Ռիխարդ Բեր-Հոֆման

Ռիխարդ Բեր-Հոֆման (գերմ.՝ Richard Beer-Hofmann, հուլիսի 11, 1866(1866-07-11)^{[1][2][3][…]}, Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն^[4] - սեպտեմբերի 26, 1945(1945-09-26)^{[1][2][3][…]}, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4]), ավստրիացի վիպագիր, դրամատուրգ, պոետ։

Ռիխարդ Բեր-Հոֆման գերմ.՝ Richard Beer-Hofmann
Ծնվել է	հուլիսի 11, 1866(1866-07-11)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն[4]
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 26, 1945(1945-09-26)[1][2][3][…] (79 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ և արվեստի կոլեկցիոներ
Լեզու	գերմաներեն
Քաղաքացիություն	Ավստրիա
Կրթություն	Վիեննայի ակադեմիական գիմնազիա
Ամուսին	Paula Beer-Hofmann?
Զավակներ	Miriam Beer-Hofmann? և Naemah Beer-Hofmann?
Richard Beer-Hofmann Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Հուշատախտակ Ակադեմիական գիմնազիայում

Բեր-Հոֆմանը ծնվել է 1866 թվականին Վիեննայում։ Մոր վաղաժամ մահից հետո Ռիխարդին իր ընտանիք է տարել պահելու մորաքույրը, ով տներ ուներ Բրյունեում (Բռնո) ու Վիեննայում, որտեղ Ռիխարդը հաճախել է Ակադեմիական գիմնազիա։ Գիմնազիան ավարտելուց հետո նա զբաղվել է իրավունքի ուսումնասիրմամբ և 1890 թվականին ստացել է դոկտորի աստիճան։ Նույն թվականին ծանոթացել է գրողներ Հուգո ֆոն Հոֆմանսթանի, Հերման Բարի և Արթուր Շնիցլերի հետ, որոնց հետ երկարատև բարեկամություն է հաստատել։ 1898 թվականին ամուսնացել է Պաուլինա Աննա Լիսի հետ, ում բոլորը Պաուլա էին ասում։ Ամուսնությունից ծնվել են երեք երեխաներ` Միրիամը, Նաեման և Գաբրիելը։

Լինելով լավ ապահովված` Բեր-Հոֆմանը գրական գործունեությունը չէր դիտարկում որպես ապրուստի վաստակման միջոց և գրում էր իր հաճույքի համար։ 1893 թվականին լույս է տեսել «Նովելներ» (Novellen) ժողովածուն, 1897 թվականին՝ բանաստեղծությունների Schlaflied für Mirjam ժողովածուն, 1900 թվականին՝ «Der Tod Georgs» պատմվածքը, իսկ 1904 թվականին՝ «Der Graf von Charolais» ողբերգությունը։ 1906 թվականից Բեր-Հոֆմանն աշխատել է «Die Historie von König David» դրամատիկական շարքի շուրջ։

Առաջին համաշխարհային պատերազմը և դրան հաջորդած փողի արժեզրկումը ազդել են Բեր-Հոֆմանի ֆինանսական բարեկեցության վրա։ Ստիպված լինելով աշխատանք փնտրել` նա դարձել է ռեժիսոր` այդ գործով զբաղվելով մինչև 1932 թվականը և համագործակցելով Մաքս Ռայնհարդի հետ։ Այս շրջանում նա մասնակցել է ավստրիացիների ազգային ու լեզվական ինքնօրինակության թեմայով բանավեճերին։ Մոտ 1933 թվականին նա հյուսիսգերմանական միատարր ստանդարտ լեզվի մասին ասել է.

Նա, ով ապրում է հարավային` ավստրիական հողում, հանդիպելով հյուսիսգերմանացուն, կա'մ առնչվում է իր համար խորթ բառագործածությանը, կա'մ իրեն համոզում է, որ ճիշտ է ոչ թե իր գործածած ձևը, այլ հյուսիսգերմանականը (...), կա'մ էլ չնայած իր հոգում շարունակում է մերժել (...), բայց ամեն դեպքում, փոքր-ինչ վախեցած լինելով այդ հակասությունից, համակերպվում է հյուսիսգերմանական բառագործածմանը` անարդար մնալով իր խղճի առաջ[5]: Բնօրինակ տեքստ (գերմ.)   Wer in südlicherem, in österreichischem Land sitzt, wird, mit norddeutschem, ihm fremden Sprachgebrauch konfrontiert, entweder sich überzeugen lassen, daß der norddeutsche - nicht sein eigener Sprachgebrauch der richtige sei (...), oder er wird ihn zwar weiterhin (...) innerlich ablehnen, aber dennoch - sozusagen 'wider die Natur' . eingeschüchtert, mit schlechtem Gewissen, dem norddeutschen Sprachgebrauch sich fügen.

Ռիխարդ Բեր-Հոֆմանի նախկին վիլլան Վերինգում

Գերմանիայում նացիստների` իշխանության գլուխ գալուց հետո Բեր-Հոֆմանի գրքերը ներառվել են այն գրքերի ցանկում, որոնք ենթակա են այրման։

Միայն Անշլյուսից մեկ տարի անց` 1939 թվականի օգոստոսի 19-ին, Բեր-Հոֆմանին հաջողվում է արտագաղթել շվեյցարական Ցյուրիխ, որտեղ հոկտեմբերի 30-ին մահանում է նրա կինը` Պաուլան։ Դրանից հետո Բեր-Հոֆմանը հրաժարվում է Դավիթ թագավորին նվիրված շարքի վրա աշխատելուց, ինչը այդպես էլ մնում է անավարտ, և մեկնում է Նյու Յորք։ Նրա հետագա ողջ գործունեությունը նվիրված է եղել իր կնոջ հիշատակին։ 1945 թվականին նա ստանում է ամերիկյան քաղաքացիություն և նույն թվականին էլ մահանում։

Բեր-Հոֆմանի ստեղծագործությունները պատկանում են մոդեռնիզմի ժանրին։ Նա բազմիցս դարձել է գրական մրցանակների դափնեկիր։ Այսպես, 1905 թվականին Գերմանիայում նրան հանձնվել է Շիլլերի անվան ժողովրդական մրցանակ, իսկ 1945 թվականին նա արժանացել է ԱՄՆ-ի Արվեստների ու լեզվաբանության ազգային ինստիտուտի մրցանակին։ Նրա մահից մեկ տարի անց Նյու Յորքում հիմնվել է Բեր-Հոֆմանի ընկերությունը։

Ռիխարդ Բեր-Հոֆմանի գրական ժառանգությունը պահվում է նյույորքյան Լեո Բեկի ինստիտուտում։

1968 թվականին Վիեննայի 21-րդ շրջանում` Ֆլորիդսդորֆում, Բեր-Հոֆմանի պատվին նրբանցք է անվանվել (Beer-Hofmann-Gasse):

1999 թվականին Վիեննայի հրեական թանգարանում կայացել է «Բեր-Հոֆմանին հյուր» ցուցահանդեսը։

Ստեղծագործություններ

• Novellen, 1893.
• Schlaflied für Mirjam, 1897.
• Der Tod Georgs, 1900.
• Der Graf von Charolais. Ein Trauerspiel, 1904.
• Gedenkrede auf Wolfgang Amadé Mozart, 1906.
• Die Historie von König David (անավարտ շարք)
  • Jaákobs Traum. Ein Vorspiel, 1918.
  • Der junge David. Sieben Bilder, 1933.
  • Vorspiel auf dem Theater zu König David, 1936.
• Verse, 1941.
• Paula. Ein Fragment, 1949.

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
3. Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118654756 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Ingo Reiffenstein. Deutsch in Österreich im 18. bis 20. Jahrhundert. // Dieter Langewiesche, Georg Schmidt. Deutschlandkonzepte von der Reformation bis zum Ersten Weltkrieg. – München: Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 2000. – ISBN 3-486-56454-4. – S. 303.

Գրականություն

• Berlin, Jeffrey B. Notes on an Unpublished Letter: Brandes, Beer-Hofmann, Schnitzler. // Text & Kontext. Zeitschrift für germanistische Literaturforschung in Skandinavien. — Kopenhagen/München: Wilhelm Fink, 1982. — S. 164—170.
• Berlin, Jeffrey B. The Unpublished Letters of Richard Beer-Hofmann to Hermann Bahr (with the unpublished letters between Beer-Hofmann and Theodor Herzl). // Gelber, Mark H. (Hrsg.). Identity and Ethos: A Festschrift for Sol Liptzin on the Occasion of His 85th Birthday. — New York/Bern/Frankfurt am Main: Peter Lang, 1986. — S. 121—144.
• Berlin, Jeffrey B. The Friendship and Unpublished Correspondence between Thornton Wilder and Richard Beer-Hofmann. // Germanisch-Romanische Monatsschrift. — NF. — Bd. 40. — Heft 3. — 1990. — S. 304—323.
• Eberhardt, Sören; Goer, Charis (Hrsg.). Über Richard Beer-Hofmann. Rezeptionsdokumente aus 100 Jahren. — Paderborn: Igel, 1996 (= Kölner Arbeiten zur Jahrhundertwende. — Bd. 8; Literatur- und Medienwissenschaft, Bd. 46). — ISBN 978-3-89621-023-4.
• Helmes, Günter; Schardt, Michael M.; Thomasberger, Andreas (Hrsg.). Große Richard Beer-Hofmann-Ausgabe. — 8 Bände. — Paderborn/Oldenburg: Igel, 1993—2002.
• Hoh, Daniel. Todeserfahrungen und Vitalisierungsstrategien im frühen Erzählwerk Richard Beer-Hofmanns. — Oldenburg: Igel, 2006.
• Scherer, Stefan. Richard Beer-Hofmann und die Wiener Moderne. — Tübingen: Max Niemeyer, 1993.
• Weidermann, Volker. Das Buch der verbrannten Bücher. — Köln: Kiepenheuer & Witsch, 2008. — ISBN 978-3-462-03962-7. — S. 73-75.

Արտաքին հղումներ

• Ռիխարդ Բեր՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
• Ռիխարդ Բեր-Հոֆման

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիխարդ Բեր-Հոֆման» հոդվածին։