Վիկինգ (ծրագիր)

«Վիկինգ» ծրագիր — ՆԱՍԱ-ի տիեզերական ծրագիր է՝ Մարսը ուսումնասիրելու նպատակով։ Ծրագիրը ներառում է երկու նույնական՝ «Վիկինգ 1» և «Վիկինգ 2» տիեզերանավերի արձակում տիեզերք, որոնք պետք է իրականացնեյն հետազոտություններ Մարսի վրա, որոնելով կյանքի համար պայմաններ։

Ուշադրություն։
Այս էջը կամ բաժինը այլ լեզվով հոդվածի վատ թարգմանություն է։

Դուք կարող եք բարելավել թարգմանությունը։ Օրիգինալ տեքստը կարող եք գտնել ձախ կողմի «այլ լեզուներով» ենթաբաժնում։
Մեքենայական թարգմանությունը ենթակա է ջնջման առանց զգուշացման։

«Վիկինգ»-ը բաղկացած է մի տիեզերական կայանից-Մարսի արհեստական արբանյակից և մարսի կայանից։

«Վիկինգ» ծրագիրը իրականացրել է մի շարք տիեզերանավերի թռիչք դեպի մարս՝ հետազորտելու նպատակով XX դարի 70-ական թվականներին, որի սկիզբը դրել է «Մարիներ-4»-ը 1964 թ., ապա շարունակել են «Մարիներ-6»-ը, «Մարիներ-7»-ը և «Մարիներ-9»-ը։

Տիեզերանավ «Վիկինգ 1»-ը իր թռիչքը իրականցրել է 1975 թ. օգոստոսի 20-ին՝ Ֆլորիդայից, իսկ «Վիկինգ 2»-ը իր թռիչքը իրականացրել է ավելի ուշ՝ 1975 թ. սեպտեմբերի 5-ին։ Թռիչքից առաջ տիեզերանավերը մանրամասն ստերիլիզացվել է, Մարսի վարակումը կանխելու համար։ Մարսի կայանը, որը տեղավորվում էր թռչոց տիեզերանավի մեջ պաշտպանության համար ստերիլիզացվում էր ջերմաստիճանի ազդեցության ուղով։ Ջերմաստիճանը բարձրացվում էր մինչև 111 °C (232 °F) 40 րոպեում։ Տիեզերանավ «Վիկինգ 1»-ը դուրս է եկել մարսի ուզեծիրից դուրս 1976 թ. հունիսի 19-ին, իսկ «Վիկինգ 2»-ը 1976 թ. օգոստոսի 7-ին։

«Վիկինգ» ծրագրի ուսումնասիրման համար նախատեսված էր 90 օր վայրէջքից հետո, բայց տիեզերանավերից յուրաքանչյուրը նախատեսված ժամանակից շատ աշխատեց։ Մարսի արհեստական արբանյակ «Վիկինգ 1»-ը մնաց աշխատեղ մինչև 1980 թ. օգոստոսի 7-ը, իսկ «Վիկինգ 2»-ը մինչը 1978 թ. հուլիսի 25-ը։

Ի պատիվ այս ծրագրի Պլուտոնի հողի մի մաս անվանել են Վիկինգ։

Տեխնիկական բնութագրեր

ԱՄՍ-ի նախնական քաշը արձակման ժամանակ՝ 3527 կգ
Կայանի քաշը արձակման ժամանակ՝ 2328 կգ
Տիեզերք ուղարկված տիեզերանավի նախնական քաշը արձակման ժամանակ՝ 1199 կգ
Կայանի քաշը տիեզերանավից առանձնանալուց հետո՝ մոտավոր 900 կգ
Մարսի կայանի քաշը՝ մոտավոր 600 կգ

Տիեզերանավերի սարքավորումներ

Կայանը՝ որը կառուցվել է «Մարիներ-9»-ի բազայում, ուներ 3,35 մետր բարձրություն։ Տիեզերական կայանը ուներ հրթիռային շարժիչներ, որոնք կշռում էին 136 կգ։Կայանի էլեկտրաէներգիայի համար օգտագորշվում են արևային պանելյեր։

Կայանում տեղադրված է՝

Նեղ անկյուն ունեզող հեռուստատեսային տեսախցիկ նկարներ ստանալու համար (1500 կմ բարձրությունից նկարահանման 40 մ թույլատրում)
Լայն անկյուն ունեցոզ տեսախցիկ նկարներ ստանալու համար
Ինֆրակարմիր սպեկտրոմետրեր մարսից ներս թափանցած ջրային գոլորշու կանխարգելման համար
Ինֆրակարմիր ռադիոմետր մոլորակի ջերմային քարտեզի ստացման համար։

Տիեզերք ուղարկվող տիեզերանավը ուներ 2,1 մ բարձրություն և առավելագույն լայնակի չափում՝ 3,6 մ։

Փափուկ վայրէջքի համար նախատեսված համակարգում օգտագործվել են հատուկ ռադիոբարձրաչափ և ռադիոլոկատոր, այդ թվում նաև 8 հրթիռային շարժիչ, որոնցից յուրաքանչյուրը կշռում են 4,5 կգ, 6 կողմնորոշման շարժիչներ, որոնք կշռում են 4,5 կգ, առաջային էկրան 3,6 մ բարձրությամբ, պարաշյուտ 16,2 մ բարձրությամբ։

Մարսի արհեստական կայանի համար էլեկտրաէներգիա մատակարարում էին հատուկ իզոտոպային գեներատորներ։

Մարսի կայանի վրա տեղադրված էին հատուկ սարքեր, որոնք ուսումնասիրում էին մարսի մի որոշակի տարածք վեյրէջքից առաջ և հետո։ Արձակման կայանում տեղադրված սարքերը չափում էին մթնոլորտային ճնշումը և ջերմաստիճանը,։ Բացի այդ, չափում էին մթնոլորտային խտությունը։

Մարսի մակերևույթի հետազոտությամ համար նախատեսված սարքեր՝

Երկու կլոր տեսանելիությամբ սահմանված հեռուստատեսային խցիկներ
Գարծիքներ օդերեւութաբանական ուսումնասիրությունների համար, որոնք չափում էին՝ ջերմաստիճանը, ճնշումը քամու արագությունը և ուղղությունը դեպի մակերեսը
Սեյսմոմետր
Սարքեր որոնք որոնում են կյանքի առկայություն հոզի մասնիկների մեջ, օրինակ՝ ֆոտոսինթեզ։

Հետաքրքիր փաստեր

«Վիկինգ» ծրագրի իրականացման համար օգտագործվել է մոտ 1 միլլիարդ դոլար։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկինգ (ծրագիր)» հոդվածին։