Սոլ Լևիթ

Սոլ Լևիթ (անգլ.՝ Sol LeWitt, սեպտեմբերի 9, 1928(1928-09-09)^{[1][2][3][…]}, Հարթֆորդ^{[4][5][6][…]} - ապրիլի 8, 2007(2007-04-08)^{[7][1][2][…]}, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[8][5][6]), ամերիկացի նկարիչ, մինիմալիզմի և կոնցեպտուալիզմի առանցքային դեմքերից մեկը, կոնցեպտուալիզմի մասին տեսական աշխատությունների հեղինակ։

Սոլ Լևիթ
Ծնվել է	սեպտեմբերի 9, 1928(1928-09-09)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Հարթֆորդ[4][5][6][…]
Մահացել է	ապրիլի 8, 2007(2007-04-08)[7][1][2][…] (78 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[8][5][6]
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Սիրաքյուսի համալսարան
Երկեր	Four-Sided Pyramid?, Tall Irregular Progression. A les Víctimes del terrorisme? և Whirls and twirls (MTA)?[9]
Մասնագիտություն	քանդակագործ, նկարիչ, լուսանկարիչ, ճարտարապետ, նկարազարդող, գծանկարիչ, կոնցեպտուալ արվեստագետ, նկարիչ-փորագրող, muralist, collagist և վիզուալ արտիստ
Աշխատավայր	Նյու Յորքի համալսարան
Ամուսին	Carol LeWitt?[10]
Անդամություն	ԱՄՆ աբստրակտ նկարիչներ[11] և Art Workers' Coalition?[12]
Երեխաներ	Eva LeWitt?[13]
Sol LeWitt Վիքիպահեստում

Սոլ Լևիթ, Black Form Dedicated to the Missing Jews։ Ալտոնա, Համբուրգ, Գերմանիա

Սոլ Լևիթ, Double Negative Pyramid։ Եվրոպական այգի, Լիտվա

Կենսագրություն

Ծնվել է 1928 թվականին Հարթֆորդ քաղաքում (ԱՄՆ, Կոնեկտիկուտ) Ռուսաստանից հրեա գաղթականների ընտանիքում։

1949 թվականից նա արվեստի պատմություն է սովորել Սիրակուզայի համալսարանում, ավարտելուց հետո շրջել է Եվրոպայում։

Մասնակցել է Կորեական պատերազմին:Ծառայել է նախ Կալիֆորնիայում, ապա Ճապոնիայում և Կորեայում։ 1953 թվականին տեղափոխվել է Նյու Յորք, որտեղ սովորել է Վիզուալ արվեստի դպրոցում և հիմնել ստուդիա՝ միաժամանակ աշխատելով ամսագրում։ 1955 թվականին նա մեկ տարի աշխատել է որպես դիզայներ ճարտարապետ Պեյի մոտ։

1960 թվականից աշխատել է Ժամանակակից արվեստի թանգարանում։ Մասնակցել է կոնցեպտուալ արվեստի և լենդ արտ նախագծերի։

Մահացել է 2007 թվականին Նյու Յորքում, մահվան պատճառը քաղցկեղն է^[14]։

Գործընթացներ և ցուցահանդեսներ

1967թվական - «Պարբերություններ կոնցեպտուալ արվեստի մասին» աշխատությունը՝ կոնցեպտուալիստների մանիֆեստը, կոնցեպտուալիզմի տեսության հիմնավորումը։

1968թվական - Լևիթը մետաղյա խորանարդ է պատրաստել, թաղել այն Նիդեռլանդներում, ապա նկարագրել անհետացման ողջ գործընթացը։

1969թվական.՝ աշխատանք կոնցեպտուալիզմի տեսության վրա՝ «Հայեցակարգային արվեստի նախադասություններ»։

1978-1979 թվական- Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանը բեմադրեց առաջին Le Witt հետահայաց ցուցադրությունը։

1992թվական - Sol LeWitt Drawings 1958-1992 ցուցահանդեսը, որը կազմակերպել է Նիդեռլանդների Gemeentemuseum-ը, որն այնուհետև երեք տարի ճանապարհորդել է Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Իսպանիայի և ԱՄՆ-ի թանգարաններ։

1996թվական - Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանը կազմակերպեց Սոլ Լևիթ ցուցահանդեսը. 1970-1995 թթվականներին։

Ստեղծագործություններ

Լևիթի վրա մեծ ազդեցություն են ունեցել ռուսական ավանգարդիստներն ու կոնստրուկտիվիստները։ Կարելի է ասել, որ որպես նկարիչ Սոլ Լևիտը դուրս է եկել Մալևիչի «Սև հրապարակից»։ Լևիթը խորանարդն անվանել է իր «հիմնական միավորը»։ Այնուհետև նա կտրեց դրա երեսները՝ խորանարդը վերածելով ցանցի։ Նկարիչը փորձեր է արել առարկաների ձևի և գույների հետ՝ աշխատելով պարզ երկրաչափական պատկերների հետ, հիմնականում՝ մոնոխրոմ։ Իր աշխատանքի հետագա փուլերում Լևիթը ստեղծել է քանդակներ և գրաֆիկական շարքեր, պատրաստել պատի նկարներ։ Նկարչի աշխատանքները գտնվում են ժամանակակից արվեստի ամենամեծ հավաքածուներում։

Կոնցեպտուալ արվեստ

1967 թվականին գրելով Արտֆորում ամսագրի համար՝ Սոլ Լևիթը տվել է կոնցեպտուալ արվեստի հետևյալ սահմանումը:«Մակերեսային, ծանծաղ… Կոնցեպտուալ արվեստագետի նպատակն է իր ստեղծագործությունը դիտողին ինտելեկտուալ առումով հետաքրքիր դարձնել՝ չդիպչելով նրա հոգուն»։ 1967 թվականին նա սկսեց պատի նկարներ նախագծել ստանդարտ ուղիղ գծերից, որոնք արվել էին նկարիչների թիմի կողմից։ Լևիթը նաև նշել է, որ թեև «աշխատանքի տեսքը այնքան էլ կարևոր չէ», այնուամենայնիվ, անհրաժեշտ է որոշել աշխատանքի մասշտաբը, տեղը և չափերը։ Իսկապես կարևորը ուղերձը փոխանցելն է. «Կոնցեպտուալ արվեստը լավ է միայն այն դեպքում, երբ գաղափարը լավն է»։ Սոլ Լևիթը նաև ներմուծեց «տնտեսություն» տերմինը կոնցեպտուալ արվեստի հետ կապված։ «Գաղափարը, որը լավագույնս արտահայտվում է երկու հարթություններում, չպետք է արտահայտվի երեքով։ Գաղափարները կարող են արտահայտվել թվերով, լուսանկարներով, բառերով և ցանկացած այլ բանով, ինչպես նկարիչը ցանկանում է, քանի որ ձևը նշանակություն չունի»։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Sol LeWitt (նիդերլ.)
3. Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
4. Sol LeWitt, Master of Conceptualism, Dies at 78 / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2007. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
5. Wainwright L. S., Blumberg N. Encyclopædia Britannica
6. Կերպարվեստի արխիվ
7. http://www.nytimes.com/2007/04/09/arts/design/09lewitt.html?ex=1333771200&en=322bf3b728a306f2&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss
8. Union List of Artist Names — 2018.
9. https://new.mta.info/agency/arts-design/collection/whirls-and-twirls-mta
10. https://www.artnews.com/art-in-america/features/lewitt-house-in-praiano-62763/
11. http://americanabstractartists.org/current-members/past/
12. https://guernica.museoreinasofia.es/en/agente/art-workers-coalition-5260
13. https://observer.com/2019/10/eva-lewitt-debuts-aldrich-contemporary-art-museum-installation-discusses-eva-hesse-sol-lewitt/
14. Kimmelman M. Sol LeWitt, Master of Conceptualism, Dies at 78 Արխիվացված 2014-07-14 Wayback Machine // The New York Times. — 2007. — 9 апреля.