Հին աշխարհի յոթ հրաշալիքներ

Աշխարհի յոթ հրաշալիքներ (կամ Անտիկ աշխարհի յոթ հրաշալիքներ), վերաբերում է պատմական անցյալում ստեղծված ճարտարապետության հոյակապ համաշխարհային նշանակության կոթողներին։ Ներկայումս յոթ հրաշալիքներից կանգուն է միայն Քեոփսի բուրգը։

Աշխարի յոթ հրաշալիքները (ձախից աջ, վերևից ներքև)՝ Քեոփսի բուրգ, Շամիրամի կախովի այգիներ, Արտեմիսի տաճար, Զևսի արձան, Հալիկառնասոսի դամբարան, Հռոդոսի կոթող և Ալեքսանդրիայի փարոս։

Պատմություն

Հրաշալիքների առաջին ցուցակը մ. թ. ա. 5-րդ դարում կազմել է Հերոդոտոսը, որը քաջատեղյակ էր Եգիպտոսի ու Առաջավոր Ասիայի ճարտարապետությանը, շուտով նրա հետ համաձայնվել են Փիլոն Բյուզանդացին, իսկ ավելի ուշ՝ Անտիպատրոս Սիդոնացին։ Նրա ուղեցույց-գրքում արձանագրվել են եգիպտական բուրգերը, Ալեքսանդրիայի փարոսը, Զևսի արձանն Օլիմպոսում, Հռոդոսի կոթողը, Շամիրամի կախովի այգիները, Հալիկառնասի դամբարանը և Արտեմիսի տաճարը Եփեսոսում։ Հին աշխարհի 7 հրաշալիքներից ներկայումս պահպանվել են միայն եգիպտական բուրգերը՝ հին եգիպտական թագավորների՝ փարավոնների դամբարանները, որոնք կառուցվել են Եգիպտոսի մայրաքաղաք Կահիրեից դեպի հարավ ձգվող Գիզա սարավանդի վրա։

Եգիպտական բուրգեր

Աշխարհի 7 հրաշալիքների ցանկում ամենամեծ՝ Քեոփսի բուրգը, կառուցվել է մ. թ. ա. մոտ 2580 թ-ին։ Բուրգի բարձրությունը 147 մ է, հիմքի կողմի երկարությունը՝ 233 մ, կառուցված է 2.300 քարաբեկորներից, որոնցից յուրաքանչյուրը կշռում է միջին հաշվով 2, 5 տոննա։ Ըստ հույն ճանապարհորդ-պատմիչ Հերոդոտոսի՝ բուրգի կառուցումը տևել է 20 տարի, աշխատանքներին մասնակցել է 100 հազար ստրուկ։

Պետրա

Պետրա ժայռափոր քաղաքն Առաջավոր Ասիայում Էդոմ կամ Իդումեա երկրի, ավելի ուշ՝ Նաբաթեական թագավորության մայրաքաղաքն էր։ Քաղաքը ներկայիս Հորդանանի տարածքում է՝ ծովի մակերևույթից 900 մ բարձրությամբ՝ ժայռերի մեջ։ Մ. թ. ա. 6-րդ դարից քաղաքը կորցրել է իր նշանակությունը։ Պետրայում հայտնաբերվել են լավ պահպանված պալատներ, դամբարաններ, հնագույն թատրոն և այլ շինություններ։

Պատկերներ

• 
  Հռոդոսի կոթող
• 
  Արտեմիսի տաճար
• 
  Քեոփսի բուրգ
• 
  Ալեքսանդրիայի փարոս
• 
  Հալիկառնասոսի դամբարան
• 
  Շամիրամի կախովի այգիներ
• 
  Զևսի արձան
• 
  Յոթ հրաշալիքների տեղադրությունը

Մեդիա ֆայլեր

Հրաշալիք	Կառուցում	Կառուցող	Ավերում	Ավերման պատճառ	Ներկայիս տեղադրություն
Քեոփսի բուրգ	Մ.թ.ա. 2580–մ.թ.ա. 2560	Եգիպտացիներ	Կանգուն	Կանգուն	Գիզա, Եգիպտոս
Շամիրամի կախովի այգիներ	Մոտ մ.թ.ա. 600	Բաբելոնացիներ	Մ.թ.ա. 1-ին դարից հետո	Երկրաշարժ	Իրաք
Արտեմիսի տաճար	Մոտ մ.թ.ա. 550	Լիդիացիներ, հին Հույներ	Մ.թա. 356 (Հերոստրատի կողմից) մ.թ. 262 (գոթերի կողմից)	Հրդեհ	Թուրքիա
Զևսի արձան	Մ.թ.ա. 466–մ.թ.ա. 456 (տաճար); մ.թ.ա. 435 (արձան)	Հին հույներ	Մ.թ. 5-6-րդ դարեր	Հրդեհ	Օլիմպիա, Հունաստան
Հալիկառնասոսի դամբարան	Մ.թ.ա. 351	Կարիցիներ, հին հույներ	Մոտ մ.թ. 1494	Երկրաշարժեր	Թուրքիա
Հռոդոսի կոթող	Մ.թ.ա. 292–մ.թ.ա. 280	Հին հույներ	Մ.թ.ա. 226	Երկրաշարժեր	Հռոդոս, Հունաստան
Ալեքսանդրիայի փարոս	Մոտ մ.թ.ա. 280	Պտղոմեոսյան Եգիպտոս, հին հույներ	Մ.թ. 1303–1480	Երկրաշարժ	Ալեքսանդրիա, Եգիպտոս

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հին աշխարհի յոթ հրաշալիքներ կատեգորիայում։

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 485)։