Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի

Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա (իտալ.՝ Chiesa di Sant’Ivo alla Sapienza), կաթոլիկ եկեղեցի Հռոմում։ Գտնվում է Կորսո դել Ռինաշիմենտո փողոցի վրա։ Կառուցվել է 1642-1660 թվականներին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինիի կողմից։ Եկեղեցին հռոմեական բարոկկո ճարտարապետության գլուխգործոց է։ Այն նվիրված է Սուրբ Իվո Հելորիին։

Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի Chiesa di Sant'Ivo alla Sapienza
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Իտալիա
Տեղագրություն	Հռոմ[1]
Դավանանք	կաթոլիկություն
Թեմ	Հռոմի թեմ
Հիմնական ամսաթվերը	1643
Նվիրված	Ivo of Kermartin?
Անվանված	Ivo of Kermartin?
Ճարտարապետ	Ֆրանչեսկո Բորրոմինի
Հիմնադիր	Ուրբանոս VIII
Ճարտարապետական տիպ	բազիլիկ
Ճարտարապետական ոճ	բարոկկո
Կառուցման սկիզբ	1642
Կառուցման ավարտ	1660
Հիմնադրված	1643
Շինանյութ	աղյուս, բետոն
Sant'Ivo alla Sapienza (Rome) Վիքիպահեստում
vicariatusurbis.org/Ente.asp?ID=950

Պատմություն

14-րդ դարում այստեղ էր գտնվում Հռոմի Լա Սապիենցա համալսարանի մատուռը։ Այն նվիրված էր Սուրբ Իվոյին։ 1642 թվականին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինին ստանձնեց ներկայիս եկեղեցու ձևավորումը։ Նա պետք է այն ներկառուցեր առկա համալսարանային պալատի ճարտարապետական համալիրում։ Կառույցի երեսապատումը ավարտվել է 1650 թվականին, իսկ շինության ավարտը համարվում է 1662 թվականը։ Մինչև 1935 թվականը եկեղեցին համալսարանին էր պատկանում, իսկ երբ համալսարանը տեղափոխվեց, այն հիմնականում դարձավ զբոսաշրջիկների այցելության վայր։

Էքստերիեր

Եկեղեցու կորաձև ճակատամասը միաձուվում է համալսարանի բակային կամարաշարքի հետ։ Այն ամբողջանում է բարձր թմբուկով, որն ունի ուռուցիկ ձև։ Աստիճանաբար բարձրացող զսպանակաձև «լամպ-գմբեթ»ը շքեղ զարդարված է և կրում է մետաղե "թագ"։ Այդ զարդաքանդակներով պատված կառուցվածքը բոլորվում է ոսկե գնդով և խաչով։

Եկեղեցու չափերը մեծ չեն։ Նրա տարածքի ձևավորման հարցում Բորոմինին հեռացել է այդ ժամանակվա ավանդական ճարտարապետության մեջ ընդունված կենտրոնական պլանից։ Իտալական բարոկկոյի տաղանդաշատ վարպետը այստեղ կիրառել է անհամաչափ կառուցվածք՝ իրար վրա դնելով երկու հավասարաչափ եռանկյունիներ։ Արդյունքում եկեղեցու հատակագիծը նման է Դավթի աստղին՝ անկյունները կլորացված։ Այդպիսի կառուցվածքը մի կողմից դժվար է ընկալել, սակայն մյուս կողմից ուռուցիկ և կոր տարրերի դինամիկ խաղը ստեղծում է արդյունավետ տարածք՝ լցված լույսի և ստվերի շողերով։ Գմբեթի ներքին կամարը նույնպես կրկնում է աստղի ձևը։ Եկեղեցու ճերմակ և օսկեզօծ սրահը լուսավորվում է գմբեթի 6 պատուհաններով։

Ինտերիեր

Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցու ինտերիերը եզակի է, քանի որ ուրվագծերը միավորվում են ռոտոնդայի մեջ։ Վերջինս այս եկեղեցում ունի հստակ ձևավորում՝ եռանկյունի իր երեք անկյուններով, և նրանց միջև ընկած կիսաշրջաններ։ Կառույցի սուր եզրերը, կորերն ու շրջանները շատ ներդաշնակ են, քանի որ Բորոմինին հավասարաչափ է կիրառել դրանք։

Եկեղեցու գմբեթի պատուհանները ավելի մեծ են, քան սուր եզրերում տեղադրվածները։ Եկեղեցու մուտքը սուր եզրերից մեկում է, իսկ խորանը գտնվում է նրա հակադարձ կողմում՝ շրջանաձև մասում։ Բորոմինին տանիքում տեղադրել է «թռչող մեղու» թալիսման, որը Ուրբանոս VIII Բարբերինի Պապի ընտանեկան խորհրդանիշն է։ Վերջինս հովանավորել է Սանտ Իվո եկեղեցու կառուցումը։

Եկեղեցու ներքին պատերն ու գմբեթը պատված են արձաններով և ժանեկազարդերով։ Յուրաքանչյուր սուր եզրում և շրջանաձև հատվածում կան աստղաշարեր, որոնք ձգվում են դեպի վեր և ամբողջանում թևիկների մեջ պատսպարված հրեշտակի դեմքով։

Ինտերիերի գլխավոր արվեստի գործը Սուրբ Իվո Հելորիի դիմանկարն է, որը տեղադրված է խորանում։ Ստեղծագործության հեղինակը Պիետրո դա Կորտոնան է։

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ծանոթագրություններ

1. archINFORM (գերմ.) — 1994.

Արտաքին հղումներ

• Antonino Saggio, Interpretations of Borromini's masterpiece at the Sapienza. The reasons for doubles and other considerations, "Disegnare Idee e Immagini"Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
• Diagrams of structure Արխիվացված 2009-07-08 Wayback Machine
• Street View. (The Church is the smaller "flower-like" dome in the center, between the massive Pantheon dome and Piazza Navona. It is located between Corso del Rinascimento and Via della Scrofa (east), closer to the latter street.)
• Bramblett, Reid (2014 թ․ մարտ). «Sant'Ivo alla Sapienza». ReidsItaly.com.
• Piperno, Roberto; Moore, Rosamie (2010). «Archiginnasio della Sapienza». RomanArtLover.com.
• Tedeschini, Laura (2010). «The floor Plan of Sant' Ivo by Borromini» (PDF). Journal of Applied Mathematics. 3 (I). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
• Sullivan, Mary (2006). «Sant'Ivo alla Sapienza».

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի» հոդվածին։