Նոյյան տապան (մետաղադրամներ)

Հայաստանի կենտրոնական բանկը «Նոյյան տապան» ներդրումային մետաղադրամների շարքը սկսել է թողարկել 2011 թվականից։ Դրանք թողարկվում են յուրաքանչյուր տարի մինչև այժմ (2022)։ «Նոյյան տապան» ներդրումային դրամները թողարկվում են 7 քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար 7 անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի արծաթից UNC որակով^[1][2]։ «Նոյյան տապան» շարքն առաջին և առայժմ միակ ներդրումային դրամն է՝ թողարկված ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից։ Շարքի թողարկման նպատակն է բնակչությանը հնարավորություն տալ ազատ միջոցները ներդնել արծաթե դրամներում, ինչպես նաև Հայաստանի պատմության ճանաչումն ու մշակութային արժեքների տարածումը^[3][4][5]։

Այս հոդվածը հայկական արծաթե դրամների մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Նոյյան տապան (այլ կիրառումներ)։

«Նոյյան տապան» մետաղադրամների շարքի համար ընդհանուր դարձերեսը

Ներդրումային դրամները բարձր հարգի թանկարժեք մետաղներից պատրաստված դրամներ են, որոնց շրջանառության կարևորագույն առանձնահատկությունն այն է, որ շատ երկրներում դրանց առք ու վաճառքի ժամանակ վերջիններս չեն հարկվում ավելացված արժեքի հարկով։ Այդ պատճառով նեդրումային մետաղադրամներն ունեն պարունակվող թանկարժեք մետաղի գնին մոտ վաճառքի գին, որը ձևավորվում է թանկարժեք մետաղների իրացման միջազգային շուկաներում^[3][5]։

Դիզայնը և տեխնիկական բնութագրերը

Դիմերես. կենտրոնում՝ պետական զինանշանը, նրանից ցած՝ անվանական արժեքը և թողարկման տարեթիվը, աջ մասում՝ մետաղադրամի քաշը տրոյական ունցիայով կամ կգ-ով, մետաղի հարգը (Ag999), ձախ մասում՝ դրամահատարանի դրոշմակնիքը, եզրերով՝ պետության անվանումը՝ անգլ.՝ «REPUBLIC OF ARMENIA» և «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ»։

Դարձերեսը՝ ձիթենու ճյուղը կտուցին աղավնին՝ Նոյյան տապանի, Արարատ լեռան և արևածագի ոճավորված պատկերների ֆոնի վրա, եզրերով՝ «ՆՈՅՅԱՆ ՏԱՊԱՆ» և անգլ.՝ «NOAH'S ARK» գրառումները։ Դրամաշուրթը՝ ատամնավոր։

Մետաղադրամները հատվել են Գերմանիայի «Geiger Edelmetalle» ընկերության «Leipziger Edelmetallverarbeitung» դրամահատարանում^[6][7][8], էսքիզները՝ Էդուարդ Կուրղինյանի։ Շարքի դրամների հատման իրավունքից բացի, ՀՀ Կենտրոնական բանկը գերմանական «Geiger Edelmetalle» ընկերությանը տվել է նաև դրանց գովազդման, տարածման և վաճառքի իրավունքը։

Անվանական արժեք		100 դրամ		200 դրամ		500 դրամ		1000 դրամ		5000 դրամ		10 000 դրամ		20 000 դրամ
Քաշը		7.77 գ (1/4 OZ)		15.55 գ (1/2 OZ)		31.10 գ (1 OZ)		155.5 գ (5 OZ)		311.0 գ (10 OZ)		1 կգ		5 կգ
Տրամագիծը		20.18 մմ		27.66 մմ		38.50 մմ		60.15 մմ		75.50 մմ		100.0 մմ		149.62 մմ
2011								Դարձերեսը և հատված քանակը[4][9][10][11]
		17 068		15 533		268 325
2012
		173 696		102 028		457 576		3550		2003		2449		163
2013
		124 713		90 204		581 800		2436		1992		2826		171
2014
		113 723		87 563		556 323		4535		3645		2590		476
2015
		183 622		139 722		960 182		3348		4065		2485		473
2016
		292 562		156 002		529 202		4123		4562		3606		449
2017
		388 501		81 701		479 551		2559		2360		1507		332
2018
		298 501		73 601		234 001		1401		1061		963		195
2019
		337 001		66 001		725 001		2123		1945		2670		284
2020
		666 501		111 041		861 001		3801		3881		1520		350
2021
		մինչև 2 մլն[12]		մինչև 2 մլն		մինչև 8 մլն		մինչև 500 000		մինչև 500 000		մինչև 500 000		մինչև 50 000
2022
		մինչև 2 մլն		մինչև 2 մլն		մինչև 8 մլն		մինչև 500 000		մինչև 500 000		մինչև 500 000		մինչև 50 000

Հուշադրամներ

«Նոյյան տապան» շարքի հավաքորդական արծաթե մետաղադրամները թողարկվել են 2012 թվականին երեք քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար երեք անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի արծաթից proof որակով։ Արծաթե հուշադրամներն ունեն ներդրումային դրամներին համանման դիզայն, դրանցից տարբերվում են ընդհատվող ատամնավոր, համարակալումով դրամաշուրթով։

2012		Անվանական արժեքը՝ 100 դրամ։ Քաշը՝ 7.77 գ (1/4 OZ)։ Տրամագիծը՝ 20.18 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ[3][13]։		2012		Անվանական արժեքը՝ 500 դրամ։ Քաշը՝ 31.10 գ (1 OZ)։ Տրամագիծը՝ 38.50 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ[3][13]։
2012		Անվանական արժեքը՝ 200 դրամ։ Քաշը՝ 15.55 գ (1/2 OZ)։ Տրամագիծը՝ 27.66 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ[3][13]։

«Նոյյան տապան» շարքի ոսկե հուշադրամները թողարկվել են 2017 թվականին չորս քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար չորս անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի ոսկուց proof որակով։ Ոսկե հուշադրամներն ունեն ներդրումային դրամներին համանման դիզայն, դրանցից տարբերվում են դիմերեսին առկա հետևյալ գրառումներով՝ մետաղադրամի եզակի հերթական համարը^[14], ընդհանուր հատված քանակը, մետաղի հարգը (Au999,9)։

2017		Անվանական արժեքը՝ 100 դրամ։ Քաշը՝ 1.00 գ։ Տրամագիծը՝ 13.90 մմ։ Հատված քանակը՝ 3000 հատ[14]։		2017		Անվանական արժեքը՝ 25 000 դրամ։ Քաշը՝ 15.55 գ (1/2 OZ)։ Տրամագիծը՝ 25.20 մմ։ Հատված քանակը՝ 800 հատ[14]։
2017		Անվանական արժեքը՝ 10 000 դրամ։ Քաշը՝ 7.77 գ (1/4 OZ)։ Տրամագիծը՝ 20.00 մմ։ Հատված քանակը՝ 1000 հատ[14]։		2017		Անվանական արժեքը՝ 50 000 դրամ։ Քաշը՝ 31.10 գ (1 OZ)։ Տրամագիծը՝ 30.20 մմ։ Հատված քանակը՝ 500 հատ[14]։

Տես նաև

• Հայկական դրամ
• Հայաստանի Հանրապետության հուշադրամներ

Ծանոթագրություններ

1. Europäische Geschichte geprägt in Feinsilber; arche-noah.am Արխիվացված 2015-12-03 Wayback Machine (գերմ.)։ Վերցված է 2015-11-29
2. Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 60-67
3. Հայկական դրամի պատմությունից. Ներդրումային մետաղադրամները; panarmenian.net։ Վերցված է 2015-11-08
4. Noah´s Ark Silver Bullion Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2018-08-19 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2018-08-18
5. Ճանաչիր քո դրամը; ՀՀ ԿԲ կայք, էջ 20
6. Production series; leipziger-edelmetallverarbeitung.de Արխիվացված 2012-05-30 Wayback Machine (անգլ.)]։ Վերցված է 2015-11-29
7. A Silver coin from the Central Bank of Armenia; armenianstamps.com Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (անգլ.)
8. Arche Noah Silber; goldpreis.de (գերմ.)։ Վերցված է 2017-06-15
9. Armenian Noah's Ark; agaunews.com (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19
10. Arche Noah Silbermünze; gold.de (գերմ.)։ Վերցված է 2018-01-13
11. https://www.gold.ch/silber/silbermuenzen/arche-noah/
12. Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, 2013, էջ 63-67
13. Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 217
14. Noah's Ark Gold Proof Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2019-06-05 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19

Գրականություն

• Cuhaj G.S., Michael T., 2016 Standard Catalog of World Coins 2001—Date (10th Ed.), Iola, «Krause Publications», 2015, էջ 42-49 — 1344 էջ, ISBN 978-1-4402-4410-0։
• Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, ՀՀ Կենտրոնական բանկ, Երևան, «ՀՀ ԿԲ հրատ․», 2013 — 220 էջ։

Արտաքին հղումներ

• ՀՀ ներդրումային դրամներ; ՀՀ Կենտրոնական բանկի պաշտոնական կայք
• Նոյյան տապան արծաթե ներդրումային մետաղադրամը; gold.de (գերմ.)