Հողաթափեր

Հողաթափեր, թեթև ոտնամաններ, որոնք հեշտությամբ հագնում և հանում են։ Դրանք նախատեսված են հատկապես տանը հագնելու համար^[1], ապահովում են հարմարավետություն, պաշտպանում են ոտքերը, երբ քայլում են տան մեջ։

Բաց կրունկներով հողաթափ

Պատմություն

Հողաթափերի պատմությունը սկսվում է 12-րդ դարից, երբ վիետնամցիները սկսել են հագնել հողաթափեր։ Սակայն արևմուտքում հողաթափերի պատմության տարեգրությունը թվագրվում է 1478 թվականով^[2][3]։

Peranakan 19-րդ դարավերջի չինական հարսանեկան հողաթափեր

Հողաթափեր հագել են Չինաստանի արքունիքում դեռևս մ.թ.ա 4700 թվականին։ Դրանք պատրաստվել են բամբակից կամ ջուլհակագործական եղեգից, երեսպատվել են կաշվով, նկարազարդվել են ուժ խորհրդանշող սիմվոլներով, ինչպիսին առասպելական թևավոր վիշապն է։ Բնիկ ամերիկացիների մոկասինները (ամերիկյան հնդկացիների փափուկ ոտնաման) նույնպես չափազանց զարդարված էին։ Հողաթափերը նկարազարդել են բնության տեսարաններով և զարդարել ուլունքներով ու ծոպերով։ Դրանց փափուկ ներդիրների շնորհիվ հողաթափերը կրելու համար հարմարավետ են դարձել։ Էսկիմոսները և նախամարդիկ կոշիկները պատրաստել են նապաստակի ծխեցրած մորթուց, որոնք պաշտպանել են նրանց ոտքերը իրենց տան հատակի սառնությունից։

Վիկտորիան դարաշրջանի տղամարդիկ կրել են կոշիկներ, որպեսզի իրենց տներից դուրս գտնվող փոշուց ու մանրախիճերից պաշտպանվեն։ Վիկտորիան դարաշրջանի կանանց հողաթափերը արտացոլել են կոշկակարի վարպետությունը և որպես զարդարանք օգտագործվել է ասեղնագործությունը^[4]։

Տեսակներ

Հողաթափերի տեսակներն են՝

• Բաց կրունկներով հողաթափ, որը սովորաբար պատրաստել են հյուսված կոշկերեսի շերտով, որը հագնում են ոտնաթաթին, սակայն կրունկը բաց է մնում։ Դրանք հաճախ բաժանում են թանկարժեք հյուրանոցներում, որը ներառվում է հյուրանոցի համարի վարձավճարի մեջ։
• Փակ հողաթափ, որը կրունկի հատվածում ունի պատնեշ, որը պահպանում է ոտքը դուրս սահելուց։
• Հողաթափ - կոշիկներ, որոնք նման են կոշիկների։ Դրանք ոչխարի մորթուց պատրաստված կամ փափուկ աստառով երեսպատած կոշիկներ են և ունեն փափուկ կաուչուկե ներբան։ Ոչխարի մորթուց պատրաստված կոշիկները կրել են դրսում։
• Սանդալներ - բարձիկավոր փափուկ ռետինե կամ գործվածքային ներբաններով կոշիկներ (sandals), որոնք նման են Բիրկենստոկի (Birkenstock's) բարձիկավոր սանդալներին։
• Երեկոյան հողաթափ, որը հայտնի է նաև որպես «Արքայազն Ալբերտ» (Albert, Prince Consort) հողաթափ, որը հիշատակում է Քոնսորթի արքայազն Ալբերտին։ Պատրաստվել է թավշից՝ կաշվե ներբաններով և ունի բրոնզե աղեղ կամ կրողի անվան սկզբնատառերը՝ ոսկեգույն ասեղնագործությամբ։

Կենդանիների ոտնաթաթերի տեսքով ժամանակակից հողաթափեր

Որոշ հողաթափեր պատրաստվում են հողաթափից բացի այլ բան հիշեցնելու համար և վաճառվում են որպես նորություն։ Հողաթափերը սովորաբար պատրաստվում են փափուկ և գունագեղ նյութերից և կարող են ունենալ կենդանիների, կենդանիների թաթերի, տրանսպորտային միջոցների, մուլտհերոսների և այլ ձևեր։

Փափուկ խավավոր ոչ բոլոր կոշիկներն են հողաթափեր։ Ռետինե ներբանով և ժապավեններով ցանկացած կոշիկ կարելի է հագնել նաև դրսում։ Հնդկաստանում ռետինե շապլաները (ոտնապանները՝ flip-flops) կրում են նաև դրսում^[5]։

Հայտնիություն

Ասում են, որ «Մոխրոտի» հերոսուհին ուներ ապակե հողաթափեր։ ժամանակակից լեզվով ասած՝ դրանք, հավանաբար, կկոչվեին ապակե բարձրակրունկներ։ Այս մոտիվը ներկայացվել է Շառլ Պեռոյի 1697 թվականի հեքիաթի «Cendrillon ou la petite pantoufle de verre» («Մոխրոտը կամ փոքրիկ ապակե հողաթափը») հեքիաթում։ Մի քանի տարի շարունակ քննարկվում էր, որ այս մանրուքը սխալ թարգմանություն է, և հեքիաթում հողաթափերը մորթուց էին (ֆր.՝ vair), բայց այդ մեկնաբանությունը վարկաբեկվել է բանագետների կողմից^[6]։

Դերեկ «Հողաթափ մարդը» երկրպագուն Գինեսի ռեկորդների ռեկորդակիրն է 2007 թվականի հունիսի 30-ի դրությամբ 23 տարի անընդմեջ զույգ հողաթափեր կրելու համար^[7]։

Ջուդի Գառլենդի հագած մի զույգ ռուբին հողաթափերը, որոնք կրել էր «Օզի կախարդը» ֆիլմում, 1988 թվականի հունիսին Christie's - ում վաճառվել է 165000 դոլարով։ Նույն զույգը վերավաճառվել էր 2000 թվականի մայիսին՝ 666,000 դոլարով։ Երկու դեպքում էլ դրանք ֆիլմից մնացած ամենաթանկ կոշիկներն էին, որոնք վաճառվում էին աճուրդում^[8]։

Հավայան կղզիներում և Կարիբյան ավազանի բազմաթիվ կղզիներում հողաթափեր նկարելու համար օգտագործում են «ոտնապաններ» (flip-flops) տերմինը։

«Տնային կոշիկներ» տերմինը (elited into how-shuze) տարածված է Հարավային Ամերիկայում^[9]։

Տես նաև

• Տրեխ

Ծանոթագրություններ

1. Definition of slipper Retrieved 2017-09-12
2. «History of the Slipper». betsyblue.co.uk. 2013 թ․ սեպտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 1-ին.
3. «Slipper History». iinuu.eu. 2010 թ․ սեպտեմբերի 9. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 1-ին.
4. «The history of the slipper». Ernest journal (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 3-ին.
5. Khanna, Parul (2009 թ․ հոկտեմբերի 3). «Hawai chappal the new fashion accessory!». Hindustan Times. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 19-ին.
6. Tatar, Maria. The Annotated Classic Fairy Tales. New York: W. W. Norton & Company, 2002.
7. «Free slippers for elderly city residents». Daily Echo. 2010 թ․ հունվարի 20. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 31-ին.
8. «Most expensive shoes from a film sold at auction». guinnessworldrecords.com. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
9. Cassidy, Frederic Gomes, and Joan Houston Hall (eds). (2002) Dictionary of American Regional English. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.