History of Air Conditioning & History of HVAC Timeline». greenleafair.com. Վերցված է 2024-08-04-ին.
3. «Traditional Ways of Dealing with Climate in Egypt». www.researchgate.net. Վերցված է 2024-08-04-ին.
4. «Designing the Malqaf for Summer Cooling in Low-Rise Housing, an Experimental Study». www.researchgate.net. Վերցված է 2024-08-04-ին.
5. «The Future of Cooling» (PDF). iea.blob.core.windows.net. Վերցված է 2024-08-04-ին.
6. «Air conditioner maintenance». armanch.ca. Վերցված է 2024-08-04-ին.
7. «What Is Reverse Air Conditioning». storables.com. Վերցված է 2024-08-04-ին.
8. «Air Conditioning». hvac-eng.com. Վերցված է 2024-08-04-ին.
9. «Air Conditioner – How does it work». www.nuclear-power.com. Վերցված է 2024-08-04-ին.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 569)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օդափոխում» հոդվածին։