Ուրբանոս VIII

Ուրբանոս VIII (լատին․՝ Urbanus PP. VIII, աշխարհիկ կյանքում՝ Մաֆեյո Բարբերինի, իտալ.՝ Maffeo Barberini, ապրիլի 5, 1568^[2], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի դքսություն^[3] - հուլիսի 29, 1644(1644-07-29)^{[2][4][5][…]}, Հռոմ, Պապական մարզ), Հռոմի Պապ 1623 թվականի օգոստոսի 6-ից մինչև 1644 թվականի հուլիսի 29-ը։

Ուրբանոս VIII Urbanus PP. VIII
Դրոշ 235-րդ Հռոմի Պապ
1623 թ. օգոստոսի — 1644 թ. հուլիսի 29
Ընտրություն՝	1623 թ. օգոստոսի 6
Գահակալեցում	1623 թ. օգոստոսի 9
Եկեղեցի՝	Կաթոլիկ եկեղեցի
Կրթություն	Պիզայի համալսարան և Պապական Գրիգորյան համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտոր և Իրավաբանական գիտությունների դոկտոր[1] (1589)
Մասնագիտություն	կաթոլիկ քահանա, մեկենաս, գրող և կաթոլիկ եպիսկոպոս
Ծննդյան անուն	Մաֆեյո Բերբերինի
Բնօրինակ անուն ծննդյան պահին:	Maffeo Barberini
Ծնունդ	ապրիլի 5, 1568[2] Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի դքսություն[3]
Մահ	հուլիսի 29, 1644(1644-07-29)[2][4][5][…] (76 տարեկան) Հռոմ, Պապական մարզ
Թաղված է	Հռոմի Սուրբ Պետրոս տաճար
Դինաստիա՝	House of Barberini
Հայր	Antonio Barberini?[6]
Մայր	Camilla Barbadori?[1]
|

Վաղ տարիներ

Կարդինալ Մաֆեյո Բարբերինի, 1598, նկարիչ Կարավաջո

Մաֆեյո Բարբերինին ծնվել է 1568 թվականի ապրիլի 5-ին Ֆլորենցիայում՝ ֆլորենցիացի ազնվական Անտոնիո Բարբերինիի և Կամիլա Բարբադորոյի ընտանիքում։ Նրա հայրը մահացել է, երբ նա ընդամենը 3 տարեկան էր, և մայրը նրան տարավ Հռոմ, որտեղ հանձնվեց հորեղբոր՝ Ֆրանչեսկո Բարբերինիի խնամակալությանը^[7]։ 1589 թվականին Պիզայի համալսարանում ստացել է իրավաբանական կրթություն։ 1601 թվականին Բարբերինին հորեղբոր հովանու ներքո կարողացել է Փարիզում ստանալ առաքելական նվիրակ։ 1604 թվականին պապը նրան նշանակեց Փարիզի Սուրբ աթոռի առաքելական նվիրակ։ Հորեղբոր մահից հետո նա ժառանգեց նրա ամբողջ կարողությունը, գնեց պալատ Հռոմում, որը վերածվեց ռենեսանս ոճով շքեղ բնակավայրի։ ^[8]

Ընտրություն

1623 թվականի օգոստոսի 6-ին Գրիգոր պապական գաղտնի ժողովում Գրիգոր XV պապի մահից հետո, Բարբերինին ընտրվեց և ստացավ Ուրբանոս VIII^[7] անունը։ Ուրբանոս VIII Ձենոյի ընտրությունից հետո վենետիկացի սուրհանդակը այն բնութագրել է որպես^[9]

Նոր հովվապետը 56 տարեկան է։ Նորին Սրբությունը բարձրահասակ, մուգ մազերով, ինչպես նաև ճիշտ դիմագծերով և սև ճերմակած մազերով։ Դա չափազանց էլեգանտ ու արտահայտիչ է հագուստի ամեն մանրուքներով։ Դա էլեգանտ և արիստոկրատ կեցվածք և նուրբ համ։ Նա հրաշալի վիճաբանող է, նա գրում է բանաստեղծություններ և հովանավորում է բանաստեղծներին ու գրողներին։

Պապականություն

Ուրբանոս VIII պապի մետաղադրամը, 1643

Ուրբանոս ХVII կառավարման շրջանը համընկավ Երեսնամյա պատերազմի հետ, որը կրկին արնաքամ արեց Եվրոպան։ Պապական դիվանագիտության ազդեցությունը իրադարձությունների ընթացքում նվազագույն էր։ Քչերն էին այն ժամանակ հաշվի նստում Հռոմի պապական իշխանության եպիսկոպոսի հետ։ Նրա բարոյական հեղինակությունը նույնպես համատարած քննադատության առարկա էր։ Սուրբ Պետրոսի գահին նստելուց հետո սկսեց այնքան ակտիվորեն հովանավորել իր հարազատներին, որ բառացիորեն ապշեցրեց բոլորին։ Բարբերինի ընտանիքը պապական իշխանությունում խեղդվում էր կարդինալի տիտղոսների և առավել շահութաբեր պաշտոնների մեջ։ Թվում էր, որ վերադարձել է Վերածննդի Սուրբ հայրապետների ժամանակաշրջանը^[10]։ Նա իր ավագ եղբորը՝ Անտոնիո Բարբերինիին դարձրեց կարդինալ, իսկ այնուհետև իր զարմիկներին՝ Ֆրանչեսկո Բարբերինի ավագին և Անտոնիո Բարբերինի կրտսերին։ Պատմաբան Լեոպոլդ ֆոն Ռանկեն գնահատեց, որ իր կառավարման շրջանում Ուրբանոսների ընտանիքը անձնական ունեցվածքին կուտակել էր 105 մլն կրոն^[11]։ Նա սրբերի շարքին է դասել Պորտուգալուհի Սուրբ Իզաբելային, Անդրեյ Քորսինին և Պյաչենցի Քոնրադին։ Նրա ժամանակ հիմնականում իր հրամանով տեղի ունեցավ ինկվիզիցիոն գործընթաց Կաստել- Գանդոլֆոն, որն ավարտվեց Գալիլեյի դատապարտմամբ (1633), իսկ միևնույն ժամանակ Հռոմի Պապը դատապարտել է գերմանական եկեղեցական գլխավորման զանգվածային վհուկների հիստերիան։ Ուրբանոսի կառավարման ժամանակ Կաստել-Հանդոլֆոյում կառուցվել է պապական ամառային նստավայր։ 1638 թվականին Բուլլան պաշտպանում էր ճիզվիտ առաքելությունները Հարավային Ամերիկայում, արգելում էր օտարների ստրկությունը, ովքեր ընդունել էին քրիստոնեությունը^[12]։ Այդ նույն ժամանակահատվածում Ուրբանոս VIII Չինաստանում և Ճապոնիայում փոխարինեց ճիզվտների մենաշնորհը միսիոներական աշխատանքի, բացելով այդ երկրները այլ երկրների միսիոներների համար^[13]։ Ուրբանոս VIII 1624 թվականին ստեղծել է բուլա (պապական փաստաթուղթ), որով արգելվում էր ծխախոտի օգտագործումը սուրբ տեղերում^[14]։ Ուրբանոս XIII այդ արգելքը վերացրեց հարյուր տարի անց^[15]։

Վերջին տարիներ

Ուրբանոս VIII արձանը, Ջովանի Լորենցո Բերնինի, Հռոմ

Ռազմական և գեղարվեստական նախաձեռնությունների հետևանքով աճեց պապական պարտքերը։ Ուրբանոս VIII ժառանգեց 16 միլիոն էքյու պարտքը, իսկ 1635 թվականին այն աճեց մինչև 28 միլիոն։ Համաձայն պատմաբան Ջոն Բարգրեյվի, 1636 թվականին իսպանական խմբակցության կարդինալների խորհուրդը այնպիսի սարսափի մեջ էին Ուրբանոս VIII շռայլությունից, որ պայմանավորվել էին, որպեսզի նրան ձերբակալեն և բանտ նստեցնեն, իսկ այնուհետև փոխարինվում էկարդինալ Լաուդիվիո Ձակյան^[16]։ Երբ Ուրբանոսը մեկնեց Կաստել-Հանդոլֆո, իսպանական խմբակցությունները գաղտնի հանդիպեցին և քննարկեցին իրենց պլանները մշակելու նոր ուղիներ։ Սակայն նրանք հայտնաբերվեցին, և պապը փախավ Հռոմ, որտեղ նա անմիջապես անցկացրեց կոնսիստորիա, որպեսզի հստակեցնի դավադրության հանգամանքները։ Որպեսզի վերջ դրվի դավադրությանը, պապը հրաման արձակեց, որպեսզի բոլոր կարդինալները լքեն Հռոմը և վերադառնան իրենց եկեղեցիները^[16]։ 1640 թվականին պարտքը հասավ մինչև 35 միլիոն էքյու, սպառելով պապական եկամուտների ավելի քան 80%^[17]։

Մահը և ժառանգությունը

Ուրբանոս VIII 1644 թվականի հուլիսի 29-ին, ինչպես ասում են, արագացվեց Կաստրոյի դքսության պատերազմական արդյունքներից։ Ծախսերի պատճառով պատերազմին Ուրբանոս VIII այդքան էլ հայտնի չդարձավ։ Նրա մահից հետո Ուրբանոսի կիսանդրին պահպանողականների կոնգրեսում, և միայն ճարպիկ քահանան կարողացավ փրկել պապի քանդակը, որը պատկանում էր ճիզվիտներին^[18]։ Նրա հայտնի չլինելը արտացոլվեց պապական կոնկլավի հետագա ժողովներում, որտեղ մերժվեց Ջուլիո Բատիստա Պամֆիլինի թեկնածությունը։ Նրա փոխարեն ընտրվեց կարդինալ Ջովաննի Բատիստա Պամֆիլին Ինոկենտի X անունով։

Ծանոթագրություններ

1. Catholic Encyclopedia — 1995.
2. Lutz G. Enciclopedia dei Papi (իտալ.) — 2000.
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #118625586 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
4. RKDartists (նիդերլ.)
5. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
6. Pas L. v. Genealogics — 2003.
7. Ott, Michael T. (1912). «Pope Urban VIII». The Catholic Encyclopedia. Vol. XV. New York: Robert Appleton Company. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
8. Keyvanian, Carla. “Concerted Efforts: The Quarter of the Barberini Casa Grande in Seventeenth-Century Rome.” Journal of the Society of Architectural Historians 64, no 3 (2005): 294.
9. The triple crown: an account of the papal conclaves from the fifteenth century to the present day by Valérie Pirie (Sidgwick & Jackson, 1935)
10. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 19-ին.
11. History of the popes; their church and state (Volume III) by Leopold von Ranke (Wellesley College Library, reprint; 2009)
12. Mooney, James Catholic Encyclopedia Volume VII. Robert Appleton Company, New York (June 1910).
13. van Helden, Al (1995). «The Galileo Project». Rice University.
14. Gately Iain. Tobacco: A Cultural History of How an Exotic Plant Seduced Civilization. — Simon & Schuster, 2001. — ISBN 0-8021-3960-4.
15. Cutler, Abigail. "The Ashtray of History", The Atlantic Monthly, January/February 2007
16. Pope Alexander the Seventh and the College of Cardinals by John Bargrave, edited by James Craigie Robertson (reprint; 2009)
17. Duffy, Eamon (1997). Saints and Sinners: A History of the Popes. Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
18. Ernesta Chinazzi, Sede Vacante per la morte del Papa Urbano VIII Barberini e conclave di Innocenzo X Pamfili, Rome, 1904, 13.

Գրականություն

• Hal Hellman, Great Feuds in Science: Ten of the Liveliest Disputes Ever, «Trade Paper Press», 1999 — 271 էջ, ISBN 0471350664։

Արտաքին հղումներ

• «Ուրբանոս, Հռոմի Պապեր». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուրբանոս VIII» հոդվածին։