Ռեմի Մաթիս

Ռեմի Ռոժե Մաթիս (ֆր.՝ Rémi Roger Mathis, նոյեմբերի 20, 1982(1982-11-20)^[1], Բեզանսոն), ֆրանսիացի պատմաբան և գրադարանավար, անտիկ փորագրությունների, յանսենիզմի և 17-րդ դարի մասնագետ։

Ռեմի Մաթիս ֆր.՝ Rémi Mathis
Ծնվել է	նոյեմբերի 20, 1982(1982-11-20)[1] (42 տարեկան)
Ծննդավայր	Բեզանսոն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մայրենի լեզու	ֆրանսերեն
Կրթություն	Խարտիաների ազգային դպրոց (2006), École nationale supérieure des sciences de l'information et des bibliothèques? (2008) և lycée Carnot?
Երկեր	The Solitary and the Minister?, Wikipédia, dans les coulisses de la plus grande encyclopédie du monde?, Animal: A Beastly Compendium?, Images du Grand Siècle? և A Kingdom of Images?
Մասնագիտություն	զինանշանագետ, library curator և վիքիմեդիստ
Աշխատավայր	Ֆրանսիայի ազգային գրադարան, Փարիզի Դեկարտի համալսարան[2], Խարտիաների ազգային դպրոց, Գրահրատարակչության ազգային կոմիտե և École Nationale des Chartes' library?
Ամուսին	Marie-Alice Mathis?[3]
Ծնողներ	հայր՝ Christian Mathis?[4][3]
Զբաղեցրած պաշտոններ	Վիքիմեդիա Ֆրանսիայի նախագահ, նախագահ, ֆոնդապահ, նախագահ, կազմակերպության անդամ, կազմակերպության անդամ և տնօրենների խորհրդի անդամ
Պարգևներ և մրցանակներ	[5] Տարվա վիքիպեդիստ [6] Արվեստների թագավորական միության անդամ և
Անդամություն	Nonfiction?[7], Société des amis de Port-Royal?, Վիքիմեդիա Ֆրանսիա, Գրահրատարակչության ազգային կոմիտե, Scientific Council of Wikimedia France?, Société bibliographique de France?, Société française d'héraldique et de sigillographie?, Société de l'École des chartes? և Société d'histoire locale et de protection du patrimoine de Villejuif?
Կայք	alatoisondor.files.wordpress.com
Rémi Mathis Վիքիպահեստում

«Վիքիմեդիա Ֆրանսիա»-ի ղեկավար (2011-2014), Ֆրանսիայի ազգային գրադարանի տպագրության և լուսանկարչության բաժնի համադրող (2010 թվականից), Փարիզի Դեկարտ համալսարանի հումանիտար և հասարակական գիտությունների գրադարանի ղեկավար (2008-2010)։ Արվեստի և գրականության շքանշանի ասպետ (2014) և ակադեմիական արմավենու շքանշանի ասպետ (2017):

Կենսագրություն

Երիտասարդություն և կրթություն

Ռեմի Ռոժե Մաթիսը ծնվել է 1982 թվականի նոյեմբերի 20-ին Բեզանսոնում^{[8][9][10][11]}։ 2003 թվականին Դիժոնի Կարնո լիցեյում դասընթացն ավարտելուց հետո^[12] ընդունվել է խարտիաների ազգային դպրոց (ԵՆԿ)։ 2006 թվականին ստանալով պատմության մագիստրոսի կոչում^[10], պատրաստել է նաև դոկտորական ատենախոսություն^[13], բայց չի պաշտպանել^{[14][15][16][17]}։ Ավարտել է ENC-ն 2007 թվականին արխիվագետ-պալեոգրաֆի դիպլոմով^[18][19], իսկ 2008 թվականին Տեղեկատվական գիտությունների և գրադարանների ազգային դպրոցը (ENSSIB) գրադարանների համադրողի դիպլոմով։

Պատմաբան և համադրող

2008-2010 թվականներին Փարիզի Դեկարտի համալսարանի հումանիտար և հասարակական գիտությունների գրադարանը ղեկավարելուց հետո, 2010 թվականից եղել է Ֆրանսիայի ազգային գրադարանի տպագրության և լուսանկարչության բաժնի համադրող՝ համադրելով 17-րդ դարի հավաքածուները և Nouvelles de l ' estampe գիտական ամսագիրը^[20], որի խմբագիրն է նա։

Դասախոսում է ENC-ում տպագիր արտադրության պատմությանը, տեխնիկային, գրադարաններին և մատենագիտությանը ծանոթանալու վերաբերյալ^[21]։

Նա Մամուլի ազգային կոմիտեի անդամ է^[22] և պարբերաբար գրում է ժամանակակից նկարիչների մասին, ինչպիսին Չարլզ Դոնկերն է։ Նա նաև գիտական գրականության խորհուրդների անդամ է, հանդես գալով որպես քննադատ^[23], և Պորտ Ռոյալի բարեկամների ընկերության անդամ^[24]։

Նրա ուսումնասիրությունները կենտրոնանում են 17-րդ դարի պատմության, հատկապես յանսենիզմի և դիվանագիտության պատմության վրա: Իսկ դոկտորական ատենախոսությունը, որը նա այդպես էլ չպաշտպանեց, գրվել է Լյուսիեն Բելի և Օլիվյե Պոնսեի ղեկավարությամբ^[25] և նվիրված է Սիմոն Առնո դե Պոմպոննին։ Le Monde-ի լրագրող Ֆրեդերիկ Ժուանյոն Մա2իսին համարում է «17-րդ դարի դիվանագիտական պատմության լավ գիտակ»: 2012 թվականին նա գիրք է գրում Պոմպոննի և Ռոբերտ Առնո դ'Անդիլի հարաբերությունների մասին՝ Solitaire և նախարար՝ նամակագրությամբ Առնո՝ Անդի-Առնո դե Պոմպոննից (1642-1673)։ 2009 թվականին հանդես է եկել որպես լայնական սիմպոզիումի համաղեկավար, որը տեղի է ունեցել Լիոնի բարձրագույն կրթության դպրոցում և նվիրված է 17-րդ դարում «դարակաշարեր» հասկացությանը, որի ժողովածուն լույս է տեսել հաջորդ տարի Papers on French Seventeenth Century Literature-ում^[26], իսկ 2011 թվականին՝ Պոր-Ռոյալ աբբայության վերջին տարիների մասին սիմպոզիումը, որը հրատարակվել է 2012 թվականին^[27]։

2015 թվականին Լոս Անջելեսի Գեթի գիտահետազոտական ինստիտուտում և Ֆրանսիայի ազգային գրադարանում ղեկավարել է Լյուդովիկոս XIV-ի օրոք տպագրված աշխատանքների ցուցահանդեսը^[28][29]։

2015 թվականից տպագիր գործերի ազգային կոմիտեի հրատարակությունների տնօրենն է^[10][30]։ Նույն թվականին Յան Սորդեի և Մալքոլմ Ուոլսբիի հետ հիմնել է ֆրանսիական մատենագիտական ընկերությունը, որտեղ դարձել է գանձապահ^[10]։

2017 թվականին մշակել է Բուրգունդիա-Ֆրանշ-Կոնտեի նոր շրջանի զինանշանը^[31][32], որը ստեղծվել է «Ֆրանշ-Կոնտեի և Բուրգունդիայի պատմաբանների և արխիվագետների կոլեկտիվի, գիտական ընկերությունների անդամների կողմից»։

Գիտելիքի ազատ տարածման ակտիվիստ

Ռեմի Մաթիսը «Վիքիմեդիա Ֆրանսիա»-ի վարչության նախագահն էր 2011-2014 թվականներին^[33]։ Այս պաշտոնում նա զբաղվում է Ֆրանսիայում համայնապատկերային ազատության օրինականացմամբ և դեմ է հանրային տիրույթում գտնվող ստեղծագործությունների թվայնացման մասնավորեցմանը:

2012 թվականին ընդգրկվել է հինգ ստորագրողների թվում թանգարաններում լուսանկարահանումների թույլտվության հարցը լուսաբանող բաց նամակ մշակույթի նախարարին^[34]։ Այս նախաձեռնությունը հանգեցրեց նախարարական աշխատանքային խմբի ստեղծմանը^[35], որի աշխատանքի գագաթնակետը 2014 թվականին նախարարության «Բոլոր լուսանկարիչները» խարտիայի հրապարակումն էր, որը խրախուսում էր լուսանկարչությունը և հավաքածուների լայն տարածումը լուսանկարչության միջոցով՝ պարզ կանոնների և օրենսդրության պահպանման պայմանով^[36]։

2013 թվականի ապրիլին ֆրանսիական DCRI հետախուզական գործակալությունը ճնշում գործադրեց Ռեմի Մաթիսի վրա՝ ֆրանսերեն Վիքիպեդիայում «Pierre-sur-ot Military Radio» հոդվածը հեռացնելու համար։ Այն ժամանակ Le Figaro-ն գրել էր, որ «Ռեմի Մատիսը հնազանդվեց ճնշման տակ»։ Դրանից անմիջապես հետո հոդվածը վերականգնվեց մեկ այլ երկրի մասնակցի կողմից և, Սթրեյզանդի էֆեկտի շնորհիվ, մի քանի ժամվա ընթացքում դարձավ ֆրանսերեն Վիքիպեդիայի ամենաքննարկվող հոդվածը, ինչպես նաև թարգմանվեց այլ լեզուներով^{[37][38][39][40][41]}։

Ջիմմի Ուելսը Ռեմի Մաթիսին «Տարվա վիքիպեդիստ» է անվանել 2013 թվականի օգոստոսին Հոնկոնգում կայացած հերթական Վիքիմանիայում^[42]։ 2013 թվականին Իլ դը Ֆրանս շրջանի պատվերով կատարված ուսումնասիրությունը նրան դասել է տասներորդ տեղում «գիտելիք» բառի հետ կապված անհատականությունների շարքում^[43]։

2014 թվականին նա, ինչպես սպասվում էր, պետք է մշակույթի նախարարությունից նշանակվեր HADOPI կոլեգիա^[44]։ Հաստատության գլխավոր քարտուղար Էրիկ Ուոլթերը շեշտեց իր փորձի կարևորությունը Hadopi-ի կոլեգիայի և առաքելության համար^[45]։ Այնուամենայնիվ, նշանակումը տեղի չունեցավ։ Ըստ մի շարք դիտորդների (օրինակ՝ «Ազատ էլեկտրոն»^[46], ZDnet^[47], «Նումերամա»^[48] և այլն), Մատիսի թեկնածությունն առաջացրել է իրավատերերի ներկայացուցիչների դժգոհությունը։

«Վիքիմեդիա Ֆրանսիա»-ի նախագահի պաշտոնը թողնելուց հետո Մաթիսը հիմնել է սեփական գիտական խորհուրդը, որի նախագահ է դարձել նույն 2014 թվականին։ 2017 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Սեդրիկ Վիլանիի, Ֆրեդերիկ Մարտելի և Լորան Լե Բոնի հետ միասին նա հայտարարեց «Վիքիմեդիա Ֆրանսիա»-ից և նրա գիտական խորհրդից հեռանալու մասին՝ բողոքելով Վիքիմեդիա Հիմնադրամի ենթադրյալ անգործության դեմ՝ ընդդեմ ենթադրյալ հետապնդման մեղադրանքների, ներառյալ նախագահ Քրիստոֆ Էների մասնակցությամբ մեկ դրվագ^[49]։

Պարգևներ

Մաթիսը մշակույթի և կապի նախարարի 2014 թվականի հունվարի 16-ի հրամանով արժանացել է արվեստի և գրականության շքանշանի ասպետի^[50]։ Մեդալը նրան հանձնել է Ալեն Սեբանը 2014 թվականի հունիսի 14-ին, Պոմպիդու կենտրոնի նախագահ^[51]։

Նաև երիտասարդության, սպորտի և ասոցիացիայի պարտավորությունների ասոցիացիայի բրոնզե մեդալակիր է^[10] և ակադեմիական արմավենու շքանշանի ասպետ 2017 թվականի հուլիսի 14-ից^[52]։

Անձնական կյանք

Հայրը՝ Քրիստիան Մաթիս, հնէաբան^[10]։ Կինը՝ Մարի-Ալիս Մաթիս, նյարդաբան^[10]։

Հրապարակումներ

Հոդվածներ

• Les Bibliographies nationales rétrospectives : entre recherche d’identité et identité de la recherche (mémoire d'études pour le diplôme de conservateur des bibliothèques remanié), Sarrebruck, Éditions universitaires européennes, 2010, 120 p. (ISBN 978-6-1315-1011-3, présentation en ligne [archive]).
• Le Solitaire et le Ministre : autour de la correspondance Arnauld d’Andilly-Arnauld de Pomponne (1642—1673) (préf. Olivier Poncet), Paris, Nolin, coll. " Univers Port-Royal " (no 21), 2012, 271 p. (ISBN 978-2-910487-40-9).
• Florilège : jardin extraordinaire (ill. Johann Walter), Paris, Bibliothèque nationale de France, coll. " L'Œil curieux " (no 7), 2016, 47 p. (ISBN 978-2-7177-2707-4) — extraits du Florilège de Nassau-Idstein de Johann Walter.

Աշխատանքի ուղղություններ

• Dir. avec Valérie Sueur-Hermel (préf. Michel Pastoureau), Animal, Paris, Bibliothèque nationale de France, 2014, 164 p. (ISBN 978-2-7177-2615-2) — traduit en anglais.
• Dir. avec Peter Fuhring, Louis Marchesano et Vanessa Selbach, Images du Grand Siècle : l’estampe française au temps de Louis XIV, 1660—1715, Paris-Los Angeles, Bibliothèque nationale de France-Getty Research Institute, 2015, XI + 331 p. (ISBN 978-2-7177-2663-3) — version en anglais.

Հրատարակություններ

• Champfleury, Chien-Caillou, Paris, Comité national de l’estampe, coll. " Après la lettre " (no 1), 2016, 24 p. (ISBN 979-10-96279-00-5).
• Robert Nanteuil, Poèmes et Maximes, Paris, Comité national de l’estampe, coll. " Après la lettre " (no 2), 2016, 24 p., 25 cm (ISBN 979-10-96279-01-2).

Այլ հրապարակումներ

Նրա մյուս հրապարակումների ամբողջական ցանկը տես այստեղ։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
3. https://www.whoswho.fr/bio/remi-mathis_79355
4. Wikipédia "n'est pas un outil de propagande" (ֆր.) — 2016. — ISSN 0249-4299
5. Nomination dans l'ordre des Arts et des Lettres janvier 2014 (ֆր.) — ministère de la Culture, 2014.
6. Wikimedia Foundation https://twitter.com/Wikimedia/status/365662166604451840
7. Fiche personnelle de Rémi Mathis (ֆր.)
8. «Biographie et actualités de Rémi Mathis France Inter». France Inter. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-30-ին. Վերցված է 2017-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
9. E. T. Wikipédia “n'est pas un outil de propagande” (und) // La Presse de Vesoul. — 2016..
10. «Rémi Mathis». whoswho.fr. 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-10-27-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
11. Bibliothèque de l'École des chartes, vol. 161, № 2, 2003, p. 781 (lire en ligne Արխիվացված 2019-08-20 Wayback Machine)..
12. Bruno Texier (2013-04-04). «Rémi Mathis, un chartiste saisi par le numérique». archimag.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-05-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
13. Дипломный проект на тезис.фр.
14. «Rémi Mathis : biographie». bbf.enssib.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-04-06-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
15. «Un bibliothécaire chez Wikipédia : rencontre avec Rémi Mathis». bibliobsession.net. 2010-05-11. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-31-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
16. «Rémi Mathis, « Wikipédia, de la diffusion de la recherche historique à la construction du rapport au passé». instruhist.hypotheses.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-30-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
17. E. B. Pour ou contre Wikipédia ? (und) // Libre cours. — 2010. — № 74. — С. 6. Архивировано из первоисточника 30 Դեկտեմբերի 2016..
18. Comptes-rendus des séances de l’Académie des inscriptions et belles-lettres, vol. 151, № 4, p. 1595 (lire en ligne Արխիվացված 2022-01-06 Wayback Machine)
19. Bibliothèque de l'École des chartes, vol. 165, № 2, 2007, p. 642 (lire en ligne Արխիվացված 2022-01-06 Wayback Machine).
20. notice BnF № FRBNF16603052 Արխիվացված 2019-05-31 Wayback Machine
21. «Список лекторов». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-03-29-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
22. BNF, AR 2010 — Отчет добавлен 3 — исследование, июнь 2011, исх. BNF-ADM-2011-042266-01
23. Реми Матис Արխիվացված 2018-11-15 Wayback Machine, научная литература
24. Организация Общества Друзей Порт-Рояля Արխիվացված 2019-02-20 Wayback Machine. Страница просмотрена 05.08.2012.
25. Bibliothèque de l'École des chartes, 2007, № 2, P.
26. Les " Mondes à part " : représentations symboliques et critiques de la mise à l'écart au XVII, dir. R. Mathis, G. Louis, F. Poulet, Papers on French Seventeenth Century Literature, 38, 73, 2010.
27. «INRAP». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-24-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
28. «Каталог, представленный компанией Getty». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-05-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
29. «Images du Grand Siècle». le site de la BnF. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-06-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
30. «Презентация сборников на сайте Национального комитета печати». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-09-01-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
31. Alexis Perché (2017-07-12). «La Bourgogne-Franche-Comté se dote de nouvelles armoiries». france3-regions.francetvinfo.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-12-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
32. S.G. La Presse bisontine (und) // La Presse Bisontine. — 2018. — № 195. — С. 39. Архивировано из первоисточника 14 Նոյեմբերի 2018.
33. «Conseil scientifique – Wikimédia France». Wikimédia France. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-17-ին. Վերցված է 2017-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
34. Suite à un Instagram de Fleur Pellerin, le musée d'Orsay autorise la photo(ֆր.) // France Culture : magazine. — 2015. Архивировано из первоисточника 12 Հուլիսի 2016.
35. «Лувр для всех». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-08-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
36. «Nextinpact». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-07-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
37. La DCRI censure une page de Wikipédia. Succès assuré Արխիվացված 2013-04-08 Wayback Machine, Pierre Carl Langlais. 6 Avril 2013
38. Tristan Vey (2013-04-06). «La DCRI fait pression sur un bénévole pour supprimer une page Wikipédia». Le Figaro. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-07-ին. Վերցված է 2013-04-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
39. Bluetouff (2013-04-06). «Quand la DCRI cherche à censurer Wikipedia : les admins se dé-op… et paff l'effet Streisand». reflets.info. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-08-ին. Վերցված է 2013-04-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
40. «La DCRI aurait fait supprimer "sous la menace" un article sur Wikipedia». Atlantico^[en]. 2013-04-07. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-10-ին. Վերցված է 2013-04-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն).
41. «La DCRI accusée d'avoir fait supprimer «sous la menace» un article sur Wikipédia». Libération. 2013-04-07. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-07-ին. Վերցված է 2013-04-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
42. Фонд Викимедиа, Twitter
43. «Infographie - les Franciliens et les savoirs : Marie Curie plébiscitée». étude ViaVoice pour la région Île-de-France. 2013-04-22. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2014-05-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
44. Guillaume Champeau (2014-04-30). «Hadopi : Rémi Mathis (Wikipedia) devait intégrer l'institution !». numerama.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-04-ին. Վերցված է 2014-08-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
45. «Мультимедийные издания». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-03-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
46. «Свободный Электрон». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-30-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
47. «ZDnet». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-06-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
48. «Numerama». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-21-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
49. «http://www.liberation.fr/direct/element/un-membre-de-wikimedia-france-quitte-lassociation-denoncant-de-haraption-practice_72451/». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-10-19-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
50. Страница «Назначение в Ордене искусств и писем января 2014 года» Արխիվացված 2014-04-07 Wayback Machine, 18 марта 2014 года, на сайте culturecommunication.gouv.fr, проконсультирована 11 апреля 2014 года
51. «Wikimédia France a fêté ses 10 ans dans ses nouveaux locaux». Wikimédia France. 2014-06-20. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-19-ին. Վերցված է 2014-07-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
52. «Rémi Mathis (prom. 2007) nommé chevalier dans l'ordre des Palmes académiques». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-10-19-ին. Վերցված է 2019-04-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեմի Մաթիս» հոդվածին։