Վեզիր (արաբերեն وزير, «նախարար»[1], պահլավերեն vih’r, վճռող), մուսուլմանական պետություններում նախարարի և բարձրաստիճան պաշտոնյաների տիտղոս, քաղաքական և ռազմական վարչության գլուխը։
Վեզիր բառը ծագում է պահլավերեն վիչիր (վճի՞ռ) բառից, որ նշանակում է «անձ, որը որոշում է»։ Օրինակ, Օսմանյան կայսրությունում վեզիրը վարչության ղեկավարն էր, հրապարակում էր սուլթանի հրամանագրերը, ստորագրում հաշտության պայմանագրեր։
Իսլամադավան երկրների մեծ մասում զինվորական և քաղաքացիական բարձրագույն աստիճանավորներին տրվող տիտղոս։
Օսմանյան կայսրությունում
Օսմանյան կայսրությունում վեզիրի տիտղոս ստանում էին բարձրաստիճան պալատականներն ու նահանգապետները։ Մեծ վեզիրը (վեզիրի ազամ կամ սադրազամ) երկրի փաստացի ղեկավարն էր, պատերազմի ժամանակ համարվում էր բանակի գերագույն հրամանատարը, տնօրինում էր երկրի ֆինանսական և դատական գործերը, սուլթանի անունից հրապարակում հրովարտակներ, կնքում դաշնագրեր։
1876 թվականի թուրքական սահմանադրությամբ մեծ վեզիրը գլխավորում էր մինիստրների խորհուրդը։
Վեզիրի պաշտոնը Թուրքիայում վերացավ 1922 թվականին՝ հանրապետության հաստատումով[2]։
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
