From Wikipedia, the free encyclopedia
Միահեծանություն կամ աբսոլյուտիզմ[1] (լատին․՝ absolutos բառից - բացարձակ), սկզբնապես աստվածաբանական հասկացություն, որը վերաբերվում էր փրկության մասին վճիռ կայացնելու՝ Աստծո բացարձակ իրավունքին։ Քաղաքական առումով նշանակում է այնպիսի վարչակարգ, որի ղեկավարն ամեն ինչ վճռելու իրավասություն ունի։ Սովորաբար վերաբերվում է վաղ նորագույն շրջանի միապետական վարչակարգերին, գլխավորապես՝ Ֆրանսիայի Լյուդովիկոս XIV-ի վարչակարգին, թեև եզրը քաղաքական իմաստով չի կիրառվել մինչև 18-րդ դարի վերջը, երբ նման վարչակարգերից շատերը գրեթե վերանում էին։ Ի տարբերություն բռնապետության՝ միահեծան վարչակարգերը սովորաբար համարվել են օրինական։ Այդ մասին է վկայում 1788 թվականի նոյեմբերին՝ Ֆրանսիական հեղափոխությունից անմիջապես առաջ, Լյուդովիկոս XVI-ի՝ իր զարմիկ Օռլեանի դուքսին (ապագա թագավոր Լուի Ֆիլիպի (1830-1848) հորը) արած հայտարարությունը, թե իր ամեն մի որոշում օրինական է, որովհետև ինքն է կայացրել։ Ժամանակակից որոշ պատմաբաններ կարծում են, թե միահեծանությունը երբեք չի եղել անսահմանափակ իշխանություն կամ իրավազորություն, այլ միշտ զսպվել է ավանդույթով և գործելակերպով, որոնք զգալիորեն սահմանափակել են դրա գործադրման շրջանակները[2]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.